Οπτικές ψευδαισθήσεις … ο καθένας έχει ακούσει για αυτές και πολλοί άνθρωποι, έχουν την εντύπωση ότι “βλέπουν” κάτι που δεν είναι εκεί. Το να μελετά κανείς το φαινόμενο των ψευδαισθήσεων έχει δυσκολίες: είναι ακανόνιστες, παροδικές, και άκρως προσωπικές, καθώς μόνο το άτομο που βιώνει την ψευδαίσθηση ξέρει τι είναι αυτό που βλέπει και οι αναπαραστάσεις του δεν περιορίζονται σε λεκτικές περιγραφές ή σχέδια.
Η ερευνητική ομάδα του Bard Ermentrout από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία, έχει καταλήξει σε ένα τρόπο που του επιτρέπει να δημιουργεί ψευδαισθήσεις που θα ήταν ευκολότερο να μελετηθούν. Και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει τους ειδικούς σε νέες μεθόδους θεραπείας. Οι ερευνητές περιέγραψαν την ανακάλυψή τους σε άρθρο με τίτλο: «Οργανοληπτική δυναμική οπτικών ψευδαισθήσεων στον φυσιολογικό πληθυσμό», το οποίο δημοσιεύθηκε στο τεύχος του Οκτωβρίου του eLife. Οι περισσότερες οπτικές ψευδαισθήσεις σχετίζονται με νόσους όπως η σχιζοφρένεια, η νόσος του Πάρκινσον, οι ημικρανίες, και ορισμένες μορφές άνοιας, ενώ και υγιείς άνθρωποι μπορεί να βιώσουν παραισθήσεις, από ναρκωτικά, τη στέρηση ύπνου, ή την απώλεια της όρασης. Ο Ermentrout, Διακεκριμένος Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Υπολογιστικής Βιολογίας και καθηγητής των μαθηματικών, με τον συνάδελφό του Joel Pearson, αναπληρωτή καθηγητή της ψυχολογίας, πρόβαλλαν ένα λευκό δαχτυλίδι που τρεμόπαιζε σε μαύρο φόντο με συχνότητα από 2-30 φορές ανά δευτερόλεπτο.
Οι εξεταζόμενοι, φοιτητές χωρίς ιστορικό ημικρανιών ή ψυχιατρικών διαταραχών, ομοιόμορφα “είδαν” γκρι άμορφες μάζες περιστρεφόμενες γύρω από το δαχτυλίδι, πρώτα προς μία κατεύθυνση, και μετά προς την αντίθετη κατεύθυνση. “Επειδή οι ανοικτές γκρι μάζες είναι πολύ πιο απλές και πιο ομοιογενείς από τις πολύπλοκες ψευδαισθήσεις που βλέπουν γενικά οι άνθρωποι, είναι πιο εύκολο να χρησιμοποιηθούν για να γίνει αντικειμενικά η μελέτη”, δήλωσε ο Ermentrout. Για τη μέτρηση των ψευδαισθήσεων, οι Ermentrout και Pearson δημιούργησαν ένα δεύτερο δακτύλιο με πραγματικές γκρι μάζες μέσα στο άσπρο δαχτυλίδι, και οι συμμετέχοντες με αξιοπιστία μετέφεραν τη σχετική ένταση των ψευδαισθήσεων υποδεικνύοντας το αν οι μάζες των ψευδαισθήσεων ήταν πιο ανοικτόχρωμες ή πιο σκούρες από τις πραγματικές γκρι μάζες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μάζες τόσο οι πραγματικές όσο και των παραισθήσεων φαινόταν να γίνονται αντιληπτές στον οπτικό φλοιό, και δημιούργησαν ένα υπολογιστικό μοντέλο του οπτικού φλοιού. Ελπίζουν με το μοντέλο αυτό ότι θα εξηγηθεί τόσο η φυσιολογική όραση όσο και οι παραισθήσεις. Παραμένει το ερώτημα εάν η πειραματική μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μοντελοποίηση των παραισθήσεων που παράγεται από τις ψυχιατρικές διαταραχές.