Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με αλλαγές σε πολλές διαφορετικές θέσεις στο γονιδίωμα, αλλά οι διαφορές αυτές δεν εξηγούν πλήρως τη μεταβολή του δείκτη μάζας σώματος των ανθρώπων (ΔΜΣ) ή γιατί κάποιοι υπέρβαροι άνθρωποι αναπτύσσουν επιπλοκές, ενώ άλλοι όχι. Μια μεγάλη μελέτη από το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, το Harvard School of Public Health, την Framingham Heart Study και το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος (NHLBI) παρέχει περισσότερες πληροφορίες, που συνδέουν την παχυσαρκία με επιγενετικές τροποποιήσεις στο DNA.
Η μελέτη είναι μία από τις μεγαλύτερες μέχρι σήμερα που εξετάζει τη σχέση μεταξύ ΔΜΣ, νόσων σχετιζόμενων με την παχυσαρκία και μεθυλίωσης του DNA – ένα είδος επιγενετικής τροποποίησης που επηρεάζει το αν τα γονίδια ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο PLoS Medicine.
Ο Michael Mendelson, MD, SCM, παιδοκαρδιολόγος στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης, μαζί με τον Riccardo Marioni του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου λένε «Βρήκαμε ότι η παχυσαρκία σχετίζεται με εκτεταμένες αλλαγές στη μεθυλίωση του DNA. Σε αντίθεση με την αλληλουχία του DNA, αυτές οι ρυθμιστικές τροποποιήσεις αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο της νόσου στη μετέπειτα ζωή».
Οι ερευνητές μελέτησαν δείγματα αίματος από 7.800 ενήλικες από τη μελέτη Framingham Heart Study, το αρχείο Lothian και τρεις άλλες πληθυσμιακές μελέτες. Αναζήτησαν δείκτες της μεθυλίωσης του DNA σε περισσότερες από 400.000 θέσεις στο γονιδίωμα. Στη συνέχεια, κοίταξαν αν αυτοί οι δείκτες διέφεραν ανάλογα με το ΔΜΣ σε ένα προβλέψιμο μοτίβο. Η ανάλυσή τους εντόπισε ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ του ΔΜΣ και της μεθυλίωσης του DNA σε 83 τοποθεσίες σε 62 διαφορετικά γονίδια. Η μεθυλίωση σε αυτές τις θέσεις συνδεόταν με διαφορές στην έκφραση των γονιδίων που εμπλέκονται στην ενεργειακή ισορροπία και τον μεταβολισμό των λιπιδίων. Ο Mendelson και οι συνεργάτες του βρήκαν ότι όσες περισσότερες οι αλλαγές μεθυλίωσης τόσο μεγαλύτερος ο ΔΜΣ τους.
Οι ερευνητές στη συνέχεια διαπίστωσαν ότι 16 από τις 83 εντοπίσεις στο γονιδίωμα ήταν διαφορετικά μεθυλιωμένες ως αποτέλεσμα της παχυσαρκίας. Η διαφορά στη μεθυλίωση σε ένα γονίδιο, το SREBF1, φάνηκε να είναι αιτιολογική της παχυσαρκίας και ήταν σαφώς συνδεδεμένη με ένα κακό προφίλ λιπιδίων του αίματος, γλυκαιμίας και στεφανιαίας νόσου. Θα μπορούσε να είναι ένας στόχος για φαρμακευτική θεραπεία, λένε οι ερευνητές. «Το επόμενο βήμα είναι να καταλάβουμε πώς μπορούμε να τροποποιήσουμε τις επιγενετικές μεταβολές για την πρόληψη της ανάπτυξης της καρδιομεταβολικής νόσου».