Ερευνητές από το πανεπιστήμιο Monash, Αυστραλία, καθώς και Δανοί ερευνητές ανακάλυψαν ένα γονίδιο σε σκουλήκια που θα μπορούσε να συμβάλει στο να σπάσει ο κύκλος της υπερφαγίας και μειωμένης άσκησης που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία .
Η ομάδα έχει ανακαλύψει ένα γονίδιο που προκαλεί αίσθημα πληρότητας, καθώς και ανάγκης για ύπνο μετά το φαγητό. Ένα παρόμοιο γονίδιο βρίσκεται στους ανθρώπους, ανοίγοντας τη δυνατότητα να αναπτυχθεί ένα φάρμακο που θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο της παχυσαρκίας, μειώνοντας την όρεξη και αυξάνοντας την επιθυμία για άσκηση.
Η ομάδα, με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Roger Pocock στο πανεπιστήμιο Monash και συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, δημοσίευσε τα αποτελέσματά της στο Proceedings of the National Academy of Sciences. Ο Pocock και η ομάδα του ανακάλυψαν ένα γονίδιο, το οποίο κωδικοποιεί ένα παράγοντα μεταγραφής που ονομάζεται ETS-5, που ελέγχει τη σηματοδότηση από τον εγκέφαλο στο έντερο. Ο Pocock εξήγησε ότι όταν το έντερο έχει αποθηκεύσει αρκετό λίπος, ο εγκέφαλος θα λάβει το μήνυμα να σταματήσει να κινείται, βάζοντας ουσιαστικά το σκουλήκι για ύπνο.
«Όταν τα ζώα υποσιτίζονται, αναζητούν τροφή με περιαγωγή στο περιβάλλον τους. Όταν τρέφονται καλά δεν έχουν ανάγκη να περιφέρονται, και όταν είναι πλήρως κορεσμένα εισέρχονται σε κατάσταση υπνηλίας», δήλωσε ο Pocock.
Οι ερευνητές μελέτησαν τον σκώληκα Caenorhabditis elegans, λόγω της συγκριτικής απλότητας του εγκεφάλου του – έχει μόνο 302 νευρώνες και 8000 συνάψεις – που έχουν πλήρως χαρτογραφηθεί (συγκριτικά ο ανθρώπινος εγκέφαλος, έχει δισεκατομμύρια νευρώνων, περισσότερα από 160.000 χιλιόμετρα βιολογικής καλωδίωσης, και 100 τρισεκατομμύρια συνάψεις).
Ο Pocock δήλωσε ότι το σκουλήκι και ο άνθρωπος μοιράζονται έως και 80% των γονιδίων τους, καθώς και περίπου το ήμισυ όλων των γνωστών γονιδίων που εμπλέκονται σε ανθρώπινες νόσους. «Επειδή οι ασκαρίδες (σκουλίκια του εντέρου) μοιράζονται τόσα πολλά γονίδια με τον άνθρωπο, αποτελούν ένα μεγάλο πρότυπο σύστημα για διερεύνηση και καλύτερη κατανόηση διεργασιών, όπως ο μεταβολισμός στον άνθρωπο», είπε.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν το ρόλο του μεταγραφικού παράγοντα ETS-5 αναλύοντας μεμονωμένους νευρώνες στον εγκέφαλο του σκουληκιού, και παρακολουθώντας την ανταπόκρισή του στην τροφή. Βρήκαν ότι – όπως και τα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων – μια διατροφή που υποστηρίζει την ανάπτυξη προκαλεί διαφορετική απάντηση στα σκουλήκια σε σύγκριση με τροφή χαμηλής ποιότητας. Στα θηλαστικά, μια δίαιτα πλούσια σε λίπη και υδατάνθρακες διεγείρει την υπερβολική πρόσληψη τροφής, που οδηγεί σε παχυσαρκία. Όταν τα σκουλίκια τρέφονται με χαμηλή ποιότητα τροφής περιπλανώνται σε αναζήτηση καλύτερης διατροφής. Η ανακάλυψη του ETS-5 είναι η πρώτη φορά που ένα γονίδιο ρυθμιστικό μόριο αυτού του τύπου, και πιθανός στόχος φαρμάκου, έχει εμπλακεί στον εγκέφαλο-εντερική έλεγχο της διατροφής και της δραστηριότητας, σύμφωνα με Καθηγητής Pocock.