Μια μακροχρόνια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν αναδεικνύει τη στενή σχέση ανάμεσα στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το καθημερινό άγχος και στις αλλαγές που συμβαίνουν στην προσωπικότητά μας με την πάροδο του χρόνου.
Συγκεκριμένα, η μελέτη —η μεγαλύτερη και μακροβιότερη του είδους της— δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychology and Aging και αποκάλυψε ότι όσο καλύτερα μαθαίνει κανείς να διαχειρίζεται το άγχος της καθημερινότητας, τόσο πιο εξωστρεφής, συνεργάσιμος και ανοιχτός σε νέες εμπειρίες γίνεται σταδιακά. Αντίθετα, η αδυναμία αποτελεσματικής διαχείρισης του στρες σχετίζεται με την αύξηση της εσωστρέφειας, της ψυχρότητας και της αποφυγής νέων εμπειριών.
18 χρόνια καθημερινών παρατηρήσεων
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε πάνω από 2.000 άτομα για σχεδόν δύο δεκαετίες, καλύπτοντας το μεταβατικό στάδιο από τη μέση ηλικία έως την τρίτη ηλικία. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ημερολόγια σε τρεις φάσεις της ζωής τους, περιγράφοντας τις καθημερινές στρεσογόνες καταστάσεις, τα συναισθήματά τους και τις αντιδράσεις τους επί οκτώ συνεχόμενες ημέρες.
Ακολουθώντας μια προηγμένη στατιστική ανάλυση, οι επιστήμονες συνέδεσαν τον τρόπο που τα άτομα αντιμετώπιζαν το άγχος με την εξέλιξη των βασικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς τους μέσα στα 18 χρόνια.
«Οι καθημερινές επιλογές χτίζουν τον χαρακτήρα μας»
«Παλαιότερες έρευνες έχουν δείξει ότι η προσωπικότητα επηρεάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το στρες. Το ενδιαφέρον με αυτή τη μελέτη είναι ότι αποδείξαμε και το αντίστροφο: όσο πιο ικανοί γινόμαστε στη διαχείριση του άγχους, τόσο αλλάζει θετικά η προσωπικότητά μας», εξηγεί ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Ψυχολογίας William Chopik. Ο ίδιος προσθέτει ότι η αρνητική διαχείριση του άγχους έχει εξίσου καθοριστική επίδραση, οδηγώντας σε σταδιακή απομόνωση και μειωμένη συναισθηματική σύνδεση με τους άλλους.
Ελπίδα για αλλαγή
Η ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι τα ευρήματα αυτά προσφέρουν ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Η δυνατότητα βελτίωσης της συναισθηματικής ρύθμισης —μέσω της καθημερινής εξάσκησης και ενσυνειδητότητας— ενδέχεται να μην επηρεάζει μόνο την ψυχική ευημερία αλλά και να επαναπροσδιορίζει σταδιακά βασικά στοιχεία του χαρακτήρα ενός ανθρώπου. «Αυτό που ελπίζουμε είναι ότι ο κόσμος θα αντιληφθεί τη σημασία που έχουν οι καθημερινές του επιλογές και αντιδράσεις.
Η διαχείριση του στρες δεν είναι απλώς θέμα αντοχής, αλλά μια βαθιά επένδυση στον εαυτό μας και στο ποιοι γινόμαστε με τον χρόνο», καταλήγει ο Chopik. Τα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύουν τη σημασία της προληπτικής ψυχικής φροντίδας και θέτουν τη βάση για νέες παρεμβάσεις που στοχεύουν όχι μόνο στη μείωση του άγχους αλλά και στη θετική μεταμόρφωση της προσωπικότητας.
