"Αυτό το μοντέλο δεν μιμείται τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Αλλά είναι μια μεγάλη ανησυχία επειδή πολλές ασθενείς με καρκίνο του μαστού επιβιώνουν και οι παρενέργειες δεν εξαφανίζονται πάντοτε.
Χημειοθεραπεία: Ανοσοποιητικά κύτταρα που διατηρούν τον εγκέφαλο ελεύθερο από υπολείμματα αλλά συμβάλλουν επίσης στη φλεγμονή είναι οι πιθανοί ένοχοι πίσω από τα προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης που ακολουθούν μερικές φορές ένα είδος χημειοθεραπείας, σύμφωνα με μια νέα μελέτη σε ποντίκια. Οι ερευνητές έδειξαν προηγουμένως (σε εργασία που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports ) ότι θηλυκά ποντίκια στα οποία χορηγήθηκε πακλιταξέλη, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και άλλων καρκίνων, ανέπτυξαν προβλήματα μνήμης που συνδέονταν με φλεγμονή στον εγκέφαλο. Τα ποντίκια που έλαβαν εικονικό φάρμακο δεν ανέπτυξαν το φαινόμενο της “πνευματικής ομίχλης”, γνωστό ως χημειοεγκέφαλος.
Σε αυτή τη μελέτη, η ομάδα χρησιμοποίησε μια τεχνική για τη διαγραφή ανοσοποιητικών κυττάρων που ονομάζονται μικρογλοία από τους εγκεφάλους ποντικών που είχαν λάβει πακλιταξέλη. Η απώλεια αυτών των κυττάρων αποκατέστησε τη μνήμη των ζώων που είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία και μείωσε επίσης τη φλεγμονή στον εγκέφαλό τους. “Αυτό ήταν το αποκορύφωμα της εργασίας: Αποδείξαμε ότι η μικρογλοία ήταν απαραίτητη για τις γνωστικές διαταραχές που είχαμε δει με την πακλιταξέλη – η συμπεριφορά αντιστράφηκε”, δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Leah Pyter, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Έρευνας της Συμπεριφορικής Ιατρικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο. “Όταν ξεφορτωθήκαμε αυτά τα μικρογλοία, αυτό συνδέθηκε με μείωση της φλεγμονώδους αντίδρασης στη χημειοθεραπεία”, δήλωσε η Pyter, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής και συμπεριφορικής υγείας στο Κολέγιο Ιατρικής του Ohio State. “Έτσι πιστεύουμε ότι όταν η μικρογλοία ενεργοποιείται και γίνεται προφλεγμονώδης, αυτό είναι που τελικά επηρεάζει τους νευρώνες για να βλάψει τη μνήμη”. Η έρευνα δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο διαδίκτυο στο περιοδικό “Εγκέφαλος, Συμπεριφορά και Ανοσία” (Brain, Behavior and Immunity). Σε αυτές τις μελέτες, τα ποντίκια δεν έχουν ποτέ καρκίνο – η έρευνα αποσκοπεί στη μελέτη μόνο των επιδράσεων της πακλιταξέλης, η οποία συχνά συνδυάζεται με ένα ή περισσότερα πρόσθετα φάρμακα σε σχήματα που έχουν καθοριστεί να παρέχουν την πιο αποτελεσματική θεραπεία για ορισμένους τύπους καρκίνου του μαστού. Ως μέλος του ερευνητικού προγράμματος για τον έλεγχο του καρκίνου, ο Pyter μελετά επίσης πώς το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να παίζει ρόλο στον εγκέφαλο της χημειοθεραπείας. Ο προσδιορισμός των παρενεργειών της χημειοθεραπείας, καθώς και των κυττάρων και των μονοπατιών που εμπλέκονται, σε μελέτες σε ζώα είναι ένα πρώτο βήμα προς την πρόταση πιθανών παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να μειώσουν τον αντίκτυπο που έχει αυτή η σημαντική θεραπεία του καρκίνου στο σώμα και τον εγκέφαλο. Οι χημειοθεραπευτικοί παράγοντες δρουν σκοτώνοντας τα καρκινικά κύτταρα, αλλά σκοτώνουν επίσης και άλλα διαιρούμενα κύτταρα, και ο καθαρισμός του ανοσοποιητικού συστήματος από τα προκύπτοντα υπολείμματα πιστεύεται ότι οδηγεί σε φλεγμονή, δήλωσε ο Pyter.
Η ομάδα προβλέπει ότι τα φλεγμονώδη κύτταρα στο υπόλοιπο σώμα, γνωστά ως περιφέρεια, στέλνουν σήματα που ενεργοποιούν τη μικρογλοία ώστε να γίνει προ-φλεγμονώδης στον εγκέφαλο, και αυτά τα σήματα αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό – υποδεικνύοντας τρεις πιθανές περιοχές για στόχευση. “Θα πρέπει πάντα να προσπαθούμε να φτάνουμε σε πιο στοχευμένες θεραπείες. Και το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι να κατανοήσουμε ποιοι είναι οι κύριοι παίκτες”, δήλωσε ο Pyter. “Καθώς αναζητούμε πιθανούς στόχους για παρέμβαση, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι καρκινοπαθείς χρειάζονται το περιφερικό ανοσοποιητικό τους σύστημα άθικτο για να αντιδράσει στα καρκινικά κύτταρα και να απαλλαγεί από αυτά. Επομένως, είναι δύσκολο”. Στη νέα μελέτη, τα ποντίκια έλαβαν έξι κύκλους ενέσεων πακλιταξέλης ή εικονικό φάρμακο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τόσο η μικρογλοία όσο και τα αστροκύτταρα, κύτταρα στον εγκέφαλο που έχουν ανοσοποιητικό ρόλο αλλά εκτελούν επίσης πολυάριθμες λειτουργίες για τη διατήρηση της υγείας των νευρώνων, ενεργοποιήθηκαν από τη χημειοθεραπεία στον ιππόκαμπο, την περιοχή στην οποία εστιάζεται η παρούσα εργασία. Η ανάλυση μηχανικής μάθησης έδειξε ότι σε σύγκριση με τα ποντίκια που έλαβαν εικονικό φάρμακο, η μικρογλοία στους εγκεφάλους των ποντικών που έλαβαν χημειοθεραπεία παρήγαγε περισσότερες προφλεγμονώδεις πρωτεΐνες και κατέστειλε μια πρωτεΐνη σημαντική για την υγεία των νευρώνων που σχετίζονται με τη νόηση. Ένα πειραματικό φάρμακο που αναστέλλει μια ουσία που η μικρογλοία στα ποντίκια χρειάζεται για την επιβίωση προστέθηκε στην τροφή των ζώων για να εξαντλήσει τη μικρογλοία στους εγκεφάλους τους. Τα ποντίκια που υποβλήθηκαν σε χημειοθεραπεία με φυσιολογικά επίπεδα ανοσοκυττάρων στον εγκέφαλο εμφάνισαν προβλήματα μνήμης σε μια τυπική εργαστηριακή δοκιμασία. Αντίθετα, η μνήμη στα ποντίκια με εξαντλημένη μικρογλοία αποκαταστάθηκε και οι προφλεγμονώδεις πρωτεΐνες που προκλήθηκαν από τη χημειοθεραπεία στον εγκέφαλό τους μειώθηκαν σημαντικά.
Φάρμακα παρόμοια με αυτή την πειραματική ένωση έχουν χρησιμοποιηθεί σε καρκινοπαθείς που λαμβάνουν πακλιταξέλη για να στοχεύσουν άλλους τύπους ανοσοκυττάρων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η προσωρινή απομάκρυνση της μικρογλοίας στους ανθρώπους μπορεί να είναι εφικτή, δήλωσε ο Pyter. “Γνωρίζουμε ότι η χημειοθεραπεία σώζει ζωές, αλλά συνοδεύεται από το ενδεχόμενο τοξικότητας. Η καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η χημειοθεραπεία επηρεάζει τον εγκέφαλο ανοίγει ερευνητικούς τομείς και παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ζωής των καρκινοπαθών μας”, δήλωσε ο δρ Peter Shields, αναπληρωτής διευθυντής του Ολοκληρωμένου Κέντρου Καρκίνου του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο και πρακτικός θωρακικός ογκολόγος στο The James Cancer Hospital και το Solove Research Institute. Ο Pyter δήλωσε επίσης ότι τα ευρήματα υποδηλώνουν πιθανές μακροπρόθεσμες γνωστικές επιδράσεις από την πακλιταξέλη, επειδή η μικρογλοία είναι ασυνήθιστη μεταξύ των τύπων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος: Έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και δεν αναπληρώνονται συχνά. “Η μικρογλοία είναι πάντα εκεί – είναι πολύ δυναμική και ψάχνει για θέματα. Μπορεί να φαίνονται απολύτως φυσιολογικές μέχρι να ενεργοποιηθούν και στη συνέχεια η αντίδρασή τους σε αυτή την ενεργοποίηση μπορεί να είναι πολύ ανώμαλη”, είπε. “Χρησιμοποιούμε τη χημειοθεραπεία ως έναν υποθετικό τρόπο για την ενεργοποίησή τους. Αλλά ας πούμε ότι ένας καρκινοπαθής λαμβάνει και τελειώνει τη χημειοθεραπεία. Αλλά αργότερα, έχει μια χειρουργική επέμβαση ή έναν τεράστιο στρεσογόνο παράγοντα στη ζωή του – αυτό θα ενεργοποιήσει εκ νέου αυτά τα κύτταρα και μπορεί να αντιδράσουν περίεργα αργότερα στη ζωή τους”. “Αυτό το μοντέλο δεν μιμείται τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Αλλά είναι μια μεγάλη ανησυχία επειδή πολλές ασθενείς με καρκίνο του μαστού επιβιώνουν και οι παρενέργειες δεν εξαφανίζονται πάντοτε.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
