Καθώς μεγαλώνουμε, ο εγκέφαλός μας υφίσταται μια φυσική διαδικασία ατροφίας, που χαρακτηρίζεται από απώλεια νευρικών κυττάρων και συνδέσεων.
Στην αναζήτηση του πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιμετωπίζει τη γήρανση, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει αδιάσειστα στοιχεία ότι τα ηλικιωμένα άτομα μπορούν να εξουδετερώσουν τη γνωστική έκπτωση αξιοποιώντας διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου για να διατηρήσουν την πνευματική απόδοση. Αυτή η ανακάλυψη ρίχνει φως στην αξιοσημείωτη προσαρμοστικότητα του εγκεφάλου, προσφέροντας ελπίδα για στρατηγικές διατήρησης της γνωστικής λειτουργίας με την ηλικία.
Ο γερασμένος εγκέφαλος: Πλοήγηση στη γνωστική έκπτωση
Καθώς μεγαλώνουμε, ο εγκέφαλός μας υφίσταται μια φυσική διαδικασία ατροφίας, που χαρακτηρίζεται από απώλεια νευρικών κυττάρων και συνδέσεων. Αυτός ο εκφυλισμός μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της εγκεφαλικής λειτουργίας. Ωστόσο, δεν βιώνουν όλοι τη γνωστική έκπτωση στον ίδιο βαθμό, ωθώντας τους επιστήμονες να διερευνήσουν τους παράγοντες που συμβάλλουν στην καλύτερη υγεία του εγκεφάλου σε ορισμένα άτομα.
Η συμβατική σοφία υποδηλώνει ότι ορισμένοι εγκέφαλοι μπορούν να μετριάσουν τις επιπτώσεις της γήρανσης επιστρατεύοντας πρόσθετες περιοχές του εγκεφάλου για να βοηθήσουν σε γνωστικές εργασίες. Αν και προηγούμενες μελέτες απεικόνισης εγκεφάλου έχουν δείξει αυτή τη διαδικασία στρατολόγησης, ο αντίκτυπός της στην απόδοση της εργασίας και η δυνατότητά της να παρέχει νέες γνώσεις σε γνωστικές στρατηγικές παρέμενε ασαφής.
Μια συλλογική μελέτη μεταξύ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και του Πανεπιστημίου του Σάσεξ έχει πλέον ισχυρές αποδείξεις ότι η ενεργοποίηση συμπληρωματικών περιοχών του εγκεφάλου ενισχύει τη γνωστική απόδοση σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Αξιοποίηση της προσαρμοστικής δύναμης γήρανσης του εγκεφάλου
Ο Δρ. Kamen Tsvetanov είναι επικεφαλής ερευνητής και επικεφαλής ερευνητής της Εταιρείας Alzheimer’s Society Dementia στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Τόνισε τη σημασία της κατανόησης γιατί ορισμένα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας διατηρούν την ικανότητά τους να επιλύουν νέα προβλήματα καλύτερα από άλλα. «Η ικανότητά μας να λύνουμε αφηρημένα προβλήματα είναι σημάδι της λεγόμενης «ρευστής νοημοσύνης», αλλά καθώς μεγαλώνουμε, αυτή η ικανότητα αρχίζει να παρουσιάζει σημαντική γνωστική έκπτωση», εξήγησε ο Δρ Τσβετάνοφ.
«Μερικοί άνθρωποι καταφέρνουν να διατηρήσουν αυτή την ικανότητα καλύτερα από άλλους. Θέλαμε να ρωτήσουμε γιατί συνέβη αυτό – είναι σε θέση να στρατολογήσουν άλλες περιοχές του εγκεφάλου για να ξεπεράσουν αλλαγές στον εγκέφαλο που διαφορετικά θα ήταν επιζήμιες;» Η έρευνα είχε στόχο να διερευνήσει εάν αυτά τα άτομα θα μπορούσαν να δεσμεύσουν διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου για να αντισταθμίσουν τις αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία. Στη μελέτη συμμετείχαν 223 συμμετέχοντες, ηλικίας από 19 έως 87 ετών, από το Cambridge Centre for Aging & Neuroscience (Cam-CAN).
Ο ρόλος του σφηνοειδούς στη γνωστική αντιστάθμιση
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι οι ικανότητες επίλυσης προβλημάτων γενικά μειώνονται με την ηλικία. Ωστόσο, η ανάλυση μέσω της μηχανικής μάθησης εντόπισε δύο περιοχές του εγκεφάλου – τον σφήνα στο πίσω μέρος του εγκεφάλου και μια περιοχή μετωπιαίου φλοιού – που ήταν πιο ενεργές σε μεγαλύτερους σε ηλικία συμμετέχοντες και συσχετίστηκαν με καλύτερη απόδοση εργασίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο η δραστηριότητα του σφηνοειδούς συνδέθηκε πιο έντονα με την απόδοση των εργασιών στους ηλικιωμένους σε σύγκριση με τους νεότερους εθελοντές, γεγονός που υποδηλώνει ότι παίζει μοναδικό ρόλο στην αντιστάθμιση της γνωστικής έκπτωσης. Ο σφήνας συνδέεται συνήθως με την οπτική εστίαση, έναν κρίσιμο παράγοντα, καθώς οι ηλικιωμένοι συχνά παλεύουν με την οπτική μνήμη, όπως η ανάμνηση περίπλοκων κομματιών παζλ. Η μελέτη προτείνει ότι η αυξημένη δραστηριότητα στον σφηνοειδή χιτώνα μπορεί να αντιπροσωπεύει μια αντισταθμιστική στρατηγική για να ξεπεραστούν αυτές οι προκλήσεις της οπτικής μνήμης.
Συνέπειες και μελλοντική μελέτη
Ο Δρ. Ethan Knights, από το Medical Research Council Cognition and Brain Sciences Unit στο Cambridge, τόνισε τη σημασία αυτού του μηχανισμού αντιστάθμισης. «Τώρα που είδαμε να συμβαίνει αυτή η αποζημίωση, μπορούμε να αρχίσουμε να κάνουμε ερωτήσεις σχετικά με το γιατί συμβαίνει σε μερικούς ηλικιωμένους, αλλά όχι σε άλλους, και σε ορισμένες εργασίες, αλλά όχι σε άλλες», είπε ο Knights.
«Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο σε αυτούς τους ανθρώπους – η εκπαίδευση ή ο τρόπος ζωής τους, για παράδειγμα – και αν ναι, υπάρχει τρόπος να παρέμβουμε για να βοηθήσουμε άλλους να δουν παρόμοια οφέλη;» Η κατανόηση αυτών των υποκείμενων παραγόντων θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρεμβάσεις που βοηθούν περισσότερους ανθρώπους να βιώσουν παρόμοια γνωστικά οφέλη.
Η Δρ Alexa Morcom από τη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Sussex και το ερευνητικό κέντρο Neuroscience του Sussex, επεσήμανε ότι αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν προηγούμενες υποθέσεις σχετικά με την εξάρτηση από το δίκτυο πολλαπλής ζήτησης. «Αυτό το νέο εύρημα υποδηλώνει επίσης ότι η αποζημίωση στη μετέπειτα ζωή δεν βασίζεται στο δίκτυο πολλαπλής ζήτησης όπως υποτίθεται προηγουμένως, αλλά στρατολογεί περιοχές των οποίων η λειτουργία διατηρείται στη γήρανση», είπε ο Marcom, επαναλαμβάνοντας το συναίσθημα.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
