Η καινοτομία στη φαρμακευτική έρευνα έχει αλλάξει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως και στην Ελλάδα, προσφέροντας θεραπείες που παρατείνουν την επιβίωση, βελτιώνουν την ποιό-τητα ζωής και, σε πολλές περιπτώσεις, παρέχουν πλήρη ίαση. Ωστόσο, οι ασθενείς στη χώρα μας βρίσκονται αντιμέτωποι με μια εντεινόμενη πρόκληση: η υποχρηματοδότηση των καινοτόμων θε-ραπειών για σοβαρές χρόνιες παθήσεις και η υπέρογκη οικονομική επιβάρυνση των βιοφαρμακευτικών εταιρειών μέσω των υποχρεωτικών εκπτώσεων, όπως το clawback, θέτουν σε κίνδυνο τη διαθεσιμότητα αυτών των φαρμάκων.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), το 2023 οι υποχρεωτικές επιστροφές που καλούνται να καταβάλλουν οι βιοφαρμακευτικές εταιρεί-ες, για τα φάρμακα που διαθέτουν στα δημόσια νοσοκομεία με τιμή μεγαλύτερη των 30 ευρώ, ανέρχονται στο 79%. Αυτό σημαίνει ότι η δημόσια χρηματοδότηση επαρκεί για να εξασφαλίσει την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες μόνο μέχρι τις 17 Μαρτίου κάθε έτους. Για τις υπόλοιπες 288 ημέρες του έτους, μεταθέτει ένα δυσανάλογο βάρος στο βιοφαρμακευτικό κλάδο, υπονομεύοντας πλέον ευθέως τη συνέχιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των εταιρειών στη χώρα. Ο εκτροχιασμός της φαρμακευτικής πολιτικής αποπροτεραιοποιεί και υποβαθμίζει τη χώρα ως προς την έγκαιρη εισαγωγή και διάθεση νέων καινοτόμων θεραπειών και καθιστά ορατό τον κίνδυνο απόσυρσης φαρμάκων που κυκλοφορούν ήδη στην ελληνική αγορά.
Αυτή η κατάσταση δημιουργεί συνθήκες αβεβαιότητας για τους ασθενείς, που δεν γνωρίζουν αν και πότε θα έχουν πρόσβαση σε νέες θεραπείες που θα μπορούσαν να σώσουν τη ζωή τους ή να βελτιώσουν την υγείας τους. Επιπλέον, η αδυναμία του συστήματος να εξασφαλίσει επαρκή χρημα-τοδότηση αυξάνει τον κίνδυνο απόσυρσης φαρμάκων από την ελληνική αγορά, στερώντας από τους ασθενείς τη δυνατότητα να λαμβάνουν τις ίδιες θεραπείες που είναι διαθέσιμες σε άλλες ευ-ρωπαϊκές χώρες.
Παρά τις διαβεβαιώσεις του Υπουργείου Υγείας, τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2024 είναι εξίσου ανησυχητικά. Είναι απολύτως σαφές ότι η σημερινή κατάσταση είναι μη βιώσιμη για τις εταιρείες του κλάδου, καθώς διατηρούνται οι υποχρεωτικές επιστροφές σε επίπεδα άνω του 70%, ενώ η προβλεπόμενη αύξηση της δαπάνης στο κανάλι των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ φαίνεται ότι θα υπερ-βεί σημαντικά το 8,5% που έχει ανακοινωθεί από την κυβέρνηση, επιδεινώνοντας ακόμα περισσό-τερο την κατάσταση.
Η καινοτομία δεν είναι πολυτέλεια – είναι ανάγκη για κάθε άνθρωπο που παλεύει με μία σοβαρή ή χρόνια πάθηση. Όταν η πρόσβαση στις θεραπείες γίνεται αβέβαιη, οι συνέπειες για τους ίδιους και τις οικογένειές τους είναι τεράστιες. Οι τελευταίες εξελίξεις καθιστούν επιτακτική όσο ποτέ την ανάγκη για μια βιώσιμη, δίκαιη και προβλέψιμη πολιτική φαρμάκου που θα εξασφαλίζει ότι κανέ-νας δε θα στερηθεί τη θεραπεία που χρειάζεται.
Οι ασθενείς δεν μπορούν να περιμένουν. Χρειάζεται να διαμορφωθεί ένα σταθερό πλαίσιο συ-νεργασίας της Πολιτείας με τους φορείς της Βιομηχανίας με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, χρονοδιά-γραμμα και σαφή προϋπολογισμό που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες υγείας του πληθυσμού. Μόνο έτσι μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι κάθε ασθενής στην Ελλάδα θα έχει πρόσβαση στις και-νοτόμες θεραπείες του σήμερα και του αύριο, χωρίς αβεβαιότητα, καθυστερήσεις και διακρίσεις.
