Εάν η γενετική ενδιαφέρεται για την αλληλουχία γονιδίων, η επιγενετική μελετά πώς τα γονίδια πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ή να μην χρησιμοποιηθούν από ένα κύτταρο. Το επιγονιδίωμα ενός κυττάρου αντιπροσωπεύει το σύνολο των χημικών τροποποιήσεων του DNA ή των σχετικών πρωτεϊνών που θα καθορίσουν την έκφραση των γονιδίων και συνεπώς την ταυτότητα του κυττάρου. Αυτή η πληροφορία, η οποία είναι κεντρική από την ανάπτυξη του εμβρύου και μετά, οδηγεί σε αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εκφράζονται τα γονίδιά μας χωρίς να επηρεάζεται η αλληλουχία τους. Τροποποιώντας το επιγονιδίωμά του, το κύτταρο μπορεί να προσαρμοστεί γρήγορα στο περιβάλλον του. Η γενετική και η επιγενετική συνεργάζονται για να επιτρέψουν στα κύτταρα να εκτελέσουν τη λειτουργία τους.
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τη Celine Vallot, Διευθύντρια Έρευνας CNRS στο Laboratoire Dynamique de l’information Génétique: Bases Fondamentales et Cancer (CNRS/Institut Curie/Sorbonne Université) και το Département de Recherche Translationnelle de l’Institute Curie (CN Curie/Sorbonne University), ανέλυσε κύτταρο με κύτταρο τις επιγενετικές παραλλαγές που αποκτήθηκαν από τα καρκινικά κύτταρα κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Σε συνεργασία με την ομάδα της Léila Périé, ερευνήτριας του CNRS στο Physico-chimie Curie (CNRS/Institut Curie/Sorbonne Université), οι επιστήμονες εντόπισαν τα γονίδια των οποίων η έκφραση επέτρεπε στα κύτταρα να ανέχονται τη θεραπεία, καθώς και τις επιγονιδιωματικές τροποποιήσεις που τα ρυθμίζουν.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα επιγονιδιωματικά σημάδια «κλειδώνουν» την έκφραση αυτών των γονιδίων ελλείψει θεραπείας και ότι αυτή η κλειδαριά ξεγλιστρά από την χημειοθεραπεία σε σπάνια κύτταρα. Εάν αυτή η κλειδαριά εμποδίζεται να πηδήξει, όλα τα καρκινικά κύτταρα παραμένουν ευαίσθητα στη θεραπεία. Οι επιστήμονες το έχουν αποδείξει χρησιμοποιώντας χημικές ενώσεις που ονομάζονται επι-φάρμακα σε ζωικά μοντέλα καρκίνου του μαστού που αναστέλλουν την αφαίρεση επιγενετικών σημαδιών. Αυτά τα μόρια πρέπει ακόμα να προσαρμοστούν για ανθρώπινη χρήση.
Αυτά τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ξεκάθαρα τη συμμετοχή του επιγονιδιώματος στην αντίσταση στη θεραπεία του καρκίνου. Τώρα αναζητούν ενεργά πώς να εφαρμόσουν αυτή την έννοια στους ανθρώπους από θεραπευτική άποψη. Εάν οι μελλοντικές κλινικές δοκιμές είναι πειστικές, οι επιστήμονες φαντάζονται ότι αυτές οι επι-θεραπείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με χημειοθεραπείες για να παρατείνουν την αποτελεσματικότητά τους στους ασθενείς. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Genetics.