Η ερμηνεία των ευρημάτων που συγκέντρωσε η εν λόγω ομάδα ερευνητών στο πλαίσιο των διαχωριστικών καταστάσεων δεν είναι εύκολη, λόγω των προφανών προκλήσεων για τον ασφαλή προσδιορισμό του κατά πόσον τα ποντίκια βιώνουν αυτές τις καταστάσεις ή όχι.
Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια: Τα ανθρώπινα όντα μπορούν μερικές φορές να βιώσουν διαχωριστικές καταστάσεις, στιγμές κατά τις οποίες αισθάνονται αποσυνδεδεμένοι από το σώμα τους και τον κόσμο γύρω τους. Ενώ οι καταστάσεις αυτές έχουν συνδεθεί με πολλές ψυχιατρικές παθήσεις, μπορούν επίσης να προκληθούν από τη λήψη ορισμένων νόμιμων και παράνομων ναρκωτικών. Ένα από τα πιο γνωστά ναρκωτικά που προκαλούν αποστασιοποίηση είναι η κεταμίνη, ένα αναισθητικό που χρησιμοποιείται συνήθως για την καταστολή ασθενών ή τη μείωση του πόνου που προκύπτει από ιατρικές διαδικασίες. Τα τελευταία χρόνια έχει επίσης διαπιστωθεί ότι η κεταμίνη αποτελεί δυνητικά πολύτιμη θεραπεία για ορισμένες περιπτώσεις κατάθλιψης.
Ενώ αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει τις θεραπευτικές επιδράσεις αυτού του ισχυρού αναισθητικού, μέχρι στιγμής είναι πολύ λίγα γνωστά για τους κυτταρικούς και νευρωνικούς μηχανισμούς πίσω από τις διαχωριστικές καταστάσεις που προκαλεί. Μια εργασία μιας ομάδας ερευνητών του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο Nature Neuroscience, μπορεί να ρίξει λίγο φως σε αυτές τις μέχρι τώρα ασύλληπτες διαδικασίες. “Ως αναισθησιολόγοι, χρησιμοποιούμε συστηματικά την κεταμίνη για τις αξιόπιστες αναισθητικές της ιδιότητες κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων”, δήλωσε ο Joseph Cichon MD Ph.D., ένας από τους ερευνητές που πραγματοποίησαν τη μελέτη. “Οι ασθενείς αυτοί συχνά βιώνουν παραισθήσεις, όπως η αίσθηση ότι βρίσκονται εκτός του σώματός τους, όταν ξυπνούν από την αναισθησία. Από το αυξανόμενο έργο των ψυχιάτρων σχετικά με την κεταμίνη, γνωρίζουμε ότι χαμηλότερες δόσεις κεταμίνης έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για τη θεραπεία της κατάθλιψης και άλλων συναφών ψυχιατρικών καταστάσεων”.
Προηγούμενες έρευνες υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς που βιώνουν διαχωριστικές καταστάσεις και ψευδαισθήσεις μετά τη λήψη κεταμίνης μπορεί να είναι πιο πιθανό να αποκομίσουν και τα αντικαταθλιπτικά της οφέλη. Ο βασικός στόχος της πρόσφατης εργασίας του Cichon και των συνεργατών του ήταν να κατανοήσουν καλύτερα τη νευρωνική δραστηριότητα και τους μηχανισμούς που διέπουν τις διαχωριστικές καταστάσεις που προκαλούνται από την κεταμίνη. “Ένα άλλο ενδιαφέρον πράγμα σχετικά με την κεταμίνη είναι ότι ενώ το φάρμακο παραμένει στο σύστημα για μόλις μία ώρα περίπου μετά την ένεση, τα θεραπευτικά αποτελέσματα στην κατάθλιψη μπορεί να διαρκέσουν έως και δύο εβδομάδες”, δήλωσε ο Alex Proekt MD Ph.D., άλλος ερευνητής που συμμετείχε στη μελέτη. “Αυτή η παρατεταμένη επίδραση πιστεύεται ότι οφείλεται στη συναπτική πλαστικότητα που προκαλείται μετά από μια εφάπαξ δόση κεταμίνης μέσω ελάχιστα κατανοητών μηχανισμών. Είναι πιθανό ότι, αν κατανοήσουμε τη φύση των οξέων αλλαγών στη νευρωνική δραστηριότητα που προκαλεί η κεταμίνη, να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε γιατί η κεταμίνη και άλλα φάρμακα που είναι γνωστό ότι μεταβάλλουν την αισθητηριακή αντίληψη φαίνεται να προκαλούν διαρκή συναπτική πλαστικότητα στον εγκέφαλο”.
Για να εξετάσουν τους μηχανισμούς πίσω από τις διαχωριστικές καταστάσεις που προκαλούνται από την κεταμίνη, ο Cichon και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν ένα πείραμα σε ποντίκια. Συγκεκριμένα, χορήγησαν στα ποντίκια μια δόση κεταμίνης που προβλεπόταν ότι θα προκαλούσε διαχωριστικές καταστάσεις και στη συνέχεια παρατήρησαν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα με τη χρήση μικροσκοπίας δύο φωτονίων. Πρόκειται για μια τεχνική απεικόνισης που επιτρέπει στους επιστήμονες να απεικονίζουν συνεχώς τα ίδια μεμονωμένα κύτταρα ή νευρώνες στον εγκέφαλο ενός ζωντανού ζώου κατά τη διάρκεια αρκετών λεπτών ή ημερών. “Για να απεικονίσουμε τη νευρωνική δραστηριότητα, εκφράσαμε έναν φθορίζοντα αισθητήρα ασβεστίου που ονομάζεται GCaMP6 σε συγκεκριμένους τύπους κυττάρων”, εξήγησε ο Cichon. “Αυτή η πρωτεΐνη αλλάζει την ένταση του φθορισμού της ανάλογα με τη συγκέντρωση ασβεστίου στον νευρώνα, η οποία αυξάνεται και μειώνεται με τη νευρωνική πυροδότηση. Με την απεικόνιση των διακυμάνσεων του σήματος φθορισμού σε μεμονωμένους νευρώνες, μπορέσαμε έτσι να απεικονίσουμε πώς η κεταμίνη μεταβάλλει τα πρότυπα νευρωνικής δραστηριότητας μεμονωμένων νευρώνων”. Όταν ανέλυσαν τις νευρικές καταγραφές που συνέλεξαν, ο Cichon και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι η κεταμίνη “άλλαξε” τη φλοιώδη δραστηριότητα στον εγκέφαλο των ποντικών. Με άλλα λόγια, νευρώνες που προηγουμένως ήταν πολύ ενεργοί καταστέλλονταν και νευρώνες που προηγουμένως ήταν σιωπηλοί ενεργοποιούνταν αυθόρμητα.
“Κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής εγρήγορσης, ορισμένοι νευρώνες είναι ενεργοί ενώ άλλοι είναι σε ηρεμία”, εξήγησε ο Cichon. “Υπό την επίδραση της κεταμίνης, σύμφωνα με προηγούμενες εργασίες, διαπιστώνουμε ότι περίπου το ίδιο κλάσμα νευρώνων είναι ενεργό. Ωστόσο, το εκπληκτικό είναι ότι οι νευρώνες που είναι ενεργοί υπό την επίδραση της κεταμίνης είναι αυτοί που κανονικά είναι σιωπηλοί. Αντίθετα, οι κανονικά ενεργοί νευρώνες καταστέλλονται από την κεταμίνη”. Η ερμηνεία των ευρημάτων που συγκέντρωσε η εν λόγω ομάδα ερευνητών στο πλαίσιο των διαχωριστικών καταστάσεων δεν είναι εύκολη, λόγω των προφανών προκλήσεων για τον ασφαλή προσδιορισμό του κατά πόσον τα ποντίκια βιώνουν αυτές τις καταστάσεις ή όχι. Παρ’ όλα αυτά, ο Cichon και οι συνεργάτες του εντόπισαν δύο διαφορετικούς πληθυσμούς νευρώνων του φλοιού, έναν που είναι ενεργός κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης, αλλά καταστέλλεται από την κεταμίνη, και έναν άλλο που είναι αρχικά σιωπηλός, αλλά ενεργοποιείται υπό την επίδραση του φαρμάκου.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
