Ιατρικός εξοπλισμός : Πως θα καλυφθούν οι ανάγκες της βιοιατρικής τεχνολογίας στο ΕΣΥ χωρίς σπατάλες

Γράφει για το Healthweb.gr ο κ. Χρήστος Καζάσης- Εμβιομηχανικός-Εμπειρογνώμων Αξιολόγησης & Διάχυσης Ιατρικής Τεχνολογίας .

Είναι ο καιρός  της ναφθαλίνης, και η κατάσταση στην Υγεία έχει πάρει την μυρωδιά της. Είναι δεδομένο (όλοι το αναγνωρίζουν) ότι υπάρχει πρόβλημα στην δομή, στην αποτελεσματικότητα, στην παραγωγικότητα, στην βιωσιμότητα του συστήματος υγείας.

O κ. Χρήστος Καζάσης- Εμβιομηχανικός-Εμπειρογνώμων Αξιολόγησης & Διάχυσης Ιατρικής Τεχνολογίας

Επανέρχονται πάλι στην επιφάνεια αναλύσεις, προτάσεις για την αξιολόγηση των υπηρεσιών, του προσωπικού, των νοσοκομείων,  παρωχημένων μοντέλων και λύσεων και γίνονται συζητήσεις  που υπήρχαν στο τραπέζι τη δεκαετία του 1990. Πολλά από αυτά είναι παλαιολιθικά και παρηκμασμένα.  Η πανδημία έδειξε τα στραβά και τα ανάποδα. Αλλά ενώ δόθηκε η ευκαιρία να διορθωθούν εμείς έχουμε στο μυαλό μας, προτάσεις και τρόπους μάλλον ξεπερασμένους. Αν όμως κατά λάθος αναφέρεις την λέξη “αξιολόγηση” σε όλα τα παραπάνω, γίνεται σεισμός.

Ενώ θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό σχέδιο πως θα αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά δεδομένα στην νέα υβριδική κανονικότητα στο σύστημα υγείας, η οποία δεν θα είναι όπως πριν την πανδημία, εναποθέτουμε τις λύσεις για όλα τα προβλήματα στο Σχέδιο Ανάκαμψης της ΕΕ, μοιράζοντας εκατομμύρια χωρίς κανένα σχέδιο, πλάνο, τεκμηριωμένα χρονοδιαγράμματα, αποτελέσματα, αξιολόγηση, ανατροφοδότηση αξίας και το βασικότερο βελτίωση του τρόπου της παροχής των υπηρεσιών υγείας στους πολίτες.

Όλοι μιλούν για μεταρρυθμίσεις, αναθεωρήσεις. Όλοι ζητούν αλλαγές, αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να παραχωρήσουν κανένα κεκτημένο (σωστό ή λάθος) του δικούς τους χώρου. Όλοι αναγνωρίζουν ότι ο τομέας των νοσοκομείων έχει απόλυτη ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων, τόσο διαχειριστικά όσο και λειτουργικά, όπως η πανδημία ανέδειξε εμφατικά. Υπάρχουν πάρα πολλά θέματα που διαχρονικά ταλανίζουν τα ελληνικά νοσοκομεία και αφορούν την “θεωρητικά” ελλιπή χρηματοδότηση, την αναποτελεσματική διοίκηση, την ανύπαρκτη διαχείριση του ιατρικού εξοπλισμού, τις μεγάλες ελλείψεις στο ανθρώπινο δυναμικό, κυρίως στο νοσηλευτικό προσωπικό. Κανένας όμως δεν αναφέρει τα αίτια όλων αυτών των διαπιστώσεων. Κανένας δεν αναφέρει την σπατάλη στο σύστημα υγείας, τις αποσπάσεις υγειονομικού προσωπικού σε αλλότρια καθήκοντα, τις συνδικαλιστικές επεμβάσεις την λειτουργία των νοσοκομείων. Μελέτη του ΕΚΠΑ, το 2010 οποία κατέδειξε ότι το 30-40% περίπου των διενεργούμενων κατ’ έτος δαπανών των δημόσιων  νοσοκομείων, αποτελούν σπατάλες. Τα νοσοκομεία του ΕΣΥ λειτουργούν, από νοµική, οργανωτική και οικονοµική άποψη, ως σπάταλες και αναποτελεσµατικές δηµόσιες υπηρεσίες, και όχι ως σύγχρονοι δηµόσιοι οργανισµοί. Και όμως καμία συναινετική μεταρρύθμιση ή παρέμβαση εκσυγχρονισμού αλλά και οργανωτικού ανασχεδιασμού δεν έχει γίνει για να αντιμετωπισθεί τόσο η σπατάλη αυτή.

Όλα τα συστήματα υγείας, βρίσκονται, σήμερα,  σε μια φάση αυτό-αξιολόγησης και ανασχεδιασμού της βιωσιμότητας τους. Συζητάνε, διαβουλεύονται, αναλύουν, σχεδιάζουν και αποφασίζουν την μετά COVID-19 εποχή.

• Εμείς  αλλάζουμε τους Υπουργούς, ανακυκλώνουμε τις πολιτικές του 1980, συνεχίζουμε την κομματικοποίηση της διοίκησης των νοσοκομείων, συνεχίζουμε την σπατάλη στο σύστημα, ιδρύουμε φορείς, οργανισμούς , ινστιτούτα και συνεχίζουμε να διαμαρτυρόμαστε, γιατί έτσι μας αρέσει…..

Παρόλο που ο γρήγορος ρυθμός των τεχνολογικών εξελίξεων στην ιατρική είναι αυτό που δημιουργεί  την βελτίωση των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών, τις θετικές επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα της φροντίδας, είναι επίσης αυτό που δημιουργεί  τις έντονες οικονομικές πιέσεις στα υγειονομικά συστήματα. Ο ιατρικός εξοπλισμός συμμετέχει στην σπατάλη των δαπανών στο ΕΣΥ, σε βαθμό που κανένας δεν θέλει να αναφερθεί. Υπάρχουν δημοσιεύματα που αναφέρουν  ότι το Υπουργείο σχεδιάζει μια συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα σε θέματα ιατρικού εξοπλισμού. Αναφέρουν ότι “Σε απομακρυσμένες περιοχές όπου υπάρχουν κενά σε υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας όπως είναι εξειδικευμένα μηχανήματα για εξετάσεις κ.λ.π. θα ξεκινήσουν συνεργασίες με ιδιώτες μέσω των οποίων θα ενισχυθούν οι υπάρχουσες δομές με νέα μηχανήματα” και επίσης ότι  “ σε δημόσιες δομές να τοποθετηθεί νέος ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός για τις ανάγκες των ασθενών..”.

• Όλα αυτά ακούγονται, πιθανόν, ενθαρρυντικά για τους πολίτες. Αλλά θα έπρεπε να προηγηθούν:

1. Δημιουργία του τεχνολογικού χάρτη των δομών του ΕΣΥ με την αποτύπωση του τεχνολογικού επιπέδου του ιατρικού εξοπλισμού, της παραγωγικότητας  και της αποτελεσματικότητας
2.  Αξιολόγηση των αναγκών ανά Υγειονομική Περιφέρεια και βαθμός ανταπόκρισης του υπάρχοντος ιατρικού εξοπλισμού
3. Ανάλυση των δεδομένων του ΕΟΠΥΥ αναφορικά με την χρήση του ιατρικού εξοπλισμού
4. Ο συνδυασμός αυτών των δεδομένων για τον σχεδιασμό των πραγματικών αναγκών

Όλα αυτά θα μας μετατοπίσουν από την βαθιά κρατικίστικη αντίληψη, ότι  όλες οι αναγκαίες αλλαγές θα πρέπει να γίνουν από κάποιο κράτος. Το κράτος είναι υπεύθυνο, αλλά και εμείς με όλα αυτά τα δεδομένα δεν πρέπει απλά να παρευρισκόμαστε στην χώρα…

Ενδεικτικά, και με αφορμή τον απροσδόκητο θάνατο της Φώφης Γεννηματά, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι μέσα στο 2022 θα καθιερωθεί ειδικό πρόγραμμα πιλότος, για τον έλεγχο όλων των γυναικών 50-69 ετών σε προσυμπτωματικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού. Οι εξετάσεις αυτές απαιτούν ιατρικό εξοπλισμό. Τι έχουμε λοιπόν σήμερα στον Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα σε ΨΗΦΙΑΚΟΥΣ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΟΥΣ (δεν υπολογίζουμε και τους κλασσικούς μαστογράφους, των οποίων ο αριθμός εκτιμάται σε περισσότερα από 380 μηχανήματα  στο ΕΣΥ και Ιδιωτικό τομέα):

Ο πληθυσμός στις ηλικίες 50-69 είναι 1.465.000 γυναίκες. Πόσα μηχανήματα χρειαζόμαστε, που και με τι κλινικές προδιαγραφές; Πόσους τεχνολόγους χρειαζόμαστε για την λειτουργία τους και πόσους ιατρούς για την διάγνωση και γνωμάτευση;
Θα αξιοποιήσουμε, άλλες τεχνολογίες (τηλε-διάγνωση, τηλε-συμβουλευτική, τεχνητή νοημοσύνη) για να αντιμετωπίσουμε την σωστή παροχή υπηρεσιών.
Πόσες διαγνωστικές εξετάσεις πραγματοποιούν τα ιδιωτικά εργαστήρια (o ΕΟΠΥΥ έχει όλα τα δεδομένα) και πόσες τα νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας κλπ;
Ας αποτυπώσουμε πρώτα αυτά και μετά ας αποφασίσουμε για την αγορά, συνεργασία, σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, υλοποίηση προγραμμάτων διαχείρισης εξοπλισμού.

Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ αναφορικά με την διάχυση των μαστογράφων ανά εκ. πληθυσμού είναι ενδεικτικά της αυθαίρετης διαχείρισης της τεχνολογίας .

• Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις  παραμέτρους ας σχεδιάσουμε τις ανάγκες της βιοιατρικής τεχνολογίας μέσα στο πλαίσιο που καθορίζεται από τους διαθέσιμους οικονομικούς πόρους του συστήματος υγείας, τις υγειονομικές και κοινωνικές ανάγκες , την αξιοποίηση της τεχνολογίας με αποτέλεσμα την βέλτιστη παροχή υπηρεσιών.