4η Μαρτίου: Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ευθύνεται για περίπου 5% όλων των καρκίνων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου, της κεφαλής και του τραχήλου, του πέους, του πρωκτού και των γεννητικών κονδυλωμάτων
Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ευθύνεται για περίπου 5% όλων των καρκίνων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου, της κεφαλής και του τραχήλου, του πέους, του πρωκτού και των γεννητικών κονδυλωμάτων, επηρεάζοντας αξιοσημείωτα και τα δύο φύλα. Σημαντικά εργαλεία πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης αποτελούν ο εμβολιασμός αγοριών και κοριτσιών κατά του HPV και ο προσυμπτωματικός έλεγχος στις γυναίκες έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ο οποίος συμπεριλαμβάνει το τεστ Παπανικολάου (Τεστ ΠΑΠ) και το HPV DNA test, αντίστοιχα.
Η Ελλάδα έχει αναγνωρίσει την αξία των αποτελεσματικών αυτών μέτρων δημόσιας υγείας και έχει υιοθετήσει τη στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και την ελάττωση των HPV-σχετιζόμενων καρκίνων. Μάλιστα, πρόσφατα η ΕΕ στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου εξέδωσε σύσταση για τη στήριξη των κρατών-μελών στις προσπάθειές τους για την πρόληψη του καρκίνου μέσω του εμβολιασμού κατά του HPV και του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV), καθώς και τη βελτίωση της παρακολούθησης των ποσοστών εμβολιαστικής κάλυψης. Στην Ελλάδα, ο εμβολιασμός έναντι του HPV στα κορίτσια έχει εισαχθεί από το 2009. Ωστόσο, η εμβολιαστική κάλυψη παραμένει χαμηλή (στο 55,4% για τις ηλικίες 11-18 και στο 43,8% για τις ηλικίες 11-14) και μακριά από τον στόχο για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, που έχει θέσει ο ΠΟΥ, για εμβολιαστική κάλυψη του 90% των κοριτσιών έως το 2030. Από τον Μάρτιο του 2022, ο εμβολιασμός κατά του HPV συστήνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και Εφήβων τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια, από την ηλικία των 9 ετών. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 παρατηρήθηκαν σημαντικές μειώσεις στους HPV εμβολιασμούς, με ενθαρρυντικά πλέον σημάδια μείωσης του εμβολιαστικού ελλείμματος έναντι του HPV να καταγράφονται στον ελληνικό παιδιατρικό πληθυσμό με βάση μελέτη* που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου για τα Οικονομικά της Υγείας (ISPOR 2023, 12-15 Νοεμβρίου, Δανία).
Πιο συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο του 2023 το έλλειμμα εκτιμήθηκε σε 5,3 μήνες του τελευταίου μη πανδημικού έτους (δηλαδή το 2019), ενώ σε σχέση με τον
Δεκέμβριο του 2022 το HPV εμβολιαστικό έλλειμμα μειώθηκε κατά σχεδόν 10% (τον Δεκέμβριο του 2022 το έλλειμμα υπολογιζόταν σε 5,9 μήνες του τελευταίου μη
πανδημικού έτους). Η μελέτη υπολόγισε ότι αν συνεχιστεί η ίδια πορεία των εμβολιασμών, το έλλειμμα τον Σεπτέμβριο του 2024 αναμένεται να είναι 4,7 μήνες του τελευταίου μη πανδημικού έτους (20% μείωση σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2020). Παράλληλα όμως υπογράμμισε ότι καθώς ο ρυθμός μείωσης του ελλείμματος είναι σχετικά μικρός, κάτω από τη θεσμοθετημένη διάρκεια της παρέμβασης αναπλήρωσης (catch up) έως 31/12/2024, η εξάλειψη του HPV εμβολιαστικού ελλείμματος δεν προβλέπεται να επιτευχθεί. Αν συνεχιστεί η ίδια πορεία μείωσης του ελλείμματος, αυτό αναμένεται να εξαλειφθεί το καλοκαίρι του 2027 (Εικόνα). Αν η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης αναπλήρωσης αυξηθεί, το έλλειμμα θα μπορούσε να εξαλειφθεί νωρίτερα.
Η επίτευξη του στόχου της εξάλειψης του HPV εμβολιαστικού ελλείμματος αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία της χώρας, καθώς η μη εξάλειψή του θα έχει ως αποτέλεσμα ένας σημαντικός αριθμός κοριτσιών/γυναικών να παραμείνει ευάλωτος σε HPV-σχετιζόμενες επιπλοκές και, καθώς η εμβολιαστική κάλυψη στα αγόρια είναι χαμηλή, μια αναμενόμενη μελλοντική αύξηση της HPV- σχετιζόμενης νοσηρότητα τόσο σε αγόρια όσο και σε κορίτσια. Επιπλέον, η μη εξάλειψη του ελλείμματος θα θέσει σε κίνδυνο την προσπάθεια για την επίτευξη του στόχου της εξάλειψης του καρκίνου του τράχηλου της μήτρας. Τέλος, μια μελλοντική αύξηση της HPV-σχετιζόμενης νοσηρότητας θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους φροντίδας των HPV επιπλοκών. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι, η Πολιτεία στα πλαίσια της υιοθέτησης των στόχων του ΠΟΥ για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας στη χώρα έχει κάνει επιπλέον θετικά βήματα με τη θεσμοθέτηση του Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου, που αναμένεται να ξεκινήσει εντός του Μαρτίου, το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμού Παιδιών και Εφήβων και το Ηλεκτρονικό Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού. Η ευαισθητοποίηση του κοινού για τον εμβολιασμό και τον προσυμπτωματικό έλεγχο, με την παράλληλη λεπτομερή καταγραφή των δεδομένων θα αποτελέσουν κρίσιμους παράγοντες στο μέλλον για τη μείωση των ανισοτήτων σε ευαίσθητες ομάδες και την επιτυχία της στρατηγικής για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας στην Ελλάδα.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
