Τα οιστρογόνα διαδραματίζουν σημαντικό και γνωστό ρόλο στη σεξουαλική ανάπτυξη και εξέλιξη της γυναίκας. Νέα έρευνα δείχνει ότι επιπρόσθετα θα μπορούσαν να προστατεύουν τον εγκέφαλο από το ψυχολογικό τραύμα. Από τη μέχρι τώρα έρευνα φαίνεται ότι οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη μετα-τραυματικού στρες (PTSD) από ό, τι οι άνδρες, παρά το γεγονός ότι έχουν την τάση να βιώνουν λιγότερα ψυχοτραυματικά γεγονότα από τους άνδρες.
Μια νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα, GA, σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Μασαχουσέτη – δείχνει ότι τα οιστρογόνα θα μπορούσαν να διαδραματίζουν έναν κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη PTSD. Πρώτος συγγραφέας της μελέτης είναι η Stephanie Maddox, Ph.D. Εκτός από τη γνωστή δράση των οιστρογόνων στη σεξουαλική ωρίμανση του γυναικείου σώματος και του κρίσιμου ρόλου τους στην αναπαραγωγή και την εγκυμοσύνη, μερικές μελέτες δείχνουν και περαιτέρω φυσιολογικές επιδράσεις τους.
Τα επίπεδα των οιστρογόνων έχουν συσχετιστεί με διαφορές στην απόκριση του εγκεφάλου στο στρες μέσω του υποθαλάμου, της υπόφυσης, και των επινεφριδίων. Η Maddox και η ομάδα της υπέθεσαν ότι οι ατομικές διαφορές στην ανταπόκριση του εγκεφάλου στα επίπεδα των οιστρογόνων θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ρύθμιση του συναισθήματος του φόβου και συμβάλλουν στον κίνδυνο PTSD στις γυναίκες. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές έθεσαν ως στόχο να διερευνήσουν πώς τα οιστρογόνα μεταβάλλουν τη γονιδιακή δραστηριότητα στον εγκέφαλο, και τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Molecular Psychiatry.
Η Maddox και η ομάδα της εξέτασαν δείγματα αίματος από 278 γυναίκες που συμμετείχαν σε μια μεγάλης κλίμακας μελέτη που διερευνά το ρόλο των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων στην ανάπτυξη PTSD μεταξύ γυναικών χαμηλού εισοδήματος. Οι ερευνητές εξέτασαν γυναίκες τόσο αναπαραγωγικής ηλικίας όσο και στην εμμηνόπαυση, που είχαν εκτεθεί σε βία και κακοποίηση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα της οιστραδιόλης στον ορό σχετίστηκαν με μεθυλίωση του DNA σε όλο το γονιδίωμα.
Η Alicia Smith Ph.D. συν-συγγραφέας της μελέτης, από το Emory University School of Medicine εξηγεί τι οδήγησε στην ανακάλυψη ενός γονιδίου που σχετίζεται με την αντίδραση φόβου του εγκεφάλου, η οποία βρέθηκε να επηρεάζονται από τα επίπεδα των οιστρογόνων. «Γνωρίζαμε ότι τα οιστρογόνα επηρεάζουν τη δραστηριότητα πολλών γονιδίων σε όλο το γονιδίωμα» λέει η Smith, «αλλά από τις περιοχές που σχετίζονται με οιστρογόνα και PTSD, μόνο μία ξεχώριζε». Η περιοχή αυτή είναι του HDAC4, ενός γονιδίου που κωδικοποιεί την αποακετυλάση της ιστόνης 4 και είναι γνωστό ότι εμπλέκεται στη μάθηση, στο σχηματισμό μακροχρόνιας μνήμης και στη συμπεριφορά. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η μεθυλίωση του γονιδίου HDAC4 ήταν υψηλότερη σε ασθενείς PTSD από ότι σε άτομα χωρίς PTSD, και επίσης ότι η υψηλότερη μεθυλίωση συσχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα οιστραδιόλης. Τα αποτελέσματα αυτά συνδέονται επίσης με την ανταπόκριση των γυναικών στο φόβο.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου. Οι γυναίκες με παραλλαγή του γονιδίου HDAC4 εμφάνιζαν υψηλότερη συνδεσιμότητα μεταξύ της αμυγδαλής και του προσαγωγίου στο φλοιό του εγκεφάλου (αυτές οι δύο περιοχές του εγκεφάλου εμπλέκονται στο σχηματισμό μνήμης και φόβου).Τέλος, οι ερευνητές διεξήγαγαν πειράματα σε ποντίκια, για να δουν αν τα ευρήματά τους θα μπορούσαν να αναπαραχθούν σε τρωκτικά. Τα πειράματα σε ποντίκια έδειξε ότι όταν τα επίπεδα οιστρογόνων ήταν χαμηλά, η έκφραση του γονιδίου HDAC4 ήταν υψηλότερη, και η HDAC4 ενεργοποιήθηκε όταν τα ποντίκια φοβούνταν. Αυτό υποδηλώνει ότι τα οιστρογόνα μπορεί να προστατεύσουν έναντι του PTSD (η Smith σημειώνει επίσης ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως προληπτική θεραπεία).