Όπως είναι γνωστό, η ηλικία είναι ο βασικότερος και ο πιο καθοριστικός παράγοντας για τη γονιμότητα των γυναικών. Να, λοιπόν, για ποιους λόγους δεν πρέπει να περιμένουμε μέχρι τα σαράντα για να κάνουμε παιδί.
Η απόκτηση ενός παιδιού προϋποθέτει ένα υγιές ωάριο. Ωστόσο, κάτι τέτοιο γίνεται όλο και πιο σπάνιο στο πέρασμα του χρόνου. Στην αρχή της ζωής μας έχουμε ένα εκατομμύριο ωάρια στις ωοθήκες. Τα περισσότερα από αυτά, βέβαια, δεν ωριμάζουν ποτέ. Μέχρι να φτάσουμε την εφηβεία, ο αριθμός τους έχει πέσει στο μισό και συνεχίζει να μειώνεται κάθε χρόνο που περνάει. Ακόμη όμως και τα ωάρια που επιβιώνουν δεν σημαίνει πως μπορούν να γονιμοποιηθούν. «Όσο αυξάνεται η ηλικία, τόσο μεγαλώνει το ποσοστό των ωαρίων με γενετικά προβλήματα» εξηγεί ο δρ. Ντέιβιντ Άνταμσον, Πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Ιατρικής της Αναπαραγωγής. Όπως είναι φυσικό, κάποια στιγμή των υγιή ωάρια λιγοστεύουν. «Σήμερα δεν υπάρχει τρόπος να το αλλάξουμε αυτό. Είναι απλώς η ιστορία της ζωής».
Οι περισσότερες γυναίκες βρίσκονται στο αποκορύφωμα της γονιμότητάς τους στην ηλικία ανάμεσα στα 23 και τα 31. Γύρω στα 31, τα ποσοστά αρχίζουν να πέφτουν με μεγαλύτερη ταχύτητα, περίπου 3% το χρόνο, μέχρι να φτάσουμε στα 35. Από εκεί και πέρα η πτώση επιταχύνεται…
Η μέση γυναίκα στατιστικά αποκτάει παιδί μέχρι τα 41, κάτι τέτοιο όμως δεν είναι εγγυημένο. Η ικανότητά μας να συλλάβουμε ένα παιδί με φυσιολογικό τρόπο τελειώνει περίπου δέκα χρόνια πριν την εμμηνόπαυση. «Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε μεθόδους για να προβλέψουμε με ακρίβεια πότε μία γυναίκα θα μπει στην εμμηνόπαυση» εξηγεί ο δρ. Άνταμσον.
Αλήθεια ή ψέμα; Τι επηρεάζει πραγματικά τη γονιμότητα;
Το χάπι: Ψέμα. «Ακόμη και τον πρώτο μήνα μετά τη διακοπή του χαπιού, έχει κανείς όλες τις πιθανότητες να μείνει έγκυος» λέει η δρ. Μέρι Τζέιν Μίρκιν, καθηγήτρια μαιευτικής και γυναικολογίας στην Ιατρική Σχολή του Γέιλ. «Υπάρχουν μάλιστα στοιχεία που δείχνουν ότι οι γυναίκες που σταματούν το χάπι και μένουν έγκυες από τον πρώτο μήνα, έχουν ελαφρώς αυξημένες πιθανότητες να κάνουν δίδυμα». Τα παιδιά που γεννιούνται μετά το χάπι δεν διατρέχουν αυξημένους κινδύνους υγείας.
Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Αλήθεια. Πρόκειται για μία από τις πιο συνηθισμένες αιτίες προβλημάτων γονιμότητας. Οι ορμονικές διαταραχές που συνοδεύουν το σύνδρομο επηρεάζουν τη διαδικασία της ωορρηξίας. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ασταθείς περιόδους, αυξημένη τριχοφυΐα στο πρόσωπο, την κοιλιά και την πλάτη, ακμή και αύξηση βάρους.
Οι προηγούμενες γέννες εξασφαλίζουν τις επόμενες: Ψέμα. Αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, μία εγκυμοσύνη στο παρελθόν δεν αποτελεί απόδειξη ότι θα μπορέσουμε να ξαναμείνουμε έγκυες στο μέλλον. «Σχεδόν μία από τις δέκα γυναίκες που έχουν ήδη αποκτήσει μωρό θα δυσκολευτούν να συλλάβουν ένα δεύτερο» εξηγεί ο δρ. Άνταμσον, ειδικός στην Ιατρική της Αναπαραγωγής.
Ενδομητρίωση: Αλήθεια. «Όταν ο ιστός του ενδομητρίου αναπτύσσεται εκτός της μήτρας, δηλαδή έξω από τις περιοχές που μεγαλώνει φυσιολογικά, τότε ο γυναικολόγος κάνει διάγνωση ενδομητρίωσης» εξηγεί ο κ. Χανδακάς. «Καθώς ο ιστός αυτός μπορεί ακόμη και να μπλοκάρει τις σάλπιγγες, να εμποδίσει τη φυσιολογική ωορρηξία ή να αναστείλει την εμφύτευση ενός γονιμοποιημένο ωαρίου, η ενδομητρίωση μπορεί να οδηγήσει στη στειρότητα».
Διακοπή κύησης: Ψέμα. Μία έκτρωση στο παρελθόν δεν επηρεάζει την ικανότητά να συλλάβουμε ένα υγιές έμβρυο στο μέλλον, εκτός αν η επέμβαση είχε επιπλοκές που έβλαψαν τη μήτρα.
Χημειοθεραπεία: Αλήθεια. Ανάλογα με το είδος και την ποσότητα, η θεραπεία του καρκίνου μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα.
Διατροφή: Ψέμα. Σύμφωνα με το μπεστ-σέλερ «The Fertility Diet» («Η Δίαιτα της Γονιμότητας»), η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά να συλλάβουμε. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά. Ακόμη και οι συγγραφείς του βιβλίου, οι γιατροί Χόρχε Τσαβάρο και Γουόλτερ Γουίλετ, παραδέχονται ότι «η σωστή διατροφή δεν αρκεί για να αποκτήσει κανείς παιδί. Κάποιοι ασθενείς υποφέρουν από τέτοιες διαταραχές ώστε όσες αλλαγές κι αν κάνουν στη διατροφή και τον τρόπο ζωής τους, δεν θα καταφέρουν να συλλάβουν». Οι ειδικοί παραδέχονται ότι το πρόγραμμά τους δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ σε γυναίκες που είχαν ήδη προβλήματα γονιμότητας.
Τοξίνες: Αλήθεια. Παρόλο που η έρευνα για την επίδραση των τοξινών στη γονιμότητα είναι ακόμη σε εμβρυικό στάδιο, μελέτες σε άτομα που εκτίθενται λόγω επαγγέλματος σε ορισμένα χημικά, όπως τα φυτοφάρμακα, έχουν βρει σύνδεση με τα προβλήματα γονιμότητας. Άλλα στοιχεία δείχνουν ότι ο υδράργυρος και κάποια χημικά που βρίσκονται στα πλαστικά (όπως οι φθαλικοί εστέρες) ίσως να εμποδίζουν τη γονιμότητα.