Στον εντερικό μας σωλήνα, φιλοξενούμε τρισεκατομμύρια μικρόβια που μας κρατούν υγιείς και μπορούν να μας αρρωστήσουν, γνωστά συλλογικά ως μικροβίωμα. Έχουμε επίσης αμέτρητες μικροσκοπικές μορφές ζωής στο δέρμα μας και αλλού. Δεδομένης της προσοχής που δίνεται στην έρευνα σχετικά με το ρόλο που παίζει στην υγεία και την ασθένεια, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ακούσει για το μικροβίωμα. Λιγότερο γνωστό, και αντικείμενο μιας νέας μελέτης, είναι το virome, μια συλλογή ιών –άλλοι ωφέλιμοι και άλλοι όχι– που επίσης φιλοξενούμε.
Μια νέα μελέτη από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης υποδηλώνει ότι οι διαταραχές στο ιόσωμα του εντέρου μπορεί να είναι αιτία φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD). Τόσο η νόσος του Crohn όσο και η ελκώδης κολίτιδα θεωρούνται μορφές IBD. Η Δρ Kate L. Jeffrey, συγγραφέας της μελέτης, ανέπτυξε αναλυτικά το ιό: «Δεδομένου ότι το όνομα «ιός» επινοήθηκε από τη λατινική λέξη που σημαίνει γλοιώδες υγρό ή δηλητήριο και ότι οι ιοί θεωρούνται υποχρεωτικά παθογόνα, ένας πιθανώς «ευεργετικός ιός» προκαλεί έκπληξη σε πολλούς. Το ανθρώπινο εντερικό ιόωμα δημιουργείται κατά τη γέννηση και κυριαρχείται από ιούς που μολύνουν βακτήρια, ενώ οι ευκαρυωτικοί ιοί εμφανίζονται σταδιακά μετά τη γέννηση και στη συνέχεια διαμορφώνονται και οι δύο πληθυσμοί καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής».
«Όπως και το μικροβίωμα, εμείς οι άνθρωποι δεν υπάρχουμε ποτέ χωρίς ιό», τονίζει η Δρ. Kate L. Jeffrey.
Προηγούμενη έρευνα είχε προτείνει μια συσχέτιση μεταξύ διαταραχών του ιού και ασθενειών όπως η IBD, αλλά οι συγγραφείς της μελέτης προσπάθησαν να προωθήσουν την κατανόηση. «Ως ανοσολόγοι, θέλαμε να προχωρήσουμε πέρα από τις συσχετίσεις και να ελέγξουμε εάν το ιόωμα, παρόμοιο με το μικροβίωμα, συμβάλλει αυτόνομα στην ανθρώπινη υγεία και όταν διαταράσσεται εάν πυροδοτεί φλεγμονή και προκαλεί ασθένειες», είπε η Δρ Τζέφρι. Τα ευρήματά τους ήρθαν, μεταμοσχεύοντας εμπλουτισμένα σωματίδια που μοιάζουν με ιούς (VLP) από άτομα χωρίς εντερική φλεγμονή και άτομα με IBD. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Science Immunology.
Ανθρώπινα μακροφάγα και ποντίκια
Οι ερευνητές εξέτασαν την αποτελεσματικότητα δύο τύπων VLP σε ανθρώπινα κύτταρα in vitro: μακροφάγους και εντερικά επιθηλιακά κύτταρα. «Η εργασία μας διαπίστωσε ότι ιοί εμπλουτισμένοι με [υγιή, χωρίς IBD] ιστό του παχέος εντέρου προκάλεσαν αντιφλεγμονώδεις ανοσολογικές αποκρίσεις και ήταν προστατευτικοί για το έντερο. Αντίθετα, οι συλλογικοί ιοί που απομονώθηκαν από εκτομές του παχέος εντέρου μετά από χειρουργική επέμβαση ελκώδους κολίτιδας ή ασθενών με νόσο του Crohn προκάλεσαν φλεγμονή και εντερική βλάβη», είπε η Δρ Τζέφρι.
Η ίδια εξήγησε περαιτέρω: «Και τα δύο σενάρια εξαρτώνται από την ανίχνευση από το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή, αποδεικνύοντας ότι αυτοί οι ιοί δεν αγνοούνται, αλλά υπάρχει μια συνεχής διασταύρωση μεταξύ του ιού και του ξενιστή». Για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα, το VLP εισήχθη στα έντερα υγιών ποντικών. Τα ποντίκια που έλαβαν το υγιές VLP βρέθηκε να προστατεύονται από φλεγμονή, ενώ εκείνα που έλαβαν το IBD VLP ανέπτυξαν φλεγμονή του εντέρου. Η Δρ Τζέφρι είπε ότι η μελέτη επιβεβαίωσε ότι «ένα αλλοιωμένο ιόωμα οδηγεί αυτόνομα τη νόσο».