Το φαινόμενο “γιο-γιο” είναι μια διαδικασία «ανακύκλωσης του σωματικού βάρους» που χαρακτηρίζει τις συνεχείς αυξομειώσεις, συνήθως λόγω της εφαρμογής, πολλών διαιτών, υποθερμιδικών και μη σωστά σχεδιασμένων και της επιστροφής άμεσα στον παλιότερο τρόπο διατροφής και των κιλών.
Σχετικές πληροφορίες δίνει στο www.Life2day.gr η Κατερίνα Πέλκα Κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος BSc (Hons). Επιστημονική διευθύντρια κέντρου διαιτολογικής υποστήριξης & μεταβολικού έλεγχου ‘’ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ’’ -Λόγω διατροφής-Περιστερίου .
Ο όρος γιο-γιο επινοήθηκε από την χαρακτηριστική κίνηση του παιδικού παιχνιδιού και σύμφωνα με στοιχεία πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον καθηγητή D, kelly Brownell, στο Πανεπιστήμιο του Yale. Το φαινόμενο γιο-γιο, γνωστό και ως “ανακύκλωση” του βάρους, αφορά την απώλεια κιλών και τη σταδιακή επανάκτηση τους. Αυτές οι αυξομειώσεις του βάρους μπορεί να είναι μικρές (της τάξης των 3-5 κιλών κάθε φορά), αλλά και μεγαλύτερες (π.χ. 10 ή και περισσότερα κιλά).
Πως θα καταλάβω ότι μου συμβάινει;
Η δίαιτα που μόλις τελειώσατε ήταν λίγο σκληρή μεν, αλλά είχε άμεσα αποτελέσματα: χάσατε πολλά κιλά σε λίγες μόνο μέρες. Όταν σκεφτείτε ότι μπορείτε και πάλι να φάτε «σαν άνθρωπος» τότε σε λιγότερο από 2 μήνες πιθανότατα θα έχετε πάρει και τα όλα τα κιλά που χάσατε, ίσως και 1-2 παραπάνω. Και το σημαντικότερο; Αν ξεκινήσετε πάλι δίαιτα, που είναι και το πιο πιθανό, θα δυσκολευτείτε περισσότερο να χάσετε τα περιττά σας κιλά. Το σενάριο, που μόλις περιγράψαμε, το γνωρίζουν καλά όσοι προσπαθούν να χάσουν βάρος και βλέπουν ότι ενώ αδυνατίζουν, μετά από λίγο καιρό παχαίνουν ξανά, γεγονός που τους στρέφει σε μια νέα δίαιτα, με αποτέλεσμα ο φαύλος κύκλος να διαιωνίζεται.
Τι μπορώ να κάνω για να αποτρέψω μία τέτοια κατάσταση;
Μικρή απώλεια βάρους: Όταν ξεκινάμε δίαιτα, συνιστάται να χάνουμε έως 0,5-1 κιλό την εβδομάδα (ή, σωστότερα, το 1% του βάρους μας την εβδομάδα).
Σταδιακή μείωση θερμίδων: Συνιστάται να μειώνουμε σταδιακά τις θερμίδες που καταναλώνουμε, έτσι ώστε ο οργανισμός μας να μη θεωρήσει ότι υποσιτίζεται (στην περίπτωση αυτή η αντίδραση του σώματός μας, όσο και αν μας φαίνεται παράξενο, είναι να… προστατέψει το λίπος και να «κάψει» το μυϊκό ιστό, αφού βέβαια θα έχει ήδη εξαντλήσει τα αποθέματα των υδατανθράκων).
Ποικιλία στη διατροφή: Είναι πολύ σημαντικό η δίαιτα να μην έχει απαγορεύσεις, αλλά να περιλαμβάνει, με μέτρο, όλες τις ομάδες τροφίμων. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται το στερητικό σύνδρομο, που οδηγεί στην επαναπρόσληψη βάρους.
Άσκηση: Η άσκηση κατά τη διάρκεια της δίαιτας προφυλάσσει και ενδυναμώνει το μυϊκό σύστημα αποτρέποντας τη σημαντική μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού (των καύσεων του οργανισμού σε ηρεμία). Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να πάμε στο γυμναστήριο. Μάλιστα, ο συνδυασμός της δίαιτας με την άσκηση θεωρείται το μυστικό για τη διατήρηση του νέου (μικρότερου) βάρους.
Τακτικός έλεγχος του βάρους: Αφού ολοκληρώσουμε τη δίαιτα, πρέπει να ελέγχουμε το βάρος μας σε εβδομαδιαία βάση (όχι απαραιτήτως με τη ζυγαριά, αλλά και με τα ίδια μας τα ρούχα, π.χ. αν μας στενεύουν, ενώ πριν ήταν πιο άνετα). O στόχος της αυτοπαρακολούθησης είναι να μην «ξεφύγουμε» πέρα από κάποια λογικά όρια της τάξης των 2-3 κιλών. Εάν συμβεί αυτό, τότε πρέπει να μπούμε και πάλι σε ένα πιο προσεκτικό διατροφικό πρόγραμμα, μέχρις ότου επανέλθουμε στο επιθυμητό βάρος.