Η Δυσλεξία είναι μορφή μαθησιακής δυσκολίας, κατά την οποία το άτομο, μικρής ή μεγάλης ηλικίας, παρουσιάζει δυσκολίες στην ανάλυση των λέξεων σε ακουστικές μονάδες συλλαβικής βάσης και στη σύνθεση συλλαβικών ακουστικών μονάδων σε λεκτικά σύνολα με εννοιακό περιεχόμενο.
Παρατηρείται σε όλους τους πολιτισμούς που έχουν γραπτή γλώσσα και δεν έχει σχέση με τη νοητική καθυστέρηση, λόγω του ότι τα άτομα αυτά είναι πιο δημιουργικά με κυρίαρχη την δεξιά πλευρά του εγκεφάλου.
Τα δυσλεκτικά άτομα, πολλές φορές αντιμετωπίζουν πρόβλημα δυσκολίας ή ανικανότητας στο να αντιληφθούν τις ομοιότητες των αρχικών ήχων των λέξεων. Ενδέχεται π.χ. ένας δυσλεκτικός να μην αντιλαμβάνεται τον διπλό ήχο στο συμφωνικό σύμπλεγμα των λέξεων π.χ. “κλαίει”, “βάλτος” και για αυτό να διαβάζει ή να γράφει “καίει”, “βάτος”.
Συχνά η δυσλεξία εκδηλώνεται ως αδυναμία ακουστικής σύλληψης και διάκρισης φθόγγων, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν φθόγγους που μοιάζουν ηχητικά μεταξύ τους, όπως α-ο, ο-ου, ε-ι. Πρόβλημα μπορεί να παρουσιάζουν και με την οξύτητα άλλων φθόγγων, όπως:
Β-Φ: βάρος – φάρος, φόβος – βαφή
Δ-Θ: δάσος – Θάσος, δεσμός – θεσμός
Σ-Ζ-Ξ: σώζω – συζήτηση – σύζευξη
Στην περίπτωση αδυναμίας οπτικής αντίληψης, τα δυσλεκτικά άτομα δεν μπορούν να συγκρατήσουν στη μνήμη τους τις λεπτές διαφορές μεταξύ μερικών γραμμάτων, αριθμών, μορφών ή σχημάτων, π.χ.:
γράμματα: α – ο, ε – ω, β – φ, β – θ, γ – χ, ζ – ξ, ει – ιε, αι – ια
αριθμοί: 7 – 1, 6 – 9, 5 – 3, 2 – 3, 8 – 4, 45 – 54, 23 – 32, 36 – 63
γράμματα και αριθμοί: ρ – 9, ε – 3, κ – 4, οι – 10
Επίσης:
-Αντιμεταθέτουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. πότρα αντί πόρτα)
-Παραλείπουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. πόρι αντί ποτήρι)
-Προσθέτουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. δορόμος αντί δρόμος)
-Παρατονίζουν γράμματα, συλλαβές, λέξεις (π.χ. σπιτί αντί σπίτι)
-Παραφθείρουν λέξεις (π.χ. μάλβι αντί μολύβι)
-Ακρωτηριάζουν λέξεις (π.χ. τπζια αντί τραπέζια)
-Διαβάζουν κατά πιθανότητα (π.χ. τραπέζι αντί τρέχω καθώς και οι δύο λέξεις ξεκινούν από τρ, ή -βιβλίο αντί αναγνωστικό καθώς αν και πρόκειται για διαφορετικές ηχητικά λέξεις υπονοούν ομοειδές αντικείμενο)
-Γράφουν με κατοπτρική γραφή (π.χ. Иίτνος αντί Ντίνος)
-Στα περισσότερα δυσλεκτικά άτομα εμφανίζονται:
-Δυσκολίες στον γραπτό λόγo
-Δυσκολίες στη γραφή
-Σοβαρά προβλήματα στην ορθογραφία
-Αργοπορία στη μάθηση της ανάγνωσης
Σε ορισμένα δυσλεκτικά άτομα εμφανίζονται:
Δυσκολίες στα μαθηματικά, ειδικά στην αφομοίωση συμβόλων και μορφών όπως οι πίνακες πολλαπλασιασμού
Προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη και οργάνωση
Δυσκολίες στην παρακολούθηση γραπτών οδηγιών και αλληλουχίας δρωμένων
Προβλήματα στην ανάγνωση γραπτών κειμένων
Παλινδρομική εκδήλωση ικανοτήτων.
Επίσης εμφανίζονται:
Δυσκολίες στον προφορικό λόγο
Προβλήματα στην εκτίμηση της απόστασης και της ενημερότητας του χώρου
Σύγχυση δεξιού και αριστερού.
Η Δυσλεξία και οι άλλες μορφές Μαθησιακών Δυσκολιών αντιμετωπίζονται σωστά, μόνο με την εφαρμογή εξατομικευμένης διδασκαλίας, η οποία πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε παιδιού.