Επιπτώσεις στον εγκέφαλο και στο νου των ανθρώπων, έχει σύμφωνα με νέα μελέτη η μακροχρόνια εργασία σε βάρδιες.
Συγκεκριμένα με τη μελέτη επιστημονικής ομάδας με επικεφαλής τον δρ. Ζαν Κλοντ Μαρκί του Πανεπιστημίου της Τουλούζης, που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό «Occupational and Environmental Medicine», όσοι εργάζονται ή εργάστηκαν για καιρό στο παρελθόν σε εναλλασσόμενες βάρδιες, έχουν χειρότερη μνήμη, μικρότερη ταχύτητα σκέψης και συνολικά χειρότερες νοητικές επιδόσεις.
Επιπλέον οι επιπτώσεις φαίνεται να επιδεινώνονται μετά από μια δεκαετία εργασίας σε βάρδιες, ενώ η ανάκαμψη μπορεί να πάρει τουλάχιστον πέντε χρόνια, από τη στιγμή που ο εργαζόμενος σταματήσει να δουλεύει σε βάρδιες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απασχόληση σε βάρδιες λειτουργεί όπως το τζετ-λαγκ μετά από μακρινή πτήση: απορρυθμίζει το εσωτερικό ρολόι του σώματος (τους λεγόμενους κιρκαδιανούς ρυθμούς), πράγμα που, όπως έχουν δείξει προηγούμενες έρευνες, σχετίζεται με διάφορα προβλήματα υγείας. Μεταξύ αυτών είναι καρδιαγγειακά, πεπτικά (έλκος), μεταβολικά, μερικούς καρκίνους, ενώ σύμφωνα με τη νέα έρευνα στη λίστα αυτή πρέπει να προστεθούν τα εγκεφαλικά και τα νοητικά προβλήματα.
Στο πλαίσιο της έρευνας οι επιστήμονες παρακολούθησαν πάνω από 3.000 ανθρώπους, εργαζόμενους ή συνταξιούχους, οι οποίοι είχαν μακρά προϋπηρεσία σε εργασίες που απαιτούσαν βάρδιες. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα τουλάχιστον τις 50 εργάσιμες ημέρες του έτους δούλευαν εναλλάξ πρωί – απόγευμα – βράδυ.
Τα άτομα αυτά υποβλήθηκαν σε διάφορα νοητικά και μνημονικά τεστ, τα οποία έδειξαν πως όσο περισσότερο χρόνο είχε δουλέψει κανείς σε βάρδιες, τόσο χειρότερες νοητικές επιδόσεις εμφάνιζε σε σχέση με κάποιον που εργάζεται σταθερά τις τυπικές πρωινές ώρες. Οι επιδόσεις κάποιου που είχε εργαστεί πάνω από μια δεκαετία με βάρδιες, κατά μέσο όρο αντιστοιχούσαν στις νοητικές – μνημονικές ικανότητες ενός ανθρώπου μεγαλύτερου κατά 6,5 χρόνια.
Το αισιόδοξο στοιχείο της έρευνας είναι πως η έκπτωση των νοητικών λειτουργιών είναι σε σημαντικό βαθμό αναστρέψιμη, όχι όμως προτού περάσει τουλάχιστον μια πενταετία από τότε που σταμάτησε η απασχόληση σε βάρδιες.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες η νοητική έκπτωση που παρατηρήθηκε μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις από άποψη ασφάλειας για τα εν λόγω άτομα, αλλά επίσης και για την κοινωνία συνολικά, δεδομένου του μεγάλου αριθμού θέσεων εργασίας σε συνθήκες υψηλού κινδύνου, οι οποίες εκτελούνται τη νύχτα. Γι’ αυτό, συνιστούν τακτική παρακολούθηση της νοητικής υγείας όσων εργάζονται συστηματικά σε βάρδιες ή το έκαναν για πολύ καιρό στο παρελθόν.