Πλακούντας: Περισσότερα από 100 γονίδια που συνδέονται με τον κίνδυνο σχιζοφρένειας φαίνεται να προκαλούν ασθένεια λόγω της δραστηριότητάς τους στον πλακούντα και όχι στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο.
Μια νέα μελέτη ανακάλυψε ότι ο πλακούντας παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην ανάπτυξη της σχιζοφρένειας από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως. Μια πρόσφατη μελέτη με επικεφαλής το Lieber Institute for Brain Development διαπίστωσε ότι περισσότερα από 100 γονίδια που συνδέονται με τον κίνδυνο σχιζοφρένειας φαίνεται να προκαλούν ασθένεια λόγω της δραστηριότητάς τους στον πλακούντα και όχι στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο.
Για σχεδόν έναν αιώνα, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα γονίδια για τον κίνδυνο σχιζοφρένειας αφορούσαν κυρίως, αν όχι εξ ολοκλήρου, με τον εγκέφαλο. Ωστόσο, νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications ανακάλυψε ότι ο πλακούντας παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο στην ανάπτυξη της ασθένειας από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως.
«Το μυστικό της γενετικής της σχιζοφρένειας κρύβεται σε κοινή θέα – ο πλακούντας, το κρίσιμο όργανο για την υποστήριξη της προγεννητικής ανάπτυξης, εκτοξεύει την αναπτυξιακή τροχιά του κινδύνου», λέει ο Daniel Weinberger, M.D., ανώτερος συγγραφέας της εργασίας και Διευθυντής και Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου Lieber for Brain Development, που βρίσκεται στην ιατρική πανεπιστημιούπολη Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη. «Η κοινή άποψη για τα αίτια της σχιζοφρένειας είναι ότι οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου παίζουν ρόλο άμεσα και μόνο στον εγκέφαλο, αλλά αυτά τα τελευταία αποτελέσματα δείχνουν ότι η υγεία του πλακούντα είναι επίσης κρίσιμη».
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα γονίδια της σχιζοφρένειας αλλάζουν την ικανότητα του πλακούντα να παρακολουθεί τα θρεπτικά συστατικά στην κυκλοφορία της μητέρας, συμπεριλαμβανομένου του οξυγόνου, και να ανταλλάσσει θρεπτικά συστατικά ανάλογα με το τι ανακαλύπτει. Τα γονίδια κινδύνου σχιζοφρένειας εκφράζονται ασθενέστερα στα κύτταρα του πλακούντα που ονομάζονται τροφοβλάστες, τα οποία αποτελούν τον πυρήνα αυτής της ανταλλαγής διατροφής μητέρας-εμβρύου, θέτοντας σε κίνδυνο τον ρόλο του πλακούντα στη διατροφή του αναπτυσσόμενου εμβρύου.
Η εργασία προσδιορίζει επίσης πολλά γονίδια στον πλακούντα που είναι αιτιολογικοί παράγοντες για:
- διαβήτη,
- διπολική διαταραχή,
- κατάθλιψη,
- αυτισμό,
- και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής υπερκινητικότητας ή ΔΕΠΥ.
Οι επιστήμονες, ωστόσο, βρήκαν πολύ περισσότερες γενετικές συσχετίσεις με τα γονίδια για τη σχιζοφρένεια παρά για οποιαδήποτε από αυτές τις άλλες διαταραχές. Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι τα γονίδια κινδύνου για σχιζοφρένεια που βρίσκονται στον πλακούντα μπορεί να έχουν σχετικά μεγαλύτερη επίδραση στην κληρονομικότητα, την πιθανότητα ασθένειας που κληρονομήθηκε από τους προγόνους, από τα γονίδια κινδύνου που βρίσκονται στον εγκέφαλο.
«Η στόχευση της βιολογίας του πλακούντα είναι μια κρίσιμη νέα πιθανή προσέγγιση για την πρόληψη, η οποία είναι το ιερό δισκοπότηρο της δημόσιας υγείας», λέει ο Gianluca Ursini, M.D., Ph.D., ο κύριος συγγραφέας της εργασίας και ερευνητής στο Ινστιτούτο Lieber. «Οι επιστήμονες μπορούσαν να ανιχνεύσουν αλλαγές στα γονίδια κινδύνου του πλακούντα δεκαετίες πριν από την πιθανή εμφάνιση μιας διαταραχής, πιθανώς ακόμη και στην κυκλοφορία του αίματος της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Εάν οι γιατροί γνώριζαν ποια παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο από αναπτυξιακές διαταραχές, θα μπορούσαν να εφαρμόσουν πρώιμες παρεμβάσεις για να τα διατηρήσουν υγιή.»
Οι επιστήμονες βρήκαν επίσης ενδιαφέρουσες διαφορές με βάση το φύλο στα γονίδια κινδύνου του πλακούντα. Διαφορετικά γονίδια συσχετίστηκαν με τον κίνδυνο σχιζοφρένειας με βάση το αν ο πλακούντας προήλθε από αρσενικό ή θηλυκό παιδί. Σε εγκυμοσύνες με αρσενικά παιδιά, οι φλεγμονώδεις διεργασίες στον πλακούντα φαίνεται να παίζουν κεντρικό ρόλο. Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι οι άνδρες είναι πιο ευάλωτοι από τις γυναίκες στο προγεννητικό στρες. Σε γενικές γραμμές, αναπτυξιακές διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια εμφανίζονται πιο συχνά σε άνδρες και αγόρια.
Οι ερευνητές αποκάλυψαν επίσης σχετικά αποτελέσματα σχετικά με τις εγκυμοσύνες COVID-19. Οι επιστήμονες μελέτησαν ένα μικρό δείγμα πλακούντα από μητέρες που είχαν COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και διαπίστωσαν ότι τα γονίδια σχιζοφρένειας για τον κίνδυνο πλακούντα ενεργοποιήθηκαν δραματικά σε αυτούς τους πλακούντες. Το εύρημα δείχνει ότι η μόλυνση από τον COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σχιζοφρένεια λόγω του τρόπου με τον οποίο η μόλυνση επηρεάζει τον πλακούντα. Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Lieber επιδιώκουν αυτήν τη δυνατότητα με έρευνα που χρηματοδοτείται από το NIH που εξετάζει τους πλακούντες COVID-19 για να μάθουν περισσότερα.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Lieber ελπίζουν ότι η συνεχιζόμενη μελέτη τους για τα γονίδια του πλακούντα θα οδηγήσει μια μέρα σε νέα θεραπεία και διαγνωστικά εργαλεία, ίσως φέρνοντας επανάσταση στον τομέα της προγεννητικής ιατρικής. «Στη σύγχρονη εποχή της μοριακής και γενετικής ιατρικής, η τυπική θεραπεία για μια περίπλοκη εγκυμοσύνη εξακολουθεί να είναι κατά κύριο λόγο η κατάκλιση», είπε ο Δρ Weinberger. «Αυτές οι νέες μοριακές γνώσεις σχετικά με το πώς διαδραματίζονται στον πλακούντα γονίδια που σχετίζονται με διαταραχές του εγκεφάλου και άλλων οργάνων, προσφέρουν νέες ευκαιρίες για τη βελτίωση της προγεννητικής υγείας και την πρόληψη επιπλοκών αργότερα στη ζωή».
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
