Ψυχολογικές επιπτώσεις της δύναμης και της αδυναμίας

Καινοτόμος έρευνα εξετάζει το πώς οι άνθρωποι βιώνουν καθημερινά την εξουσία και διαπιστώνει ότι η δύναμη και η αδυναμία, συνήθως παρατηρούνται σε πολλές πτυχές της ζωής κάθε ανθρώπου.

Τα περισσότερα απ’ όσα γνωρίζουμε για την εξουσία – δύναμη προέρχονται από μελέτες σε τεχνητά εργαστηριακά περιβάλλοντα ή επιχειρηματικές οργανώσεις. Αυτό όμως αγνοεί τις πολλές άλλες περιπτώσεις, όπου παίζει ρόλο η ισχύς έξω στην καθημερινή ζωή. Η Pamela K. Smith, από το Rady School of Management, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, εξετάζει το πώς τα άτομα βιώνουν την εξουσία στην καθημερινή ζωή, σύμφωνα με την μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκυρο περιοδικό ProceedingsoftheNationalAcademyofSciences. «Αυτή η έρευνα είναι εμπνευσμένη από το ερώτημα, τι σημαίνει η ισχύς, στην καθημερινή μας ζωή;», είπε η Smith.

Για τρεις ημέρες, 210 ενήλικες στις ΗΠΑ (ηλικίας 18-67) ολοκλήρωσαν 5 τεστ, κάθε μέρα και σε τυχαίες χρονικές στιγμές. Σε κάθε τεστ, ανέφεραν πόσο ανίσχυροι ή ισχυροί αισθάνθηκαν, και αν ήταν σήμερα σε θέση ισχύος πάνω σε κάποιον, αν κάποιος είχε την εξουσία πάνω τους, ή τίποτα από τα δύο. Στη συνέχεια απάντησαν ερωτήσεις σχετικά με την κατάστασή τους. Συνολικά, οι ερευνητές μελέτησαν 2.502 στιγμές στη ζωή των Αμερικανών και επίσης επέτρεψαν στους συμμετέχοντες να καθορίσουν την εξουσία με δικούς τους όρους. Η Smith και η συνάδελφός της διαπίστωσαν ότι οι διαφορές στην εξουσία ήταν μια κοινή εμπειρία, καθώς 83% των συμμετεχόντων παρουσίασαν είτε μια θέση εξουσίας ή κάποιον που έχει εξουσία πάνω τους, τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια των τριών ημερών. Οι συμμετέχοντες πιο συχνά βιώσαν ότι κάποιος έχει εξουσία πάνω τους. Ωστόσο, σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες ανέφεραν ότι έχουν εξουσία πάνω σε κάποιον, τουλάχιστον μία φορά.

Όταν οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι άλλοι είχαν εξουσία πάνω τους, ένιωσαν χειρότερα, με κακή διάθεση, περισσότερο άγχος, περισσότερο ψυχική εξάντληση, γενικότερα μια ανικανότητα, σε σύγκριση με όταν είχαν εξουσία πάνω σε άλλους. Στην πραγματικότητα, οι αρνητικές συνέπειες της έλλειψης δύναμης ήταν μεγαλύτερες από τα οφέλη που ήρθαν με την δύναμη. Ωστόσο, όταν οι συμμετέχοντες είχαν εξουσία πάνω σε άλλους, ανέφεραν ότι αισθάνονται πιο κοντά στους άλλους και περισσότερο υπεύθυνοι για αυτούς. Τα συναισθήματα των συμμετεχόντων της εξουσίας πήγαζαν περισσότερο από τις διαφορετικές καταστάσεις που βίωναν, παρά από τα σταθερά προσωπικά χαρακτηριστικά. Ουσιαστικά δηλαδή, τα περισσότερα από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων, όπως το φύλο τους, το επίπεδο εκπαίδευσης, και τη φυλή / εθνικότητα, δεν σχετίζονταν με το πόση δύναμη είχαν. Η ηλικία αποτέλεσε εξαίρεση, εφόσον οι μεγαλύτερης ηλικίας συμμετέχοντες ανέφεραν ότι ένιωσαν περισσότερη δύναμη. Οι δύο ερευνήτριες ευελπιστούν ότι τα ευρήματα της μελέτης τους θα “ταρακουνήσουν την αντίληψη της εξουσίας”.

«Οι άνθρωποι σε θέσεις ισχύος συνήθως θεωρούνται κρύοι, αδιάφοροι, και απόμακροι, αλλά τα ευρήματά μας δείχνουν ότι αυτή είναι μια υπεραπλούστευση. Σε αυτή τη μελέτη, οι συμμετέχοντες μπορούσαν να προσδιορίσουν την εξουσία, όπως συνδεόταν με όλες τις πτυχές της ζωής τους. Αυτό μας επέτρεψε να μελετήσουμε μια πλούσια ποικιλία των δυνατών και των αδύναμων εμπειριών», είπε η Smith.

Πώς οι αναμνήσεις μας οδηγούν στις ανταμοιβές

Ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό των τοξικών σχέσεων;