Χαοτική η κατάσταση των προμηθειών στην Υγεία

Η πολιτική του Υπουργείου Υγείας στον τομέα των προμηθειών βρίσκεται σε μια περίοδο “χάους”, σε μια περίοδο πειραματισμού, όπως συμβαίνει με τις ενέργειες της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας (ΕΠΥ). Δεν είναι η αβεβαιότητα που μας εμποδίζει να δράσουμε αλλά η αδυναμία να πιστέψουμε ότι το χειρότερο θα έρθει. Το σύστημα προμηθειών πάνω στο οποίο οικοδομήσαμε εδώ και δεκαετίες την λειτουργία των νοσοκομείων, διαλύεται μπροστά στα μάτια μας. Πρέπει να το αντικαταστήσουμε. 

 Δεν βλέπουμε τα αποτελέσματα. Έχουμε μια συνεχή άρνηση να βλέπουμε την εκτυφλωτική πραγματικότητα. Ο μεγάλος ασθενής στα νοσοκομεία δεν είναι ο άνθρωπος-άρρωστος. Είναι το ίδιο το νοσοκομείο. Το νοσοκομείο νοσεί. Ο άνθρωπος πάει στο νοσοκομείο για να γιατρέψει το νοσοκομείο. Πάει για να το βοηθήσει να αντιμετωπίσει τις ασθένειές του. Σήμερα και χθες, η ΕΠΥ είναι ένα Φαρ Ουέστ: αγέλες από “καουμπόηδες” οδηγούν ολοταχώς τις άμαξές τους για να κατακτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα εδάφη, στην προκειμένη περίπτωση, χαμηλότερες τιμές. Φυτεύουν πασσάλους που ορίζουν τις νέες κατακτήσεις τους, χωρίς να νοιάζονται για κανόνες και συμπεριφορές. Μόλις λοιπόν ολοκληρωθεί η κατάκτηση, μόλις οι πιο δυνατοί θα έχουν επιβληθεί, θα έρθουν οι “σερίφηδες” για να αποκαταστήσουν τους νόμους και την τάξη. Υπάρχει λύση ή σωτηρία; Μόνο αν μπει μια μεγάλη πινακίδα μπροστά από το Υπουργείο Υγείας με τίτλο ” Ίσως να είναι καιρός να πανικοβληθούμε”

 Η ιατρική τεχνολογία (μηχανήματα και υλικά) συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό αφ’ ενός στην παραγωγικότητα, αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα του νοσοκομείου και αφ’ ετέρου στην ασφάλεια του ασθενή και του χρήστη. Οι δείκτες  αυτοί, εξαρτώνται από τη χρήση και διαχείριση της τεχνολογίας, η ύπαρξη της οποίας επηρεάζεται από το σύστημα προμηθειών. Η τεχνολογία δεν αποτελεί δαπάνη υγείας, όπως πολλοί σ’ αυτή τη χώρα πιστεύουν και διατυμπανίζουν. Η ανορθόδοξη διαχείρισή της προκαλεί τις δαπάνες και τις συναλλαγές. Η ανύπαρκτη διαχείριση της δεν οφείλεται ποιος φορέας έχει την ευθύνη διενέργειας του διαγωνισμού, αλλά με ποιες διαδικασίες και κριτήρια πραγματοποιούνται οι διαγωνισμοί αυτοί.

 Από το 1995 έχουν εντοπισθεί τα προβλήματα στις διαδικασίες των διαγωνισμών των νοσοκομείων, αλλά 22 χρόνια μελετάμε και αναλύουμε το σύστημα προμηθειών στα Νοσοκομεία. Είκοσι δύο χρόνια διαβάζουμε και ακούμε δηλώσεις Υπουργών Υγείας. Είκοσι δύο χρόνια ψηφίζονται νόμοι και προεδρικά διατάγματα, γίνονται ρυθμίσεις για τις προμήθειες στα νοσοκομεία. Δημιουργούνται φορείς. Στελεχώνονται Υπηρεσίες. Ανατίθενται μελέτες μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ. Αναρτώνται στο διαδίκτυο προδιαγραφές για διαβούλευση. Αλλά τίποτα δεν βελτιώνεται. Κάτι δεν πάει καλά. Τι δεν υπάρχει και τι πρέπει να γίνει;

 Το όλο θέμα της διαχείρισης της ιατρικής τεχνολογίας και εμμέσως των προμηθειών των νοσοκομείων βρίσκεται μετά από 22 χρόνια σε λανθάνουσα κατάσταση.

 Τι φταίει και δεν μπορούμε να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα; Τι δεν κάνουμε σωστά ή δεν αντιγράφουμε; Θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα ή εξυπηρετεί η διατήρηση της οργανωμένης αταξίας στον χώρο των προμηθειών; Πως οι άλλες χώρες έχουν λύσει το θέμα των προμηθειών; Γιατί δεν αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις, ενστάσεις, ασφαλιστικά μέτρα, ακυρώσεις, επαναλήψεις, προσφυγές, καταγγελίες και κάθε πιθανό ένδικο μέσο για να μην ολοκληρωθεί ποτέ ένας διαγωνισμός;

Πως είναι λοιπόν δυνατόν να λυθούν τα προβλήματα των προμηθειών, που επιτείνονται ακόμη περισσότεροι από τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης αλλά και το ίδιο το σύστημα, το οποίο αγνοεί σκοπίμως ή όχι, πρακτικές ορθολογισμού, σωστής αξιολόγησης της κατάλληλης τεχνολογίας και ανάλογου σχεδιασμού λύσεις.

 Η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει πως ο ορθολογισμός αν και είναι το πιο ενδεδειγμένο φάρμακο για τον μεγάλο ασθενή (το νοσοκομείο), δεν έχει ποτέ μέχρι σήμερα χρησιμοποιηθεί για την επίλυση ή τον σχεδιασμό προβλημάτων της υγείας.

Η μέχρι τώρα εμπειρία συνοψίζεται στις παρακάτω απλές ερωτήσεις  

• Ποιος αξιολογεί σήμερα την ιατρική τεχνολογία για το Δημόσιο και με ποιες γνώσεις;

• Πότε ο Έλληνας ασθενής ως πολίτης της ΕΕ θα νοσηλεύεται με ασφάλεια και θα έχει πρόσβαση σε εξελιγμένες τεχνολογίας προϊόντα ή στην κατάλληλη τεχνολογία για αυτόν;

• Πότε το “Δημόσιο συμφέρον” θα είναι δημόσιο και όχι ιδιωτικό;

• Πότε το Δημόσιο συμφέρον με το αόριστο και ευρύ εννοιολογικό περιεχόμενο θα τύχει της σωστής ερμηνείας και εφαρμογής και θα διασφαλισθεί μέσα από διαδικασίες πραγματικής διαφάνειας;

• Ποιος είναι ο ρόλος των ΥΠε στα θέματα των διαγωνισμών;

• Υπάρχει διαγωνισμός δημοσίου στον οποίο δεν υπήρξαν ένδικα μέσα;

• Πότε τελικά θα εφαρμοσθεί το Μητρώο Προμηθευτών για την απλούστευση κι επιτάχυνση των διαγωνισμών; Μήπως η εφαρμογή του δεν εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον;

• Πόσο κοστίζει η οργανωμένη αταξία στις προμήθειες των νοσοκομείων και ποιος την πληρώνει;

• Πόσο κοστίζει η διαδικασία ενός διαγωνισμού του Δημοσίου και ποιος το επιβαρύνεται;

• Πως αντιμετωπίζει η ιατρική κοινότητα τις συμφωνίες πλαίσιο της ΕΠΥ και τις απευθείας αναθέσεις

• Ποιος είναι ο τελικός καταναλωτής του ιατρικού προϊόντος ;

• Πόσος χρόνος απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός διαγωνισμού;

• Πόσα χρήματα θα χαθούν ξανά από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2014-2020 για την Υγεία;

• Έχει λογοδοτήσει ποτέ υπάλληλος των φορέων για τις προδιαγραφές, καθυστερήσεις, ακυρώσεις, απώλειες και χάσιμο χρημάτων;

Γράφει :

O κ. Χρήστος Καζάσης, είναι Εμβιομηχανικός και Εμπειρογνώμονας Αξιολόγησης & Διαχείρισης της Ιατρικής Τεχνολογίας. Διετέλεσε σύμβουλος στα Υπουργεία Υγείας Ελλάδος και Κύπρου σε θέματα ιατρικής τεχνολογίας και εξωτερικός συνεργάτης του ΟΟΣΑ. Εκδότης του περιοδικού “The Scanner” και Τεχνικός  σύμβουλος Επιστημονικών Εταιρειών.

Οι άστεγοι ηλικιωμένοι αποτελούν μια πραγματική κρίση για την Αμερική

Επίσκεψη του Υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη σε υγειονομικές μονάδες σε Κοζάνη και Φλώρινα