Μικροβίωμα δέρματος: Η τεράστια ποικιλία βακτηρίων, μυκήτων και ιών που κατοικούν στο ανθρώπινο δέρμα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το σώμα με εξαιρετικά πολύπλοκους τρόπους που οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να κατανοούν.
Η πολύπλοκη κοινότητα των μικροοργανισμών που ζουν στο δέρμα είναι συχνά εκτός ισορροπίας σε άτομα με ατοπική δερματίτιδα, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει την πάθηση. Οι επιστήμονες εργάζονται σε νέες θεραπείες με προβιοτικά που θα αποκαταστήσουν ένα πιο αρμονικό μικροβιακό οικοσύστημα στο δέρμα των ασθενών. Αλλά υπάρχουν ήδη αποδεδειγμένοι τρόποι για τους ανθρώπους να καλλιεργήσουν ένα πιο υγιές μικροβίωμα δέρματος.
Η τεράστια ποικιλία βακτηρίων, μυκήτων και ιών που κατοικούν στο ανθρώπινο δέρμα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και με το σώμα με εξαιρετικά πολύπλοκους τρόπους που οι επιστήμονες μόλις αρχίζουν να κατανοούν. Περισσότερα από 1.000 διαφορετικά είδη βακτηρίων ζουν στο δέρμα, όπου καταλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα μοναδικών οικολογικών κόγχων — παντού, από το τριχωτό της κεφαλής μέχρι τα πέλματα των ποδιών. Έτσι πέραν το προφανούς, το δέρμα δεν είναι επίπεδο, αλλά μάλλον ένα τρισδιάστατο δάσος τριχοθυλακίων και ιδρωτοποιών αδένων με συνολική επιφάνεια περίπου 25 τετραγωνικών μέτρων. Οι οικολόγοι γνωρίζουν ότι τα υγιή οικοσυστήματα περιέχουν μια ποικιλία πλασμάτων, χωρίς κανένα είδος να κυριαρχεί στα άλλα, και η κοινότητα των μικροοργανισμών που ζουν στο ανθρώπινο δέρμα δεν είναι διαφορετική.
Η δύναμη της διαφορετικότητας
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι αυτή η ποικιλομορφία βοηθά στη διατήρηση της ικανότητας του δέρματος να λειτουργεί ως προστατευτικός φραγμός. Βοηθά επίσης στη δημιουργία υγιών αλληλεπιδράσεων με το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. «Ένας υγιής δερματικός φραγμός περιέχει διάφορους οργανισμούς που είναι απαραίτητοι για τη βέλτιστη λειτουργία του δέρματος», δήλωσε ο Joshua Zeichner, MD, αναπληρωτής καθηγητής δερματολογίας στο Mount Sinai Hospital στη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, όταν αυτή η ποικιλομορφία διακυβεύεται και ένα μεμονωμένο είδος αρχίζει να κυριαρχεί στα άλλα, το δέρμα γίνεται πιο ευάλωτο σε βλάβες και επιρρεπές σε φλεγμονές.
Αυτό φαίνεται να συμβαίνει στην ατοπική δερματίτιδα, η οποία είναι η πιο κοινή μορφή εκζέματος. Τα συμπτώματα της περιλαμβάνουν ξηρό, φολιδωτό δέρμα, έξαψη και κνησμό. Κατά τη διάρκεια των εξάρσεων, οι πληγές μπορεί να αναπτυχθούν σε ευάλωτες περιοχές όπως οι πτυχές των αγκώνων ή των γονάτων και ο αυχένας του λαιμού. ασθενείς έχουν μειωμένα επίπεδα αντιμικροβιακών μορίων στο δέρμα τους, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο λοιμώξεων.
Επιπλέον, πολλοί ασθενείς έχουν αλλοιώσεις σε ένα σύμπλεγμα γονιδίων που κωδικοποιεί μια δομική πρωτεΐνη που ονομάζεται φιλαγκρίνη. Η φιλαγκρίνη δεσμεύει ίνες μέσα στα κύτταρα σε ένα βαθύ στρώμα του δέρματος που ονομάζεται κοκκιώδης στιβάδα. Ως αποτέλεσμα, τα κύτταρα παραμορφώνονται όταν φτάνουν στο εξωτερικό, προστατευτικό στρώμα του δέρματος, γνωστό ως κεράτινη στιβάδα. Αυτό καθιστά το δέρμα λιγότερο αποτελεσματικό ως φράγμα στα επιβλαβή βακτήρια.
Παράγοντες κινδύνου για ατοπική δερματίτιδα
Το υπερβολικό πλύσιμο με συνηθισμένα σαπούνια μπορεί επίσης να βλάψει τον φραγμό του δέρματος στεγνώνοντάς το και καταστρέφοντάς την ισορροπία. «Το μικροβίωμα μπορεί να αλλοιωθεί τόσο από γενετικούς όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως το υπερβολικό πλύσιμο ή το τρίψιμο του δέρματος», είπε ο Δρ Ζάιχνερ. «Φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως το έκζεμα συνδέονται με ένα αλλοιωμένο μικροβίωμα και μια υπερανάπτυξη παθογόνων οργανισμών», πρόσθεσε.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι αλλαγές στο μικροβίωμα του δέρματος προηγούνται των εξάρσεων ατοπικής δερματίδιας. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι οι ασθενείς έχουν λιγότερο ποικιλόμορφο μικροβίωμα δέρματος που κυριαρχείται από λίγα είδη. Μια πρόσφατη μελέτη βρήκε διαφορές στα βακτήρια, τους μύκητες και τους ιούς που ζουν στο δέρμα των ασθενών με ατοπική δερματίδιδα σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν τη νόσο. Για παράδειγμα, υπήρχε μικρότερη ποικιλομορφία στα βακτηριακά είδη που βρέθηκαν στους αγκώνες και τα γόνατα. Εδώ κυριαρχούσε το γένος Staphylococcus —ιδίως τα είδη S. aureus και S. epidermidis.
Άλλη έρευνα προτείνει ότι το δέρμα περίπου 90% των ασθενών με ατοπική δερματίτιδα είναι αποικισμένο με διάφορα στελέχη S. aureus. Περίπου τα μισά από όλα αυτά τα στελέχη παράγουν τοξίνες, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή και να θέσουν σε κίνδυνο τον φραγμό του δέρματος.
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
