Την δημιουργία αστικών Κέντρων Υγείας για την κάλυψη της πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας όλων των Ελλήνων από το δημόσιο σύστημα το οποίο θα παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας υπηρεσίες καθιστώντας τον ιδιωτικό τομέα βαθμιαία περιττό, προτείνει η Ομοσπονδία νοσοκομειακών γιατρών .
Συγκεκριμένα, η ΟΕΝΓΕ στην πρόταση της αναφέρει ότι στα κέντρα Υγείας αστικού Τύπου όλες οι υπηρεσίες που θα παρέχονται στους πολίτες θα είναι δωρεάν και ισότιμες , χωρίς διακρίσεις που προκύπτουν από το εισόδημα, τον τόπο διαμονής ή εργασίας, τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες. Θα υπάρχει κοινωνικός έλεγχος και συμμετοχή της κοινότητας στη λήψη των αποφάσεων.
Στόχος είναι ο αναπροσανατολισμός από μια αμιγώς θεραπευτική αντίληψη προς μια ολιστική αντίληψη για την προάσπιση της υγείας.
Τα προτεινόμενα Κέντρα Υγείας θα εντάσσονται στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) και θα διοικούνται από συμβούλια που θα εκλέγουν οι εργαζόμενοι.
Η Ομοσπονδία νοσοκομειακών γιατρών τονίζει ότι το Σύστημα ΠΦΥ πρέπει να έχει τα παρακάτω κύρια χαρακτηριστικά :
1. Να είναι προσανατολισμένο στην πρόληψη και την προαγωγή της υγείας. Οι παρεμβάσεις σε τόπους κατοικίας και εργασίας πρέπει να αποτελούν οργανικό συστατικό της λειτουργίας τους.
2. Να είναι οργανωμένο στη βάση του Κέντρου Υγείας (ΚΥ ) σε πόλεις και αγροτικές περιοχές. Τα ΚΥ διασυνδέονται λειτουργικά με τα νοσοκομεία.
3. Βασικός θεσμός της λειτουργίας της ΠΦΥ είναι ο οικογενειακός γιατρός και η ομάδα υγείας.
4. Ανάπτυξη τοπικών πολιτικών και προγραμμάτων για ευαίσθητες ομάδες του πληθυσμού.
Σύμφωνα με τα παραπάνω , οι υπηρεσίες που παρέχει η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι:
1. Η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας.
2. Η διάγνωση και αποκατάσταση βλαβών που δεν απαιτούν νοσοκομειακή περίθαλψη, η συνεχής παρακολούθηση ασθενών χρονίως πασχόντων.
3. Η διενέργεια ιατρικών εξετάσεων και η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.
4. Η οδοντιατρική φροντίδα.
5. Η ανοιχτή φροντίδα, φροντίδα στο σπίτι κλπ
6. Η ιατρική της εργασίας
7. Η σχολική υγιεινή
8. Ο οικογενειακός προγραμματισμός
9. Η τηλεϊατρική σε απομακρυσμένες περιοχές
10. Οι παρεμβάσεις που αφορούν την δημόσια υγεία σε μια περιοχή ( με διατομεακή συνεργασία )
11. Η δυνατότητα για βραχύχρονη νοσηλεία
12. Η 24ωρη εφημερία για οξέα – μη απειλητικά για τη ζωή – περιστατικά – διασύνδεση με ΕΚΑΒ.
13. Η λειτουργική διασύνδεση με το νοσοκομείο αναφοράς. Κάθε νοσοκομείο συνδέεται λειτουργικά με ΚΥ της περιοχής ευθύνης του.
Τα κέντρα Υγείας θα έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
Για κάθε πληθυσμιακή μονάδα 20000-40000 κατοίκων δημιουργείται Κέντρο Υγείας.
Λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της χώρας (μικρά νησιά, πυκνοκατοικημένες συνοικίες στις μεγαλουπόλεις) τα όρια αυτά μπορούν να τροποποιούνται και προς τα πάνω και προς τα κάτω. Δεν προτείνεται τροποποίηση της οργανωτικής δομής της ΠΦΥ των αγροτικών περιοχών . Η δομή εκεί ήδη υφίσταται. Το μεγάλο πρόβλημα είναι στα αστικά κέντρα. Το ζητούμενο για τα Κέντρα Υγείας. που ήδη υπάρχουν, είναι η αναβάθμιση των λειτουργιών τους.
Βασική σύλληψη της δομής αυτής είναι η δυνατότητα εύκολης πρόσβασης των κατοίκων στο σύστημα υγείας, με το ΚΥ να είναι το πρώτο σημείο επαφής , κοντά στον τόπο κατοικίας ή εργασίας.
Το χρονικό όριο της για την ολοκληρωμένη θεσμικά και λειτουργικά δικτύωση της ΠΦΥ με κέντρα υγείας στις αστικές περιοχές είναι η 8ετία.
Στην ολοκληρωμένη του μορφή, το δίκτυο ΠΦΥ θα καλύπτει όλο τον πληθυσμό της χώρας, με ενιαίο τρόπο, μέσα από μία πηγή χρηματοδότησης που είναι ο κρατικός προϋπολογισμός. Η παροχή υπηρεσιών θα είναι προϊόν ενιαίου σχεδιασμού σε τοπική κλίμακα με βάση τις πανελλαδικές γενικές κατευθύνσεις και αρχές λειτουργίας.
Στην ολοκληρωμένη του μορφή κάθε Κέντρο Υγείας. θα έχει τις υποδομές και την στελέχωση που θα του επιτρέπει να παρέχει όλες τις υπηρεσίες για όλο τον πληθυσμό αναφοράς του. Η βασική στελέχωση ενός Κέντρο Υγείας αποτελείται από τις εξής ιατρικές ειδικότητες: γενικής ιατρικής, παιδιατρικής, γιατρούς ειδικοτήτων για τους χρονίως πάσχοντες (κυρίως παθολόγους, αλλά και διαβητολόγους, πνευμονολόγους, καρδιολόγους, ψυχιάτρους, νευρολόγους), ιατρικής της εργασίας, ακτινολογίας, βιοπαθολογίας. Επίσης στελεχώνεται με οδοντιάτρους, νοσηλευτικό προσωπικό, μαίες, επισκέπτριες υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους και τεχνικό προσωπικό.
Ο οικογενειακός γιατρός
Βασικός θεσμός του Κέντρου Υγείας ο οικογενειακός γιατρός και η ομάδα υγείας. Η ομάδα υγείας δεν έχει προκαθορισμένη σύνθεση. Η σύνθεσή της κάθε φορά προκύπτει από τις ανάγκες του προγράμματος που υλοποιεί.
Ο αριθμός των ανθρώπων που στελεχώνουν το Κέντρου Υγείας από κάθε ειδικότητα προκύπτει από την αναλογία με τον πληθυσμό αναφοράς με βάση τα διεθνή πρότυπα από ανεπτυγμένα συστήματα υγείας.
Ειδικότερα για τον οικογενειακό γιατρό η αναλογία αυτή είναι 1 ανά 2000-2500 κατοίκους και για τον παιδίατρο 1 ανά 1400-1500 παιδιά. Ο οικογενειακός γιατρός κατά κύριο λόγο κατέχει τίτλο ειδικότητας γενικής ιατρικής*. Οι αναλογίες νοσηλευτών/τριών και άλλων ιατρικών ειδικοτήτων υπολογίζονται στο σύνολο των δομών του ΕΣΥ ( νοσοκομεία και ΚΥ). Η αναλογία για το νοσηλευτικό προσωπικό στα προηγμένα συστήματα είναι 1/200 κάτοικοι.
Η τακτική εξέταση από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων γίνεται στους χώρους του Κέντρου Υγείας . Οι γιατροί των ειδικοτήτων αυτών ανήκουν οργανικά στο λειτουργικά συνδεδεμένο με το Κέντρο Υγείας νοσοκομείο. Σε κάθε νοσοκομείο υπηρετούν τόσοι γιατροί όσοι προβλέπονται από τις διεθνώς αποδεκτές αναλογίες (σε συνδυασμό και με τις τοπικές ανάγκες) για την κάθε ειδικότητα για τον συγκεκριμένο πληθυσμό. Επισκέπτονται το Κέντρα Υγείας με κυκλική εναλλαγή. Τακτική εξέταση στο νοσοκομείο γίνεται μετά από παραπομπή, εφόσον χρειάζεται περισσότερο εξειδικευμένη διερεύνηση και αντιμετώπιση.