Προϋποθέσεις υλοποίησης μιας εθνικής πολιτικής για τον καρκίνο

Του Αντώνη Δημόπουλου

Το ερώτημα αν ο καρκίνος είναι μεταδοτικός απασχόλησε μέρος των ΜΜΕ ,για να διερευνηθεί η νομιμότητα της εμπλοκής του ΚΕΕΛΠΝΟ σε αντίστοιχο ΕΣΠΑ του 11-14 . Προφανείς απαντήσεις ,όπως ότι το Π του ΚΕΕΛΠΝΟ σημαίνει πρόληψη , ότι το αρχείο νεοπλασιών στεγάζεται από το 07 στον ίδιο χώρο ,ότι ο σχεδιασμός του υπό ίδρυση Ευρωπαϊκού κέντρου καρκίνου, που ματαιώθηκε το 12 από την κρίση, προγραμματιζόταν να εγκατασταθεί επίσης σε αυτόν τον χώρο δεν ακούστηκαν .

Παραβλέφθηκε επίσης ότι η παράλληλη καμπάνια και προσπάθεια για το κάπνισμα ,την παγκόσμια νούμερο 1 νοσογόνο αιτία , έτρεχε την ίδια εποχή απ το ΥΥΚΑ και το ΚΕΕΛΠΝΟ , με συντονισμό αγωγής υγείας σε σχολεία και τους δημοσίους εργασιακούς χώρους .Είναι όμως πράγματι εντυπωσιακό ότι παραβλέπεται , στην εξωφρενική πόλωση της εποχής , η ουσία της προσπάθειας . Χιλιάδες γυναίκες σε υποβαθμισμένες και ξεχασμένες περιοχές , σε 120 κέντρα υγείας με εμπλοκή των τοπικών δήμων και 60 νομαρχιακών νοσοκομείων , παρακινήθηκαν και υποβλήθηκαν σε  τεστ ΠΑΠ , όταν οι περισσότερες δεν θα το έκαναν ίσως ποτέ.

Ο καρκίνος είναι σε όλους πια γνωστό ότι αποτελεί την σύγχρονη επιδημία , καθώς μαζί με τις βασικές χρόνιες νόσους (καρδιαγγειακά, ΧΑΠ, διαβήτη ) έχουν ανυπολόγιστες συνέπειες όχι μόνο για τον πάσχοντα αλλά και για ολόκληρη την οικογένεια , και προκαλούν το 80% των θανάτων ετησίως. Επίσης κοστίζουν πάνω από το 70% των δαπανών υγείας προκαλώντας συχνά τεράστια οικονομική επιβάρυνση στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς ,παρά την λειτουργία του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ. Το ποιο συντριπτικό όμως δεδομένο είναι ότι το 40% -50 % όλων των μορφών του καρκίνου αλλά και των βασικών χρόνιων νόσων ,μπορεί να προληφθεί ο σχεδιασμός επομένως η οργάνωση και υλοποίηση μιας ενιαίας εθνικής πολιτικής που θα περιλαμβάνει όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις δυνατότητες ,βιοτεχνολογία ,νέα φάρμακα και υποδομές είναι μείζονος σημασίας .Είναι απόλυτη προτεραιότητα σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες να παρέχεται μια επιτυχημένη θεραπευτική διαχείριση ,μια ολοκληρωμένη προσέγγιση , μια έγκαιρη αγωγή και πρόληψη, μια ικανοποιητική αποθεραπεία και παρακολούθηση.

Βασισμένη στο εθνικό σχέδιο του 09,την περίοδο 11-14 αναπτύχθηκε από το υπουργείο Υγείας μια δέσμη ενεργειών για την αντιμετώπιση του καρκίνου , παράλληλα με δράσεις για τους παράγοντες κίνδυνου (κάπνισμα ,εξαρτήσεις ,παχυσαρκία ) και την προβολή ενός ενεργητικού τρόπου διαβίωσης (άσκηση, διατροφή).Χαρακτηριστική ήταν εξ άλλου η αντίστοιχη αλλαγή της ονομασίας του υπουργείου σηματοδοτώντας μια νέα στάση απέναντι στο νοσοκεντρισμό .Ειδικά για την διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε η προαναφερθείσα δράση του προσυμπτωματικού έλεγχου του τραχήλου της μήτρας με απόλυτη κατεύθυνση περιοχές χαμηλής πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και ταυτόχρονη καμπάνια ενημέρωσης στους αντίστοιχους δήμους. Την ιδία εποχή έτρεξε ειδικό πρόγραμμα για τον καρκίνο του στόματος με εμπλοκή της Οδοντιατρικής ομοσπονδίας και των τοπικών συλλόγων ( ΕΣΠΑ) Ταυτόχρονα έγινε έγκριση των θεραπευτικών ογκολογικών πρωτοκόλλων από την αρμόδια Επιτροπή ογκολογίας του ΚΕΣΥ, που περιελάμβανε το σύνολο των διαδικασιών και των ασκουμένων θεραπευτικών σχημάτων. Προωθήθηκε η σταδιακή ολοκλήρωση του Εθνικού αρχείου νεοπλασιών ώστε να γίνει δυνατή η καταγραφή και μελέτη της επιδημιολογίας της νόσου στις διάφορες μορφές της. Την ιδία εποχή συγκροτήθηκαν Ογκολογικά Συμβούλια και Ογκολογικές Επιτροπές στα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία και απέκτησαν συγκεκριμένες αρμοδιότητες με στόχο την διατομεακή περίθαλψη ( Ν 4052/12 ) Προγραμματίστηκε και άρχισε να υλοποιείται σταδιακά η προμήθεια και αξιοποίηση νέων μηχανημάτων Βιοϊατρικής Τεχνολογίας για πληρέστερη διάγνωση και έγκαιρη ακτινοθεραπεία ,μια δαπάνη ύψους 60 περίπου εκατομμυρίων ευρώ (ΥΑ Υ4β/ΓΠ 121116 ΕΣΠΑ).Προωθήθηκε τέλος με διαφορές συνεργασίες (εκκλησία της Ελλάδος, αντικαρκινική εταιρία ) η δημιουργία ξενώνων τελικού σταδίου.

Στην τωρινή περίοδο ,και όχι λόγω της κρίσης ,φαίνεται ότι η εξέλιξη μιας τέτοιας προσπάθειας έχει ανακοπεί . Οι δράσεις πρόληψης υστερούν σημαντικά η έχουν εγκαταλειφθεί ,την ίδια ώρα που τμήματα της κοινωνίας την επιδιώκουν όλο και περισσότερο ,όπως δείχνει η συνεχής αύξηση συμμετοχής στους μαραθώνιους ,το μεγάλο ενδιαφέρον για υγιεινή διατροφή ,αλλά και η μείωση του καπνίσματος . Τα ΤΟΜΥ δεν δείχνουν να μπορούν να σηκώσουν τέτοιες δράσεις τοπικής εγρήγορσης και εμπλοκής στη πρόληψη αλλά και συστηματικής παρέμβασης στην αγωγή και προαγωγή υγείας . Τα ογκολογικά νοσοκομεία δέχονται μεγάλο βάρος από τις ανεξέλεγκτες ροές ασθενών από όλα τα μέρη της χώρας ,με αποτέλεσμα απαράδεκτες λίστες αναμονής .

Τα εθνικά σχέδια δράσης και η δημιουργία δικτύων ,εκκρεμούν όπως και συγκεκριμένα επιχειρησιακά πλάνα σε αποκεντρωμένη διάταξη , συστηματικής και ολοκληρωμένης αντιμετώπισης του καρκίνου και των χρόνιων νοσημάτων . Nέες θεραπευτικές προσεγγίσεις στην Ογκολογία προξενούν την εύλογη πίεση των γιατρών ,των συλλόγων ασθενών και των οικογενειών τους για ταχεία κυκλοφορία στην χώρα μας παρά την κλειδωμένη –μνημονιακά  δαπάνη φαρμάκου .

Συμπερασματικά ο χώρος της υγείας πρέπει , εις πείσμα των καιρών ,να ενεργοποιηθεί άμεσα ,να δώσει λύσεις ,να δρομολογήσει μεταρρυθμίσεις , να γίνει τόπος συναινέσεων, συγκλίσεων , στήριξης κοινά αποδεκτών πολιτικών .Η τρέχουσα ακραία πόλωση τόσο στην κεντρική πολιτική όσο και η υπερβολική αντιπαράθεση στην κοινωνική πολιτική , παγιδεύει τις απαραίτητες αλλαγές και πρωτοβουλίες σε καθημερινές συγκρούσεις για την δημιουργία εντυπώσεων . Αλλιώς αδρανούμε όλοι Παρατηρώντας , η χειρότερα αγνοώντας , τον πόνο των Άλλων..

Ο κ. Αντώνης Δημόπουλος, είναι Ορθοδοντικός, Πρόεδρος της Πρωτοβουλίας για την Κοινωνική Πολιτική, π. Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας. 

Το μαχαίρι του Σαλμάν Ρούσντι έρχεται 33 χρόνια μετά τον φετφά που εξέδωσε το Ιράν για τη ζωή του

Στον Ινδικό Ωκεανό έπεσε ο κινεζικός πύραυλος που ήταν εκτός ελέγχου στην ατμόσφαιρα και σε φθίνουσα τροχιά