Το Νόμπελ Ιατρικής 2016 κέρδισε ο Ιάπωνας Γιοσινόρι Οσούμι (Yoshinori Ohsumi) για τις έρευνές του σχετικά με την κυτταρική αυτοφαγία. Συγκεκριμένα, ανακάλυψε μηχανισμούς που αλλοιώνουν και ανακυκλώνουν κυτταρικά συστατικά.
Ο Οσούμι γεννήθηκε το 1945 στην Ιαπωνία, είναι βιολόγος με ειδίκευση στην κυτταρική βιολογία και καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Τόκιο.
Όπως αναφέρει η σουηδική επιτροπή των βραβείων Νόμπελ του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, οι έρευνες του Οσούμι για την αυτοφαγία έχουν κρίσιμη σημασία για να γίνει κατανοητή η ανανέωση των κυττάρων και η απάντηση του σώματος στην πείνα και τις λοιμώξεις.
Η διαδικασία διαδραματίζει ρόλο τεράστιας σημασίας για την αποτροπή της εμφάνισης καρκινικών όγκων, τη διατήρηση του υγιούς μεταβολισμού, αλλά και την προστασία έναντι νοσημάτων όπως είναι ο διαβήτης. Η δυσλειτουργική αυτοφαγία συνδέεται με τη νόσο Πάρκινσον, τον διαβήτη τύπου 2, τον καρκίνο αλλά και πληθώρα άλλων ασθενειών που συνδέονται με τη γήρανση.
Eπίσης, οι μεταλλάξεις στα γονίδια που ευθύνονται για την αυτοφαγία μπορούν να πυροδοτήσουν την εμφάνιση γενετικών νοσημάτων. Ηδη εκπονούνται έρευνες για την παρασκευή σκευασμάτων που θα στοχεύουν στους μηχανισμούς της αυτοφαγίας στα διάφορα νοσήματα.
Η έννοια της αυτοφαγίας εμφανίστηκε, για πρώτη φορά, κατά τη δεκαετία του 1960, οπότε οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το κύτταρο μπορούσε να καταστρέψει το περιεχόμενό του περικλείοντάς το σε μεμβράνες που μεταφέρονταν σε ένα τμήμα ανακύκλωσης, το λυσόσωμα, για διάλυση. Ο ίδιος ο Οσούμι, μιλώντας στο ιαπωνικό δίκτυο NHK, τόνισε ότι νιώθει μεγάλη τιμή που του απονεμήθηκε το Νομπέλ Ιατρικής και τόνισε ότι επέλεξε να κάνει κάτι διαφορετικό από τους υπόλοιπους επιστήμονες και για αυτό εστίασε σε αυτόν τον τομέα την έρευνά του.
Το Νόμπελ Ιατρικής είναι το πρώτο της κατηγορίας που απονέμεται κάθε χρόνο και μέχρι στιγμής έχουν γίνει συνολικά 107 απονομές, ενώ συνοδεύεται και από αμοιβή περίπου 933.000 δολαρίων. Πέρυσι το συγκεκριμένο βραβείο απέσπασαν τρεις επιστήμονες που ανέπτυξαν μεθόδους για την καταπολέμηση της ελονοσίας και άλλων τροπικών ασθενειών.