Η κάνναβη λίγο ή πολύ είναι γνωστή σε ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων, τόσο από διάφορα διατροφικά προϊόντα όσο και από καλλυντικά. Για την φαρμακευτική κάνναβη όμως χρειαζόμαστε περαιτέρω ενημέρωση, η οποία είναι απαραίτητη. Στη εκπομπή Opinion Health η Νικολέτα Ντάμπου συνομιλεί με την κυρία Ζηναΐς Κοντούλη, η οποία είναι ιατρός- αναισθησιολόγος. Eξειδικευμένη στο χρόνιο πόνο στη Μεγάλη Βρετανία , για τα οφέλη της φαρμακευτικής κάνναβης και τις εγκεκριμένες θεραπευτικές τους χρήσεις.
Είναι πολύ σημαντικό το θέμα της φαρμακευτικής κάνναβης, διότι το κοινό χρειάζεται περαιτέρω ενημέρωση καθώς ακούγονται πολλά και είναι συγκεχυμένες οι απόψεις. Η κ. Κοντούλη απαντώντας στο ερώτημα τι είναι τα φυτοκανναβινοειδή , είπε μεταξύ άλλων πως: «Μιλάμε για φυτοκανναβινοειδή. Η ιατρική κάνναβη, δηλαδή η φαρμακευτική κάνναβη πλέον είναι διαθέσιμη και στη χώρα μας, όπως είναι σε πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Έχει ήδη ξεκινήσει η συνταγογράφησή της από εξειδικευμένους κλινικούς γιατρούς. Είναι ένα φάρμακο, είναι μια φαρμακευτική ουσία, η οποία όταν μπει μέσα στο σώμα μας πάει και δεσμεύει τους δυο υποδοχείς που εμείς έχουμε ήδη, τους υποδοχείς κανναβινοειδών.»
Ο νόμος που έδινε το πράσινο φως για τη χορήγηση των κανναβινοειδών στη χώρα μας, προϋπήρχε από το 2022. Αλλά τότε δεν υπήρχαν φάρμακα, τα οποία ήταν εγκεκριμένα. Σήμερα υπάρχουν πια στη χώρα μας εγκεκριμένα φάρμακα που αφορούν στην φαρμακευτική κάνναβη. Ποιες είναι οι εγκεκριμένες θεραπευτικές τους χρήσεις;
Η κ. Κοντούλη απαντά: Είμαστε τυχεροί πλέον και όντως έχουμε τη φαρμακευτική κάνναβη. Είναι ένα φάρμακο λοιπόν που το έχουμε και μπορούμε να το συνταγογραφήσουμε εμείς οι κλινικοί γιατροί. Η μεγαλύτερη ένδειξη, η πρώτη και η πιο σημαντική είναι στον χρόνιο πόνο και αυτό περιλαμβάνει και τον καρκινικό πόνο. Η δεύτερη ένδειξη είναι σε ανθεκτική ναυτία και έμετο μετά από χημειοθεραπεία. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Γενικότερα η χημειοθεραπεία μας δημιουργεί αρκετή ναυτία και αρκετό εμετό και την ημέρα της χημειοθεραπείας, αλλά και μετά. Οι κλινικοί γιατροί προσπαθούν προληπτικά να μην συμβεί αυτό. Παρόλα αυτά, όταν συμβεί είναι πολύ δύσκολο να σταματήσει. Παρότι υπάρχουν διαθέσιμα αρκετά φάρμακα, βλέπουμε ότι έχουμε ασθενείς ανθεκτικούς σε αυτή τη ναυτία και τον έμετο, άρα η φαρμακευτική κάνναβη έχει ένδειξη. Σε αυτούς τους ασθενείς, όταν έχουμε δώσει αντιεμετικά και δεν μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση , μπορούμε να συνταγογραφήσουμε φαρμακευτική κάνναβη.
Η τρίτη μεγάλη ομάδα ασθενών που μπορούν να την πάρουν είναι οι ασθενείς που έχουν καχεξία, δηλαδή πολύ χαμηλό δείκτη μάζας σώματος. Έχουν χάσει πολύ βάρος από κάποια ασθένεια, από κάποιο τροχαίο και πολλοί ασθενείς καρκινοπαθείς, νευρολογικές επίσης ασθένειες. Οπότε συνταγογραφούμε φαρμακευτική κάνναβη για αύξηση του σωματικού βάρους, το οποίο μπορεί να είναι μέχρι και 1 kg την εβδομάδα σε ασθενείς που το χρειάζονται πραγματικά
Γιατί παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η δοσολογία της κάνναβης;
«Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη αντίδραση. Απλά σε ασθενείς με καχεξία ή με ναυτία και έμετο χρησιμοποιούμε χαμηλές δόσεις φαρμακευτικής κάνναβης και έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα. Σε ασθενείς με χρόνιο πόνο, για παράδειγμα, θα ξεκινήσουμε από χαμηλά και θα χρειαστεί να ανεβούμε και πιο ψηλά στις δόσεις που χορηγούμε σε ημερήσια βάση. Όπως σε όλα τα φάρμακα, θα πρέπει να ακολουθούμε τις οδηγίες των γιατρών μας. Παρόλα αυτά, εάν υπερβεί τη δοσολογία, το πιο πιθανό είναι να νιώσει ζαλάδα, υπνηλία, να αρχίσει να μη νιώθει καλά. Το ίδιο όμως συμβαίνει αν υπερβεί τη δοσολογία και κάποιος που παίρνει ισχυρά παυσίπονα ή κάποια νευρολογικά φάρμακα. Η άμεση αντιμετώπιση είναι να καλέσει τον γιατρό του ή να έρθει στο ιατρείο ή στο νοσοκομείο και αμέσως θα αντιμετωπιστεί.» είπε η κ. Κοντούλη.
Τα φάρμακα κάνναβης τα λαμβάνει ο ασθενείς μόνο μετά από συνταγογράφηση ;
«Το πρόβλημα με την Ελλάδα είναι ότι άργησε να νομιμοποιήσει την κάνναβη ως φάρμακο, με αποτέλεσμα να έχουμε ήδη αρκετούς ασθενείς, οι οποίοι χρειάζονταν το φάρμακο και κατέφευγαν σε διάφορους δρόμους, τρόπους και το προμηθεύτηκαν χωρίς να τους το έχει συνταγογραφήσει ο γιατρός , πλέον αυτό πρέπει να σταματήσει. Υπάρχουν εξειδικευμένες κλινικές και ιατρεία πόνου στα οποία οι γιατροί θα χορηγήσουν την φαρμακευτική κάνναβη μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης του ΕΟΠΥΥ, έτσι ώστε να ξέρει και ο γιατρός και ο ασθενής πόση δόση πρέπει να παίρνει, πώς θα το χρησιμοποιήσει και να υπάρχουν όλα αυτά καταγεγραμμένα.»
Τα φάρμακα κάνναβης έχουν κατασταλτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα;
Η κ. Κοντούλη επισημαίνει χαρακτηριστικά ‘’ Είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση . Δεν πρέπει να συγχέουμε την χρήση κάνναβης για λόγους διασκέδασης, recreational, με την χρήση της φαρμακευτικής κάνναβης ως φάρμακο. Όταν εμείς συνταγογραφούμε φαρμακευτική κάνναβη ως φάρμακο, αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής την χρειάζεται για λόγους Υγείας . Οπότε οι παρενέργειες δεν θα είναι αυτές που θα είχε κάποιος ο οποίος δεν θα είχε πόνο.
Ο ασθενής που έχει καρκινικό πόνο και δεν ανακουφίζεται με άλλα παυσίπονα, μόλις λάβει την φαρμακευτική κάνναβη, απλά θα νιώσει αναλγησία. Δεν θα νιώσει όλα αυτά που θα ένιωθε κάποιος ο οποίος δεν έχει πόνο και μπορεί να χρησιμοποιήσει κάνναβη, η οποία δεν θα είναι φαρμακευτική. Οπότε είναι ένα φάρμακο που το δίνουμε για κάποιες ενδείξεις. Βεβαίως όπως όλα τα φάρμακα μπορεί να κάνει κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες, αλλά αυτές είναι ελάχιστες και αντιμετωπίζονται.»
Η φαρμακευτική κάνναβη όταν χορηγηθεί μαζί με άλλα κατασταλτικά φάρμακα, τι αποτέλεσμα θα φέρει στον ασθενή; «Η κάνναβη συνταγογραφείται με πάρα πολλή μεγάλη προσοχή. Ο γιατρός που χορηγεί τη φαρμακευτική κάνναβη, δεν θα τη χορηγήσει αν ο ασθενής, για παράδειγμα, παίρνει υπνωτικά ή αν παίρνει πολύ μεγάλες δόσεις ισχυρών αναλγητικών φαρμάκων, όπως είναι παυσίπονα που δίνουμε στον καρκινικό πόνο και αν έχετε ακούσει την λέξη φαιντανύλη μορφίνη, κωδεϊνη. Δεν ενδείκνυται να χορηγήσουμε την κάνναβη τότε. Θα πρέπει να μειώσουμε αυτά τα φάρμακα πρώτα και μετά να δώσουμε τη σωστή δόση.»
Ποιες ειδικότητες ιατρών μπορούν να συνταγογραφούν την φαρμακευτική κάνναβη;
«Προς το παρόν, οι ειδικότητες που μπορούν να συνταγογραφήσουν φαρμακευτική κάνναβη είναι ιατρεία πόνου, άρα ιατροί αναισθησιολόγοι ή γιατροί που κάνουν ιατρείου πόνου, μπορεί να είναι φυσίατροι. Οι νευρολόγοι, γιατί δεν το είπαμε πριν στις ενδείξεις είναι η σπαστικότητα, οπότε νευρολογικές ασθένειες όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, για παράδειγμα η οποιαδήποτε άλλη νευρολογική ασθένεια που έχει έντονη σπαστικότητα έχει ένδειξη ο ασθενής να πάρει φαρμακευτική κάνναβη, καθώς και κάποιοι ρευματολόγοι για κάποια ρευματολογικά νοσήματα. Πιστεύω ότι θα ανοίξει αυτό, απλά είναι περιορισμένο τώρα για την αρχή. Θα φτάσουμε στο σημείο να τις συνταγογραφούν όλοι όσοι για παράδειγμα συνταγογραφούν παυσίπονα ή φάρμακα για τη σπαστικότητα. Θα είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των γιατρών που θα μπορούν να συνταγογραφήσουν.»
Ποιοι άνθρωποι δεν θα πρέπει να λάβουν την φαρμακευτική κάνναβη; Η κ. Κοντούλη αναφέρει: Υπάρχουν περιορισμοί, υπάρχουν αντενδείξεις. Δεν χορηγείται σε παιδιά, άρα κάποιος πρέπει να είναι ενήλικας για να μπορεί να πάρει φαρμακευτική κάνναβη. Δεύτερον πρέπει να αποκλείσουμε αυτούς τους ασθενείς, οι οποίοι μπορεί να κάνουν μια ψύχωση.
Η κάνναβη έχει ενοχοποιηθεί λίγο για την δημιουργία ψύχωσης, όχι όμως ότι ο ασθενής δεν θα την έκανε από μόνος του, απλά ίσως όταν λαμβάνει κάνναβη την βγάζει λίγο πιο γρήγορα . Στα μεγάλα κέντρα στο εξωτερικό όσοι ασθενείς λαμβάνουν φαρμακευτική κάνναβη, έχουν έναν προέλεγχο από ψυχιατρική ομάδα του ιατρείου πόνου ή της ογκολογικής ομάδας του νοσοκομείου, με αποτέλεσμα να μπορέσουμε με ένα ερωτηματολόγιο και μια εξέταση να αποκλείσουμε τους ασθενείς, οι οποίοι θα είχαν κάποιου είδους ψυχωσικό επεισόδιο.
Κλείνοντας, η κ. Κοντούλη επανέλαβε πως η φαρμακευτική κάνναβη: «Είναι ένα νέο φάρμακο και υπάρχει αρκετή παραπληροφόρηση ακόμα στη χώρα μας. Θα ήθελα οι πολίτες να μην το φοβούνται και οι ασθενείς να απευθύνονται σε εξειδικευμένους γιατρούς. Να μην ακούν δεξιά και αριστερά. Καμιά φορά και το internet.»
