Φυματίωση: Θα μπορούσαν οι θεραπείες καρκίνου να την θεραπεύσουν

Φυματίωση: Οι ερευνητές εξέτασαν τα δείγματα αίματος ανθρώπων που ζουν με φυματίωση και βρήκαν απροσδόκητες συνδέσεις με τον καρκίνο.

Μια μελέτη, με επικεφαλής ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, CA, βρήκε πρόσφατα μια απροσδόκητη σχέση μεταξύ της φυματίωσης (ΤΒ) και του καρκίνου. Η έρευνα προτείνει ομοιότητες στις ανοσολογικές αποκρίσεις τόσο στον καρκίνο όσο και στη λοίμωξη από φυματίωση. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν νέες ενδείξεις που μπορεί μια μέρα να επεκτείνουν τη θεραπευτική προσέγγιση για τη θεραπεία των λοιμώξεων από φυματίωση.

«Η φυματίωση εξακολουθεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί και σκοτώνει σχεδόν 1,5 εκατομμύρια ανθρώπους το χρόνο. Η εργασία μας βρίσκει εντυπωσιακές ομοιότητες μεταξύ των κοκκιωμάτων και του μικροπεριβάλλοντος του όγκου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ανοσοδιαφυγή στον καρκίνο και τη φυματίωση επικαλύπτεται σημαντικά», ανέφερε ο Δρ Michael Angelo, επίκουρος καθηγητής παθολογίας, στο Twitter εξηγώντας τη νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Immunology. Η μελέτη, με επικεφαλής τον μεταπτυχιακό φοιτητή Erin McCaffrey, χρησιμοποίησε μια τεχνική απεικόνισης για να χαρτογραφήσει τη θέση ορισμένων ανοσοκατασταλτικών πρωτεϊνών σε ιστούς από ασθενείς με φυματίωση, μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από το Mycobacterium tuberculosis.

Σε προηγούμενη έρευνα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι συστάδες λευκών αιμοσφαιρίων – που ονομάζονται κοκκιώματα – στους πνεύμονες ατόμων με ενεργή λοίμωξη από φυματίωση είναι γεμάτες με παρόμοιες πρωτεΐνες που μειώνουν την ανοσολογική απόκριση του σώματος σε λοιμώξεις ή καρκινικά κύτταρα. Ως εκ τούτου, αυτό τους έκανε να αναρωτιούνται «αν τα κοκκιώματα της φυματίωσης και οι όγκοι έχουν παρόμοιες ανοσοκατασταλτικές ιδιότητες». «Αν είναι αλήθεια», είπαν οι επιστήμονες, «αυτό θα άνοιγε μια ολόκληρη σφαίρα ανοσοθεραπευτικών δυνατοτήτων για τη θεραπεία της φυματίωσης που έχουν αναπτυχθεί για την ανοσοθεραπεία του καρκίνου».

Με απλά λόγια: θα μπορούσαν οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των καρκίνων να χρησιμοποιηθούν δυνητικά για τη θεραπεία λοιμώξεων από φυματίωση;

Για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα, οι επιστήμονες αποφάσισαν να μελετήσουν μια ομάδα ενεργά μολυσμένων ανθρώπινων ιστών. Λήφθηκαν δείγματα ιστών από άτομα που υποβλήθηκαν σε θεραπεία για φυματίωση στις Ηνωμένες Πολιτείες ή τη Νότια Αφρική. Η ομάδα της Νότιας Αφρικής αποτελούνταν από πνευμονικά δείγματα από άτομα που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση για προχωρημένη φυματίωση, ενώ ένα μέρος των δειγμάτων των ΗΠΑ ήταν από νεκροψία πνευμονικών ιστών ατόμων με θανατηφόρα φυματίωση.

Εκτός από τα δείγματα πνευμόνων, οι επιστήμονες συνέλεξαν επίσης δείγματα ιστού από λεμφαδένες, ενδομήτριο και υπεζωκοτική κοιλότητα από την ομάδα των Η.Π.Α για να «χαρακτηρίσουν τη λοίμωξη από φυματίωση σε πρώιμο στάδιο και να αξιολογήσουν πώς η σύνθεση του κοκκιώματος ποικίλλει ανάλογα με τη θέση μόλυνσης».  Τέλος, όλα τα δείγματα εξετάστηκαν και αξιολογήθηκαν — χρησιμοποιώντας τη νέα τεχνική απεικόνισης — για την παρουσία συγκεκριμένων βιοδεικτών που οι επιστήμονες ξεκίνησαν να ερευνήσουν.

Μια «κρίσιμη» ανακάλυψη

Στη μελέτη της σχέσης μεταξύ της σύνθεσης του κοκκιώματος και της θέσης του οργάνου, οι ερευνητές αναφέρουν ότι «η συντριπτική πλειονότητα των υποομάδων εμφανίστηκε σε παρόμοιες αναλογίες ανεξάρτητα από τη θέση του οργάνου». Επιπλέον, παρατήρησαν επίσης υψηλά επίπεδα δύο πρωτεϊνών – PD-L1 και IDO1 – στα δείγματα κοκκιώματος. Αυτές οι πρωτεΐνες μπορούν να καταστέλλουν την ανοσολογική απόκριση στον καρκίνο και βρίσκονται στους ιστούς του όγκου ορισμένων τύπων καρκίνων.

Σε μελέτες δείγματος αίματος που συλλέχθηκαν από μεγάλο πληθυσμό ατόμων που ζουν με φυματίωση, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα επίπεδα του PD-L1 στο αίμα συσχετίζονται με κλινικά συμπτώματα. Τα ασυμπτωματικά άτομα είχαν χαμηλότερα επίπεδα PD-L1 στο αίμα τους και μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν ενεργή λοίμωξη σε σύγκριση με άτομα με υψηλότερα επίπεδα PD-L1.

Επιπλέον, οι συγγραφείς ανακάλυψαν ότι τα άτομα που είχαν λάβει θεραπεία για τη φυματίωση και είχαν θεραπευτεί είχαν σημαντικά μειωμένα επίπεδα του PD-L1 στο αίμα σε σύγκριση με άτομα που δεν θεραπεύτηκαν. Κυρίως, τα αποτελέσματά τους πρότειναν ότι τα μακροφάγα – τα οποία είναι κύτταρα του ανοσοποιητικού – μπορεί να είναι οι κεντρικοί καθοριστικοί παράγοντες της επιτυχίας ή της αποτυχίας της ανοσοαπόκρισης κατά τη διάρκεια της νόσου της φυματίωσης.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές σημείωσαν ότι τα μακροφάγα ήταν υπεύθυνα για την παραγωγή των παρατηρούμενων υψηλών επιπέδων PD-L1 και IDO1, παράλληλα με την πρωτεΐνη TGF-beta, η οποία είναι επίσης υπεύθυνη για τη ρύθμιση της ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού.

Παραδόξως, βρήκαν επίσης στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα μακροφάγα στα κοκκιώματα της φυματίωσης εμποδίζουν την ενεργοποίηση των Τ κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που προστατεύουν το σώμα από λοιμώξεις και επίσης βοηθούν στην καταπολέμηση του καρκίνου.

Παγκόσμια Ημέρα Φυματίωσης: "Επενδύστε για να τερματίσετε τη φυματίωση. Σώστε ζωές." 

Μικρότερη διάρκεια θεραπείας για τα παιδιά με φυματίωση

Σπάνια επιδημία φυματίωσης διερευνάται στις ΗΠΑ σε σχέση με επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη ή επισκευές καταγμάτων