Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται είτε από ιδεοληψίες, είτε από ψυχαναγκασμούς, είτε και από τα δύο, εκτιμάται ότι αγγίζει το 2,5% των ενηλίκων ανδρών και γυναικών.
Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, συνήθως, ξεκινά αρκετά νωρίς στη ζωή ενός ανθρώπου και ακολουθεί μια χρόνια πορεία. Η τυπική ηλικία έναρξης της διαταραχής είναι το τέλος της εφηβείας και η έναρξη της ενήλικης ζωής, μολονότι έχει παρατηρηθεί εκπλήρωση των διαγνωστικών κριτηρίων για ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σε παιδιά ηλικίας μόλις τεσσάρων ετών. Η τυπική ηλικία έναρξης της διαταραχής στους άνδρες τείνει να είναι πρώιμη (6 έως 19 έτη) σε σχέση με εκείνη των γυναικών (20-29 έτη).
Το άτομο που πάσχει από ιδεοψυχαναγκαστικη διαταραχή παγιδεύεται από μια σειρά επαναληπτικών σκέψεων (ιδεοληψίες) και συμπεριφορών (ψυχαναγκασμού). Οι ψυχοπαθολογικές αυτές εκδηλώσεις συνιστούν πηγή δυσφορίας για το άτομο, απασχολούν ένα σημαντικό μέρος από το χρόνο του και υποθηκεύουν την επαγγελματική, κοινωνική, την προσωπική και τη συναισθηματική του ζωή. Ο πάσχων αναγνωρίζει τον παθολογικό χαρακτήρα αυτών των εκδηλώσεων.
Τα συμπτώματα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής
- Ιδεοληψίες (ανεπιθύμητες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις οι οποίες «εισβάλλουν» επαναληπτικά και επίμονα στο μυαλό του πάσχοντα, χωρίς ο ίδιος να το θέλει)
- Ψυχαναγκασμοί (επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, συχνά με τη μορφή τελετουργίας, που, είτε αποτελούν απόρροια των ιδεοληψιών, είτε αποσκοπούν στην εκτόνωση του άγχους, είτε αποβλέπουν στο να αποτρέψουν γεγονότα που το άτομο φοβάται)