Της Νικολέτας Ντάμπου
Οι επιστήμονες “εντρύφησαν” στον πόλεμο των βακτηριδίων που λαμβάνει χώρα στις μύτες των προσβληθέντων από γρίπη κι ανακάλυψαν μια νέα τάξη αντιβιοτικών…
Η έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα πως η ουσία που προέκυψε, ονόματι lugdunin, μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα υπερ ανθεκτικά μικρόβια (μικρόβια που έχουν αναπτύξει αντίσταση στα αντιβιοτικά).
Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Tubingen της Γερμανίας, που διενήργησαν την έρευνα, δήλωσαν πως το ανθρώπινο σώμα αποτελεί από μόνο του ανεξάντλητη πηγή νέων φαρμάκων. Σημειώνεται ότι η τελευταία νέα τάξη αντιβιοτικών φαρμάκων ανακαλύφθηκε στη δεκαετία του 1980…
Σχεδόν όλα τα αντιβιοτικά μέχρι σήμερα έχουν ανακαλυφθεί σε βακτήρια του χώματος, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Tubingen ωστόσο αποφάσισαν να στραφούν στο ανθρώπινο σώμα.
Ο όρος πεδίο μάχης δεν είναι κάτι που έρχεται στο νου όταν αναφέρεται στο ανθρώπινο σώμα, ωστόσο, σε μικροσκοπικό επίπεδο διεξάγεται ένας ανελέητος πόλεμος για τροφή και “έδαφος” ανάμεσα σε αντίπαλες ομάδες βακτηρίων!
Ένα από τα όπλα που για καιρό οι επιστήμονες υποψιάζονταν ότι αυτά χρησιμοποιούν, δεν είναι άλλα από… αντιβιοτικά! Ένα από τα μικρόβια που αρέσκονται να εισβάλουν στη μύτη είναι ο Staphylococcus aureus, συμπεριλαμβανομένου του φοβερού στελέχους ΜRSA (χρυσίζων σταφυλλόκοκκος, ανθεκτικός στη μεθικιλλίνη). Ο σταφυλόκκοκος βρίσκεται στη μύτη του 30% των ανθρώπων.
Γιατί όμως όχι σε όλων;
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν οι άνθρωποι στις μύτες των οποίων υπάρχει το “μικρόβιο-ανταγωνιστής” Staphylococcus lugdunensis έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από τον Staphylococcus aureus.
Η ομάδα των γερμανών επιστημόνων χρησιμοποίησε διάφορες αλληλουχίες του γενετικά τροποποιημένου στελέχους του Staphylococcus lugdunensis προκειμένου να ανακαλύψουν το κρίσιμο εκείνο τμήμα του γενετικού κώδικα που του εξασφαλίζει το δικαίωμα της επικράτησης… στις μύτες μας.
Τελικά εντόπισαν ένα μοναδικό γονίδιο με πολύ κρίσιμο ρόλο – περιείχε μέσα του τις οδηγίες για τη δημιουργία ενός νέου αντιβιοτικού, το οποίο ονόμασαν lugdunin.
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν πως η ουσία μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις μολύνσεις από σούπερ ανθεκτικά βακτήρια, συμπεριλαμβάνομένου του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου καθώς και των εντερόκκοκκων, άλλων πολύ ανθεκτικών μικροβίων.
Ο Δρ Bernhard Krismer, ένας εκ των ερευνητών, είπε χαρακτηριστικά: “Κάποια από τα πειραματόζωα ήταν απολύτως ανέγγιχτα, ούτε ένα κύτταρο του βακτηρίου δεν ανιχνεύτηκε σε αυτά. Άλλα είχαν περιορισμένη μόλυνση και διαπιστώσαμε πως η ουσία διείσδυσε στον ιστό και έδρασε στις βαθύτερες στιβάδες της επιδερμίδας”.
Θα χρειαστούν χρόνια δοκιμών πριν η ουσία lugdunin φτάσει στους ασθενείς και υπάρχει πάντα η πιθανότητα να μην περάσει τους κλινικούς ελέγχους. Ωστόσο η ανάγκη για νέα αντιβιοτικά είναι εξαιρετικά πιεστική καθώς οι ιατροί έρχονται αυτή τη στιγμή αντιμέτωποι με την πρόκληση των μολύνσεων από υπέρ- ανθεκτικά βακτήρια που παρουσιάζουν σθεναρή αντίσταση στα σημερινά αντιβιοτικά και που δεν απέχουν πολύ από το να καταστούν ανίκητα.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Andreas Peschel, της ερευνητικής ομάδας, το ανθρώπινο σώμα θα μππορούσε να χρησιμοποιηθεί για την “εξόρυξη” νέων αντιβιοτικών. “Η ουσία lugdunin μπορεί να αποτελεί το πρώτο παράδειγμα τέτοιων φαρμάκων, ένα πρόγμαμμα αξιολόγησης έχει λοιπόν ήδη αρχίσει”. Και πρόσθεσε: “Εισάγοντας γονίδια της ουσίας αυτής σε ένα απολύτως ακίνδυνο είδος βακτηρίου, ελπίζουμε να αναπτύξουμε μια νέα προληπτική τάξη αντιβιοτικών που θα έχουν τη δυνατότητα να εξολοθρεύουν τους παθογόνους οργανισμούς”.
Οι καθηγητές Kim Lewis και Dr Philip Strandwitz, του κέντρου αντιμικροβιακής έρευνας και ανακάλυψης στο Πανεπιστήμιο Northeastern των ΗΠΑ, σχολίασαν: “Το γεγονός ότι ένα μέλος της ομάδας των μικροβίων που κατοικούν στο ανθρώπινο σώμα μπορεί να αποτελέσει πηγή παραγωγής ενος νέου αντιβιοτικού φαίνεται απίστευτο. Ωστόσο, η ομάδα αυτή αποτελείται από περισσότερα από χίλια διαφορετικά είδη, πολλά από τα οποία ανταγωνίζονται μεταξύ τους για μια θέση (και τροφή) στο ανθρώπινο σώμα. Η λεγόμενη “εξελικτική επιλεκτική πίεση” να εξοντώσουν τους αντιπάλους τους είναι εξαιρετικά μεγάλη. Αυτός ο αγώνας τους για επιβίωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος της επιστήμης”.