Η υπεριώδης ακτινοβολία είναι γνωστή εδώ και πολύ καιρό ως ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος. Η ταυτόχρονη μόλυνση με ιούς ανθρώπινου θηλώματος (HPV) έχει επίσης κατηγορηθεί ότι προάγει τον καρκίνο του δέρματος, ιδιαίτερα σε λήπτες μεταμόσχευσης οργάνων.
Οι επιστήμονες του Γερμανικού Κέντρου Ερευνών για τον Καρκίνο (DKFZ) έχουν πλέον τη δυνατότητα να παρουσιάσουν για πρώτη φορά σε ένα φυσικό σύστημα ότι οι ιοί των θηλωμάτων που σχετίζονται με το υπεριώδες φως προωθούν την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος (εκτός του μελανώματος). Οι ερευνητές παρέχουν μια εξήγηση γιατί οι ιοί μπορούν να ανιχνευθούν σε καλοήθεις προδρομικές μορφές του καρκίνου στον άνθρωπο αλλά όχι σε προχωρημένο καρκίνωμα.
Ο καθένας έχει μολυνθεί από δερματικούς ανθρώπινους θηλωματοϊούς (HPV) σε κάποιο σημείο της ζωής του, συνήθως ήδη σε μικρή ηλικία. Σε υγιείς ανθρώπους, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να καταπολεμήσει τους ιούς, αλλά αυτό συχνά αλλάζει σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι λήπτες μοσχευμάτων οργάνων, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλεται από τη μακροχρόνια φαρμακευτική θεραπεία για την πρόληψη της απόρριψης μοσχεύματος, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι.
Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος αυτών των ασθενών είναι έως και 250 φορές υψηλότερος συγκριτικά με τους υγιείς. Οι αριθμοί των περιπτώσεων του καρκίνου του δέρματος (εκτός του μελανώματος) συνεχίζουν να αυξάνονται. Η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι γενικά γνωστό ότι αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για τον καρκίνο του δέρματος.
Ο μη μελανωματικός καρκίνος του δέρματος στην πραγματικότητα εμφανίζεται κυρίως σε εκτεθειμένα στον ήλιο τμήματα του σώματος. Επιπλέον, οι ερευνητές υποψιάστηκαν για κάποιο χρονικό διάστημα ότι ορισμένοι τύποι ανθρώπινων θηλωματοϊών (HPV) παίζουν επιπρόσθετα ρόλο στην ανάπτυξη καρκίνου. Εντούτοις, οι ενδείξεις για να αποδειχθεί αυτό δεν επαρκούσαν μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Frank Rösl στο Γερμανικό Κέντρο Έρευνας του Καρκίνου (Deutsches Krebsforschungszentrum, DKFZ) στη Χαϊδελβέργη έχουν πλέον τη δυνατότητα να παράσχουν τα στοιχεία αυτά. Χρησιμοποίησαν ένα συγκεκριμένο είδος ποντικών που συνήθως μολύνεται με ιούς θηλώματος λίγο μετά τη γέννηση, όπως οι άνθρωποι.
Η ομάδα του Rösl συνέκρινε τα μολυσμένα με ιό ζώα με ζώα μάρτυρες που αναπτύχθηκαν σε περιβάλλον απαλλαγμένο από ιούς. Εξέθεσαν τα ζώα σε υπεριώδη ακτινοβολία με δόση που θα μπορούσε να αναμένεται κατά τη διάρκεια διακοπών σε περιοχές της Μεσογείου. Στη συνέχεια, μόνο τα μολυσμένα με ιό ζώα εμφάνισαν καρκίνο του δέρματος (εκτός μελανώματος – καρκίνωμα εκ πλακωδών κυττάρων), ενώ τα ζώα της ομάδας ελέγχου χωρίς ιό δεν είχαν καρκίνο. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι μια ομάδα όγκων κερατινοποιήθηκε ενώ η άλλη όχι.
Οι κερατινοποιητικοί όγκοι περιείχαν μεγάλες ποσότητες ιών – ένα εύρημα που βρίσκεται επίσης σε πρόδρομες μορφές καρκίνου (“ακτινική κεράτωση”) στον άνθρωπο. Η μη κερατινοποιημένη ομάδα όγκων δεν περιείχε ιούς (αυτό συμβαίνει επίσης σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνωμα). Μετρήσεις για αντισώματα στο αίμα των ζώων αποκάλυψαν προηγούμενη μόλυνση με τον ιό. Αυτοί οι όγκοι εμφάνισαν ένα εντυπωσιακό ποσοστό μεταλλάξεων στο γονίδιο p53, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό για το κύτταρο και θεωρείται ο «θεματοφύλακας του γονιδιώματος». Αυτό το γονίδιο είναι επίσης ελαττωματικό σε πολλές περιπτώσεις καρκινώματος εκ πλακωδών κυττάρων, οδηγώντας σε ανεξέλεγκτη κυτταρική ανάπτυξη.