Χρόνια φλεγμονώδης νόσος εντέρου: Ένα βασικό ζήτημα στη θεραπεία των IBD είναι η βαθιά διαταραχή της μεταβολικής αλληλεπίδρασης μεταξύ του σώματος και του μικροβιώματος - της κοινότητας των μικροβίων που κατοικούν στο έντερο.
Οι χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (IBD), όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα, προκαλούν υποτροπιάζουσα διάρροια, πυρετό, πόνο και σημαντική ψυχολογική δυσφορία. Παρά τις σημαντικές εξελίξεις και τα σύγχρονα φάρμακα, η θεραπεία παραμένει δύσκολη. Μόνο ένα υποσύνολο ασθενών ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή.
Ένα βασικό ζήτημα στη θεραπεία των IBD είναι η βαθιά διαταραχή της μεταβολικής αλληλεπίδρασης μεταξύ του σώματος και του μικροβιώματος – της κοινότητας των μικροβίων που κατοικούν στο έντερο. Για πρώτη φορά, αυτή η διαταραχή έχει πλέον αναλυθεί λεπτομερώς από μια ερευνητική ομάδα από το Κίελο. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Nature Communications από επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κίελο και του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου Schleswig-Holstein (UKSH), στην Πανεπιστημιούπολη του Κίελο.
«Οι καθιερωμένες θεραπείες για τις ΙΦΝΕ συνήθως στοχεύουν στις ανοσολογικές διεργασίες, καθώς οι ασθένειες προκαλούνται από μια λανθασμένα κατευθυνόμενη ανοσολογική απόκριση. Ωστόσο, επειδή πολλοί ασθενείς δεν ανταποκρίνονται επαρκώς σε αυτές τις θεραπείες, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς της νόσου πέρα από το ανοσοποιητικό σύστημα – για παράδειγμα εκείνους στο μεταβολικό επίπεδο», εξηγεί ο καθηγητής Christoph Kaleta από το Ινστιτούτο Πειραματικής Ιατρικής (IEM) στο Πανεπιστήμιο του Κιέλου και το UKSH, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και μέλος του PMI Cluster of Excellence.
Οι ερευνητές εξέτασαν δείγματα κοπράνων και αίματος από ασθενείς με ΙΦΝΕ πριν και μετά την έναρξη της θεραπείας. Συνδύασαν διάφορα μοριακά δεδομένα – συμπεριλαμβανομένων της μεταγονιδιωματικής, της μεταγραφωμικής και της μεταβολομικής – με λεπτομερείς αναλύσεις δικτύου μέσω υπολογιστή για να δημιουργήσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των μεταβολικών διεργασιών των ασθενών. Το βασικό τους εύρημα: η μεταβολική δραστηριότητα τόσο στον εντερικό ιστό όσο και στο μικροβίωμα του εντέρου μειώνεται δραστικά – και είναι στενά διασυνδεδεμένη.
Ενεργειακή παροχή και επικοινωνία μεταξύ ξενιστή και μικροβιώματος κατάρρευση
«Καταφέραμε να δείξουμε ότι η ΙΦΝΕ οδηγεί σε διακοπή των μεταβολικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ ξενιστή και μικροβιώματος», λέει ο Kaleta. «Αυτή η διαταραγμένη επικοινωνία συμβάλλει στην αποτυχία ζωτικών προστατευτικών μηχανισμών και επιδεινώνει περαιτέρω τη φλεγμονή».
Η ομάδα παρατήρησε, μεταξύ άλλων, ότι ορισμένα μεταβολικά προϊόντα – όπως η τρυπτοφάνη και η χολίνη – μειώθηκαν σημαντικά στο αίμα των ασθενών. Αυτές οι ουσίες είναι απαραίτητες για την παραγωγή των βασικών φορέων ενέργειας των κυττάρων, NAD και ATP. Ταυτόχρονα, άλλαξε και ο βακτηριακός μεταβολισμός των αμινοξέων και των διαιτητικών ινών, μειώνοντας την παραγωγή μεταβολιτών που χρησιμοποιούνται κανονικά ως πηγές ενέργειας από τα εντερικά κύτταρα.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι λόγω της μειωμένης μεταβολικής απόδοσης, το μικροβίωμα παράγει λιγότερα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Ως αποτέλεσμα, τα ανθρώπινα εντερικά και ανοσοποιητικά κύτταρα πρέπει να προσαρμόσουν τον δικό τους μεταβολισμό. Αυτό προκαλεί ανισορροπία τόσο στον μεταβολισμό όσο και στο ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τη θεραπεία αυτών των ασθενειών ιδιαίτερα περίπλοκη», εξηγεί ο Δρ. Jan Taubenheim, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο IEM.
Εξατομικευμένη διατροφή ως μέρος της θεραπείας
Σε ένα διερευνητικό μέρος της μελέτης, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν υπολογιστικά μοντέλα για να προσομοιώσουν εάν οι στοχευμένες διατροφικές αλλαγές – όπως η μείωση ορισμένων υδατανθράκων ή αμινοξέων – θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της διαταραγμένης μεταβολικής ισορροπίας.
«Οι προσομοιώσεις μας υποδηλώνουν ότι μια στοχευμένη αλλαγή στη διατροφή θα μπορούσε να μεταβάλει το μικροβίωμα και έτσι να επιβραδύνει τις μεταβολικές διεργασίες που προάγουν τη φλεγμονή», λέει ο Δρ. Samer Kadib Alban, ένας άλλος πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Ωστόσο, τα αποτελέσματά μας δείχνουν επίσης ότι δεν υπάρχει μια δίαιτα που να μειώνει αποτελεσματικά τη φλεγμονή. Η διατροφή πρέπει να προσαρμόζεται στο μεταβολικό προφίλ κάθε ασθενούς».
«Αυτή η μελέτη αποτελεί τη βάση για μια καλύτερη κατανόηση των μεταβολικών αλλαγών σε ασθενείς με ΙΦΝΕ», συνεχίζει ο Taubenheim. Το επόμενο βήμα θα είναι η δοκιμή αυτών των ευρημάτων στο εργαστήριο και η ανάπτυξη ειδικών θεραπειών για την αντιμετώπιση των μεταβολικών διαταραχών.
Ο στόχος είναι η πιο εντατική μεταφορά των διεπιστημονικών ερευνητικών ευρημάτων σχετικά με τις χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες των οργάνων φραγμού στην υγειονομική περίθαλψη, καθώς και η κάλυψη προηγουμένως ανικανοποίητων αναγκών των ασθενών. Τρία σημεία είναι σημαντικά στο πλαίσιο της επιτυχούς θεραπείας και, ως εκ τούτου, βρίσκονται στο επίκεντρο της έρευνας PMI: η έγκαιρη ανίχνευση χρόνιων φλεγμονωδών ασθενειών, η πρόβλεψη της εξέλιξης της νόσου και των επιπλοκών και η πρόβλεψη των ατομικών αντιδράσεων στη θεραπεία.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
