Συνέντευξη στην Νικολέτα Ντάμπου
Για τις αλλαγές , που αναμένεται να φέρουν ισορροπία στον πολύπαθο τομέα του φαρμάκου μέσα από ένα νέο σύστημα τιμολόγησης αλλά και αποζημίωσης φαρμάκων καθώς και με την αξιολόγηση –Health technology assessment , μίλησε, μεταξύ άλλων, σε αποκλειστική συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στο www.healthweb.gr ο κ. Ιωάννης Ποδηματάς – Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας.
Οι φαρμακευτικές εταιρίες δεν αντέχουν πια να σηκώνουν το βάρος του clawback και οι αντιδράσεις είναι έντονες. Έχετε κάποιο σχέδιο για την ελάφρυνσή του;
Θα υπάρχει κλειστός προϋπολογισμός μέχρι το 2022, το ύψος του όμως δεν έχει καθοριστεί ακόμα. Το 2019 θα δώσουμε τα 45 εκατομμύρια για φάρμακα στα νοσοκομεία που έχει ανακοινώσει ο υπουργός υγείας.
Το ύψος της φαρμακευτικής δαπάνης που είναι 1.945.000.000€ θα αυξηθεί ,πέρα από τα 45 εκατομμύρια , που ανακοίνωσε ο υπουργός ότι θα δοθούν στα νοσοκομεία το 2019 ;
Κοιτάζουμε τι θα κάνουμε το 2020, εξαρτάται από την πορεία της οικονομίας .
Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός το Claw back να καταργηθεί ;
Για να καταργηθεί το Claw back θα πρέπει να ελεγχθεί η δαπάνη και αυτή ελέγχεται σιγά σιγά , με την χρήση των πρωτοκόλλων και την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να υπάρχει και μια αύξηση του κλειστού προϋπολογισμού. Αυτά τα δύο είναι συγκλίνουσες διαδικασίες, οι οποίες σταδιακά θα φέρουν σημαντική μείωση στο claw back.
Είμαστε σε μία πορεία να ελέγχεται το κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης ή όχι ;
Ναι , είμαστε. Όταν αυτήν την στιγμή έχουμε 54 ολοκληρωμένα πρωτόκολλα και σύντομα θα φτάσουμε τα 90 , είναι μία γρήγορη διαδικασία . Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ελεγχθεί η δαπάνη .
Τι αλλάζει στην πολιτική του φαρμάκου;
Για το φάρμακο γίνεται μία τομή. Η τιμολόγηση είναι μια τομή. Θα φέρει μια ισορροπία στο φάρμακο. Μετά θα έρθει η αποζημίωση με τη μεγάλη αλλαγή που λέγεται αξιολόγηση φαρμάκων. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε. Μην ξεχνάτε ότι στην Ελλάδα δημοσιευόταν ο κατάλογος των τιμών και αυτόματα τα φάρμακα έμπαιναν στην αποζημίωση. Αυτό δεν συμβαίνει σε καμία άλλη χώρα. Είναι ξεκάθαρο ότι θα επιφέρει εξοικονόμηση. Τα φάρμακα δεν θα αποζημιώνονται αυτόματα, αλλά ανάλογα με το όφελος το οποίο προσφέρουν.
Είναι ένα ξεχωριστό πράγμα, ότι ένα φάρμακο έχει λάβει έγκριση κυκλοφορίας και άλλο το να αποζημιωθεί από το δημόσιο. Κάνουμε προσπάθεια να διαχωρίσουμε τις δύο αυτές έννοιες. Και αυτό θα συμβάλλει στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης.
Διαφωνώ κύριε Ποδηματά , δεν έμπαιναν αυτόματα τα φάρμακα στην αποζημίωση, αφού υπήρχε ο κανόνας του 9-6-3, που σήμαινε ότι για να αποζημιωθούν έπρεπε να έχουν θετική αξιολόγηση από 3 χώρες με ΗΤΑ ,δηλαδή ουσιαστικά είχαμε ένα HTA δωρεάν, αφού βασιζόμασταν σε HTA τριών χωρών της Ευρώπης , που είχαν ήδη αναπτύξει γνώση και εμπειρία στην αξιολόγηση.Επίσης είχαμε και τις τιμές αναφοράς αποζημίωσης .
Το θέμα δεν είναι μόνο αν αποζημιώνεται ένα φάρμακο αλλά και το πόσο.
Κρίνετε ότι ο έλεγχος της συνταγογράφησης λειτουργεί αποτελεσματικά;
Αν δεν υπήρχε έλεγχος και πρωτόκολλα η δαπάνη θα ήταν περισσότερο αυξημένη, δεδομένου ότι έχουν μπει πολλές καινούργιες θεραπείες αλλά και ανασφάλιστοι. Θα πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι η δαπάνη στο φάρμακο σε όλες τις προηγμένες χώρες τείνει να αυξάνεται, δεν παραμένει σταθερή, είναι πολλά τα καινούργια φάρμακα και οι ακριβές θεραπείες.
Η αύξηση στην τιμή των φαρμάκων με τι κριτήρια θα γίνεται;
Αν είναι κάτω από την χαμηλότερη τιμή της Ευρωζώνης. Αυτό θα ισχύει για νέα και παλιά φάρμακα.
Μπορεί σε κάποια φάρμακα που υπάρχουν ήδη στην σημερινή λίστα να αυξηθεί η τιμή τους;
Ναι, μπορεί σε κάποια φάρμακα που υπάρχουν ήδη στην σημερινή λίστα να αυξηθεί η τιμή τους, διότι είναι φάρμακα που είναι κάτω από την χαμηλότερη τιμή της ευρωζώνης και εύκολα εξάγονται και δημιουργούν ελλείψεις αλλά μπορεί και οι εταιρίες να αποφασίσουν να τα αποσύρουν. Είναι παλιές δοκιμασμένες θεραπείες που παίρνει πολύς κόσμος . Άρα θα έχουμε μία αύξηση της τιμής χωρίς να σημαίνει ότι θα επιβαρυνθούν οι ασθενείς.
Θα λάβουμε υπόψη μας, να μην περάσει αυτή η αύξηση στους ασθενείς, αλλά θα πρέπει να δείτε και το σύστημα αποζημίωσης που θα φέρουμε για τα γίνει κατανοητό αυτό.
Πιστεύετε ότι με το σημερινό πλαίσιο (clawback, rebate κ.α ) απειλείται η επιχειρηματικότητα των φαρμακοβιομηχανιών στην Ελλάδα; Πιστεύετε ότι σε 2 χρόνια θα μπορούσε να επαναληφθεί αυτό που είχε γίνει το 1981 , που έφευγαν οι πολυεθνικές από την Ελλάδα;
Ότι πληρώνουν οι φαρμακευτικές εταιρίες ένα σημαντικό ποσό για clawback, είναι γνωστό. Ωστόσο , Όχι , δεν νομίζω ότι θα φύγουν οι πολυεθνικές εταιρίες από την Ελλάδα . Άλλωστε τώρα η χώρα αποκτά σύγχρονο τρόπο τιμολόγησης με αναφορά στις δύο διαφορετικές χαμηλότερες τιμές της Ευρωζώνης, και αυτό δεν συνάδει σε αυτή την κατεύθυνση.
Τι θα γίνει τελικά με το 25% του rebate που επιβάλεται για την ένταξη των φαρμάκων στην θετική λίστα ;
Αντικαθιστούμε το 25% rebate με το 5-4-3-2-1, που αποτελεί πρόταση της βιομηχανίας την οποία αποδεχθήκαμε .
Η δεύτερη διαπραγμάτευση για τα φάρμακα της Ηπατίτιδας C , δεν έγινε. Γιατί;
Με την Ηπατίτιδα τέλειωσε η συμφωνία στις 31 Αυγούστου. Το υπουργείο τότε αποφάσισε να διευρύνει τα κριτήρια και να καλύψει όλους που νοσούν. Όμως παρόλη τη διεύρυνση οι ασθενείς δεν αυξήθηκαν σημαντικά. Άρα για το τετράμηνο που δεν υπάρχει ο ειδικός κλειστός προϋπολογισμός δεν υπάρχει επιβάρυνση. Οπότε το κράτος δεν πληρώνει τίποτα παραπάνω και υπάρχουν νέα φάρμακα που πρέπει να αξιολογηθούν, σε νέες συνθήκες με την πλήρη διεύρυνση των κριτήριων ένταξης. Οπότε μετά την αξιολόγηση θα κάνουμε μια νέα συμφωνία που θα ξεκινήσει, αναδρομικά από την αρχή του έτους.
Δεν σας συνέφερε να ανανεώσετε την παλιά συμφωνία;
Θέλαμε να διευρύνουμε τα κριτήρια και να βάλουμε και τα καινούργια φάρμακα στη διαπραγμάτευση. Όλα θα περάσουν από health technology assessment.
Η εταιρία ROCHE αποφάσισε να αποσύρει ένα φάρμακο για τον καρκίνο. Τελικά τι έγινε;
Δεν αποσύρθηκε.
Έχει εξαιρεθεί το φάρμακο αυτό από το clawback;
Όχι βέβαια. Δεν εξαιρείται κανένα φάρμακο. Τα εμβόλια μόνο εξαιρούνται από την αναπτυξιακή φάση του clawback .
Είναι δίκαιο τα εμβόλια να υπολογίζονται στο clawback, δεδομένου ότι στοχεύουν στην πρόληψη;
Δεν θα βγάλουμε τα εμβόλια από τη φαρμακευτική δαπάνη, διότι δεν υπάρχει το αντίστοιχο ποσό. Τα εμβόλια και τα γενόσημα τα δυο πρώτα χρόνια εξαιρούνται από την αναπτυξιακή φάση του clawback. Σκεφτείτε ότι το κονδύλι αυτό για τα εμβόλια είναι πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ.
Προχωρά η δέσμευσή σας για δημιουργία επικαιροποιημένου μητρώου φαρμάκων;
Ναι, ολοκληρώθηκε η μελέτη από την ΗΔΙΚΑ και το ΙΤΕ. Θα ζητήσουμε τη γνώμη όλων των φορέων και θα προχωρήσουμε στην υλοποίησή του. Είναι ένα κεντρικό αποθετήριο στο οποίο θα έχουν σύνδεση όλοι οι φορείς που ασχολούνται με το φάρμακο και καθένας θα έχει δικαιώματα ανάλογα με την ιδιότητά του. Αυτή τη στιγμή έχουμε ένα μητρώο στον ΕΟΦ, άλλο στον ΕΟΠΥΥ, άλλο στην ΗΔΙΚΑ κλπ. Όλα αυτά θα ενοποιηθούν σε ένα και ο καθένας θα έχει πρόσβαση ανάλογα με την αρμοδιότητά του. Αυτό σημαίνει το εξής , το στοιχείο Α που έχει ο ΕΟΦ αρμοδιότητα να αλλάξει, θα το αλλάζει μόνο αυτός και όλοι οι άλλοι θα μπορούν μόνο να το βλέπουν. Ο φορέας δεν χάνει τίποτα από την αρμοδιότητά του απλά όλα θα γίνονται συντονισμένα και κεντρικά. Όλοι οι άλλοι φορείς για να δουν την πληροφορία Α δεν θα ζητούν στοιχεία κ.λ.π απλά άμεσα θα μπορούν να ενημερώνονται. Όλο αυτό θα κρατιέται κεντρικά. Κάθε νοσοκομείο θα διασυνδέεται. Θα χρησιμοποιούν και αυτά το μητρώο φαρμάκων. Με αυτό τον τρόπο θα επιτυγχάνεται μια κεντρική διαχείριση της πληροφορίας του φαρμάκου. Οπότε όταν θέλεις να πάρεις κάποιες αποφάσεις τις παίρνεις με πολύ πιο τεκμηριωμένο τρόπο.
Στο καινούργιο σύστημα ηλεκτρονικής προέγκρισης στον ΕΟΠΠΥ για τα φάρμακα καταγράφονται καθυστερήσεις στις εγκρίσεις πάνω από ένα μήνα. Οι ασθενείς αργούν να πάρουν το φάρμακό τους.
Εξελίσσεται το σύστημα. Έχουμε συνεννοηθεί ότι όποιο φάρμακο μπαίνει σε υποχρεωτικό πρωτόκολλο δεν θα χρειάζεται να περνάει μέσα από το σύστημα. Θα έχουμε τέτοιες διευκολύνσεις στο σύστημα, σιγά σιγά. Οπότε θα μειώνονται οι απαιτήσεις για εγκρίσεις και θα απελευθερώνεται .
Τώρα προσωρινά προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν. Ομαλοποιείται, όμως μέρα με την μέρα και όσο αυξάνονται τα υποχρεωτικά πρωτόκολλα και εξαιρούνται φάρμακα από την έγκριση αυτή, τόσο πιο γρήγορες θα γίνονται οι διαδικασίες.
Πως βλέπετε την πορεία του Health technology assessment στην Ελλάδα, δεδομένου ότι κανένα νέο φάρμακο δεν έχει πάρει ακόμα έγκριση;
Δεν μπορώ να ξέρω ακριβώς αλλά κάποια φάρμακα είναι σε πιο προχωρημένη φάση, κάποια πιο πίσω. Είναι η αρχή και είναι λογικό να έχουμε κάποιες καθυστερήσεις. Βελτιώνεται όμως το σύστημα και μέχρι το τέλος Γενάρη που θα έχουν παρέλθει οι 180 μέρες που ορίζει ο νόμος θα υπάρχει πρόοδος. Υπάρχει μια νομοθετική ρύθμιση που προωθείται και η οποία λέει ότι μπορεί η επιτροπή με ομόφωνη απόφασή της να μην ορίζει αξιολογητές. Οπότε αυτό θα διευκολύνει την όλη διαδικασία. Δηλαδή για τα φάρμακα που δεν χρειάζονται αξιολογητές θα τρέχει πολύ πιο γρήγορα το σύστημα. Θα μπαίνουν προτεραιότητες με ευκολότερο τρόπο.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε αναλυτικά τι αλλάζει στην τιμολόγηση φαρμάκων;
Θα νομοθετηθούν οι δυο διαφορετικές τιμές της ευρωζώνης. Για τα φάρμακα που έχει λήξει η πατέντα και γι’ αυτά που έχουν ακόμα προστασία πατέντας. Είναι απλοποιημένος ο κανόνας. Η τιμολόγηση γίνεται με τις δύο διαφορετικές τιμές, τις χαμηλότερες της ευρωζώνης. Η ανατιμολόγηση γίνεται με αυτό τον τρόπο, χωρίς κανέναν άλλο παράγοντα.
Τι επιπλέον υπάρχει ;
Αν προκύπτει μια μείωση για τα φάρμακα που είναι πάνω από τις δύο χαμηλότερες τιμές της ευρωζώνης, αυτή δεν μπορεί να είναι πάνω από 10% για να εντός ή εκτός πατέντας. Αυξήσεις επιτρέπονται μόνο για τα φάρμακα που είναι κάτω από την χαμηλότερη τιμή της Ευρωζώνης. Και αν προκύπτει αύξηση, αυτή δεν μπορεί να είναι πάνω από το 10%. Αυτός είναι ο κανόνας, είναι πιο εύκολος να εφαρμοστεί και νομίζουμε ότι θα φέρει ομαλοποίηση στην αγορά.
Και για τα γενόσημα;
Τα γενόσημα κρέμονται πάντα στο αντίστοιχο εκτός πατέντας, στο 65%.
Πότε θα νομοθετηθούν;
Αυτά θα νομοθετηθούν το Γενάρη.
Θα βοηθήσει η μία ανατιμολόγηση τον χρόνο;
Ναι. Είναι πολύ απλό και διαφανές το σύστημα. Δεν έχει παράθυρα για να γίνουν εξαιρέσεις.
Ποιος θα κερδίσει και ποιος θα χάσει από αυτό;
Ανάλογα τις τιμές. Ανάλογα ποια τιμή έχει ένα φάρμακο αυτή τη στιγμή. Το σίγουρο είναι ότι θα ωφεληθούν παλιές δοκιμασμένες θεραπείες που κινδυνεύουν να αποσυρθούν λόγω τιμής. Αυτό με τις αυξήσεις κάτω από τη χαμηλότερη της ευρωζώνης το λύνουμε. Αυτό είναι σημαντικό στοιχείο στη νέα τιμολόγηση. Και αυτός είναι μεγάλος όγκος στη συνταγογράφηση. Είναι περίπου το 1/3 των τεμαχίων που διακινούνται, χωρίς αυτό να σημαίνει επιβάρυνση διότι οι αυξήσεις στα φθηνότερα εξισορροπούνται πλήρως από τις μειώσεις στα ακριβότερα. .
Για τα νέα φάρμακα τι σημαίνει η νέα τιμολόγηση και η αποζημίωση;
Θα υπάρχει μια προβλεψιμότητα στην τιμή που θα πάρουν. Διαφορετική θα είναι η τιμή που θα βάλουμε σαν τιμολόγηση με τις δύο χαμηλότερες της ευρωζώνης και διαφορετική αυτή που θα αποζημιώνει το δημόσιο. Η δεύτερη είναι κατόπιν διαπραγμάτευσης. Είναι δύο ξεχωριστά πράγματα . Άλλο σε τι τιμή, τιμολογείς και άλλο σε τιμή αποζημιώνεις. Είναι δύο ξεχωριστές οντότητες που μπορεί να διαφέρει η μία από την άλλη σημαντικά. Δεν σημαίνει δηλαδή ότι θα υπάρχει επιβάρυνσης της δαπάνης ,λόγω του ότι υπάρχει αναφορά στις 2 χαμηλότερες της ευρωζώνης.
Θα έχουν δυσκολία στο να μπουν τα καινοτόμα φάρμακα ή όχι;
Όχι. Η προϋπόθεση για να πάρει τιμή είναι σχετικά εύκολη και μετά ακολουθεί η αξιολόγησή του.
Το 9-6-3 θα συνεχίζει να ισχύει;
Σταδιακά θα καταργηθεί, επειδή θα υπάρχει αξιολόγηση.
Στο σύστημα αποζημίωσης θα υπάρξουν αλλαγές;
Στόχος μας είναι μετά την τιμολόγηση, να λύσουμε το ζήτημα της αποζημίωσης. Διότι υπάρχει ιδιαίτερη επιβάρυνση των ασθενών τα τελευταία χρόνια. Το σίγουρο είναι ότι άμεσα, τους επόμενους μήνες πρέπει να λυθεί. Θα κάνουμε τις ασκήσεις μας, τις προσομοιώσεις, θα γίνει διαβούλευση με τα εμπλεκόμενα μέρη και μετά θα κάνουμε ανακοινώσεις. Ο παλιός αλγόριθμος δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει. Πρέπει να εκλογικευτεί, ωστόσο δεν θα υπάρχουν σημαντικές μεταβολές. Άλλωστε στο σύστημα αποζημίωσης θα μπαίνουν και τα προϊόντα υπό διαπραγμάτευση. Όταν θα μειώνεται η δαπάνη δεν θα υπάρχει αυξημένο clawback.
Υπάρχει τρόπος να ελεγχθεί η υπέρβαση;
Δεν υπάρχει τόσο μεγάλη υπέρβαση. Εξαρτάται με τι το συγκρίνει κανείς. Κοιτάξτε την δαπάνη στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.
Η δαπάνη έχει αυξητική τάση
Δεν μπορεί να το αποφύγει κανείς. Τα δύο τελευταία χρόνια είχαμε και την κάλυψη των ανασφάλιστων . Κόστος που συμπεριλήφθηκε στην δαπάνη . Αν συνυπολογίσει κανείς ότι έχουμε μια σειρά από νέα φάρμακα και τους ανασφάλιστους δεν έχει αυξηθεί η δαπάνη , ιδίως αναλογικά με την Ευρώπη.
Πως μπορούν να ελεγχθούν οι ανασφάλιστοι;
Πρέπει να γίνονται έλεγχοι. Εμείς αναπτύσσουμε τα πρωτόκολλα, με τρόπο που να παίρνει κάποιος το φάρμακο για δικαιολογημένο λόγο. Όσο αυξάνονται τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, τόσο θα ελέγχεται αποτελεσματικότερα η δαπάνη. Και προχωρούμε ώστε να έχουμε ηλεκτρονική συνταγογράφηση σ’ όλα τα νοσοκομεία σε συνεργασία με τις εταιρίες πληροφορικής που εξυπηρετούν τα νοσοκομεία.
Τι θα ισχύσει για το βιοομοειδή;
Η τιμή τους είναι οι δυο χαμηλότερες της ευρωζώνης.
Όσον αφορά στην ανταλλαξιμότητα τους;
Η ανταλλαξιμότητα τους δεν έχει αποφασιστεί ακόμα. Εκεί είναι ένα ζήτημα το οποίο εξετάζουμε προσεκτικά για να δούμε που θα καταλήξουμε. Υπάρχουν χώρες στην Ευρώπη που επιτρέπεται η ανταλλαξιμότητα. Στην Ελλάδα , έβγαλε πρόσφατα μια εγκύκλιο ο ΕΟΦ, η οποία εκφράζει τη θέση της χώρας. Η ανταλλαξιμότητα είναι ένα ανοιχτό ερώτημα το οποίο πρέπει να απαντηθεί .
Υπάρχει κάποιο σχέδιο;
Δεν θα ήθελα να προκαταβάλω. Το μελετάμε, μαζεύουμε δεδομένα, ώστε να καταλήξουμε, σχετικά σύντομα .
Τα γενόσημα τελικά χρειάζονται HTΑ καθώς διίστανται οι απόψεις ;
Χρειάζεται μια διαδικασία λίγο πιο fast track, για αυτό και δίνουμε το δικαίωμα στην επιτροπή να μην ορίζει εξωτερικούς αξιολογητές , σύμφωνα με ομόφωνη γνώμη . Οπότε η επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από σοβαρούς αξιόλογους ανθρώπους, μπορούν να αποφασίσουν ποια φάρμακα θα αξιολογήσουν ενδελεχώς και ποια θα αξιολογήσουν με μία γρήγορη διαδικασία . Είναι στο χέρι της επιτροπής και εκεί έπρεπε να είναι, στους ειδικούς . Δεν είναι θέμα διοικητικών αποφάσεων .
Δίνετε την δυνατότητα να μην υπάρχουν εξωτερικοί αξιολογητές επειδή , υπάρχει δυσκολία να βρεθούν ;
Είναι πιο σωστό διότι και ευκολία να είχαμε να βρούμε εξωτερικούς αξιολογητές σε κάποιες περιπτώσεις δεν χρειάζονται, όπως για παράδειγμα , σε κάποια φάρμακα αλλάζει η συσκευασία και γίνεται διπλάσια ας πούμε, γιατί να πάει σε εξωτερικό αξιολογητή;
Κύριε Ποδηματά , η επιτροπή HTA θα αξιολογεί της κλινικές μελέτες όχι την καινοτομία των κουτιών .
Ναι , ακριβώς για τον λόγο αυτό η επιτροπή θα πρέπει να αξιολογεί με πιο γρήγορο τρόπο και να το κάνει χωρίς εξωτερικούς αξιολογητές σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Να έχει το «γνώθι σαυτόν» και δυναμικά να προχωρά.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
