Μελέτη: Η μικρογλοία φαίνεται να σχετίζεται με την ομίχλη του εγκεφάλου και τα προβλήματα μνήμης που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της έκθεσης στη χημειοθεραπεία, ανακάλυψαν ερευνητές.
Τα ανοσοκύτταρα που διατηρούν τον εγκέφαλο απαλλαγμένο από υπολείμματα αλλά και συμβάλλουν στη φλεγμονή είναι οι πιθανοί ένοχοι πίσω από τα προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης που μερικές φορές ακολουθούν έναν τύπο χημειοθεραπείας, προτείνει μια νέα μελέτη σε ποντίκια.
Εγκέφαλος
Οι ερευνητές έδειξαν προηγουμένως ότι τα θηλυκά ποντίκια που έλαβαν πακλιταξέλη, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και άλλων καρκίνων, ανέπτυξαν προβλήματα μνήμης που συνδέονταν με φλεγμονή στον εγκέφαλο. Τα ποντίκια που έλαβαν εικονικό φάρμακο δεν ανέπτυξαν το φαινόμενο της «ψυχικής ομίχλης» που είναι γνωστό ως χημειοεγκέφαλος.
Σε αυτή τη μελέτη, η ομάδα χρησιμοποίησε μια τεχνική για να διαγράψει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που ονομάζονται μικρογλοία από τον εγκέφαλο ποντικών που είχαν λάβει πακλιταξέλη. Η απώλεια αυτών των κυττάρων αποκατέστησε τη μνήμη των ζώων που υποβλήθηκαν σε χημειοθεραπεία και επίσης μείωσε τη φλεγμονή στον εγκέφαλό τους.
«Αυτή ήταν η κορύφωση της εργασίας: Αποδείξαμε ότι η μικρογλοία ήταν απαραίτητη για τις γνωστικές βλάβες που έχουμε δει με την πακλιταξέλη – η συμπεριφορά αντιστράφηκε», δήλωσε η ανώτερη συγγραφέας Leah Pyter, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο για την Έρευνα Ιατρικής Συμπεριφοράς στο Οχάιο. Κρατικό Πανεπιστήμιο.
«Όταν απαλλαγήκαμε από αυτά τα μικρογλοία, συνδέθηκε με μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης στη χημειοθεραπεία», δήλωσε ο Pyter, αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής και συμπεριφορικής υγείας στο Ιατρικό Κολλέγιο της Πολιτείας του Οχάιο. «Έτσι πιστεύουμε ότι όταν τα μικρογλοία ενεργοποιούνται και γίνονται προφλεγμονώδη, αυτό είναι που τελικά επηρεάζει τους νευρώνες για να βλάψει τη μνήμη». Η έρευνα δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο διαδίκτυο στο περιοδικό Brain, Behavior and Immunity.
Σε αυτές τις μελέτες, τα ποντίκια δεν έχουν ποτέ καρκίνο – η έρευνα αποσκοπεί στη μελέτη μόνο των επιδράσεων της πακλιταξέλης, η οποία συχνά συνδυάζεται με ένα ή περισσότερα πρόσθετα φάρμακα σε σχήματα που καθορίζονται να παρέχουν την πιο αποτελεσματική θεραπεία για ορισμένους τύπους καρκίνου του μαστού. Μέλος του Ερευνητικού Προγράμματος Ελέγχου Καρκίνου, ο Pyter μελετά επίσης πώς το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να παίζει ρόλο στον χημειοεγκέφαλο.
Ο εντοπισμός των παρενεργειών της χημειοθεραπείας και των κυττάρων και των οδών που εμπλέκονται σε μελέτες σε ζώα είναι ένα πρώτο βήμα προς την πρόταση πιθανών παρεμβάσεων που θα μπορούσαν να μειώσουν τον αντίκτυπο που έχει αυτή η σημαντική θεραπεία καρκίνου στο σώμα και τον εγκέφαλο. Οι χημειοθεραπευτικοί παράγοντες δρουν σκοτώνοντας καρκινικά κύτταρα, αλλά σκοτώνουν και άλλα διαιρούμενα κύτταρα και ο καθαρισμός του ανοσοποιητικού συστήματος από τα προκύπτοντα υπολείμματα πιστεύεται ότι οδηγεί τη φλεγμονή, είπε ο Pyter.
Η ομάδα προβλέπει ότι τα φλεγμονώδη κύτταρα στο υπόλοιπο σώμα, γνωστά ως περιφέρεια, στέλνουν σήματα που ενεργοποιούν τη μικρογλοία να γίνει προφλεγμονώδη στον εγκέφαλο και αυτά τα σήματα αλληλεπιδρούν με τα κύτταρα στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό – υπονοώντας τρεις πιθανότητες περιοχές προς στόχευση.
«Πρέπει πάντα να προσπαθούμε να φτάσουμε σε πιο στοχευμένες θεραπείες. Και το πρώτο βήμα είναι να καταλάβουμε ποιοι είναι οι σημαντικότεροι παίκτες», είπε ο Pyter. «Καθώς αναζητούμε πιθανούς στόχους για παρέμβαση, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι οι ασθενείς με καρκίνο χρειάζονται το περιφερειακό ανοσοποιητικό τους σύστημα άθικτο για να ανταποκριθεί στα καρκινικά κύτταρα και να απαλλαγεί από αυτά. Άρα είναι δύσκολο».
Στη νέα μελέτη, τα ποντίκια έλαβαν έξι κύκλους ενέσεων πακλιταξέλης ή ένα εικονικό φάρμακο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τόσο η μικρογλοία όσο και τα αστροκύτταρα, κύτταρα στον εγκέφαλο που έχουν ανοσοποιητικό ρόλο αλλά και πολλές λειτουργίες για να διατηρούν τους νευρώνες υγιείς, ενεργοποιήθηκαν από τη χημειοθεραπεία στον ιππόκαμπο, την περιοχή εστίασης σε αυτή την εργασία.
Η ανάλυση μηχανικής μάθησης έδειξε ότι σε σύγκριση με ποντίκια που έλαβαν εικονικό φάρμακο, τα μικρογλοία στον εγκέφαλο ποντικών που έλαβαν χημειοθεραπεία παρήγαγαν περισσότερες προφλεγμονώδεις πρωτεΐνες και καταστέλλουν μια πρωτεΐνη σημαντική για την υγεία των νευρώνων που σχετίζεται με τη γνωστική λειτουργία.
Ένα πειραματικό φάρμακο που αναστέλλει μια ουσία που χρειάζονται τα μικρογλοία στα ποντίκια για να επιβιώσουν, προστέθηκε στην τροφή των ζώων για να εξαντλήσει τη μικρογλοία στον εγκέφαλό τους. Τα ποντίκια που υποβλήθηκαν σε χημειοθεραπεία με φυσιολογικά επίπεδα ανοσοκυττάρων του εγκεφάλου εμφάνισαν προβλήματα μνήμης σε μια τυπική εργαστηριακή δοκιμή. Αντίθετα, η μνήμη στα ποντίκια με μειωμένη μικρογλοία αποκαταστάθηκε και οι χημειο-επαγόμενες προφλεγμονώδεις πρωτεΐνες στον εγκέφαλό τους μειώθηκαν σημαντικά.
Φάρμακα παρόμοια με αυτήν την πειραματική ένωση έχουν χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με καρκίνο που λαμβάνουν πακλιταξέλη για να στοχεύσουν άλλους τύπους ανοσοκυττάρων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η προσωρινή απομάκρυνση της μικρογλοίας στους ανθρώπους μπορεί να είναι εφικτή, είπε ο Pyter.
«Γνωρίζουμε ότι η χημειοθεραπεία είναι σωτήρια, αλλά συνοδεύεται από τη δυνατότητα τοξικότητας. Η καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η χημειοθεραπεία επηρεάζει τον εγκέφαλο ανοίγει ερευνητικούς τομείς και παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ζωής των καρκινοπαθών μας», δήλωσε ο Δρ Peter Shields, αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Οχάιο και ογκολόγος θώρακα στο The James Cancer. Hospital and Solove Research Institute.
Ο Pyter είπε επίσης ότι τα ευρήματα υπαινίσσονται πιθανές μακροπρόθεσμες γνωστικές επιδράσεις από την πακλιταξέλη, επειδή τα μικρογλοία είναι ασυνήθιστα μεταξύ των τύπων κυττάρων του ανοσοποιητικού: Έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και κάνουν να μην ξαναπληθαίνουν συχνά.
«Τα Microglia είναι πάντα εκεί – είναι πολύ δυναμικά και τρολάρουν για προβλήματα. Μπορεί να φαίνονται εντελώς φυσιολογικά μέχρι να ενεργοποιηθούν και τότε η απόκρισή τους σε αυτήν την ενεργοποίηση μπορεί να είναι πολύ μη φυσιολογική», είπε. «Χρησιμοποιούμε τη χημειοθεραπεία ως υποθετικό τρόπο για να τις ενεργοποιήσουμε. Αλλά ας πούμε ότι ένας ασθενής με καρκίνο λαμβάνει και τελειώνει τη χημειοθεραπεία. Αλλά αργότερα, υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση ή ένα τεράστιο στρεσογόνο παράγοντα στη ζωή τους – που θα επανενεργοποιήσει αυτά τα κύτταρα και μπορεί να ανταποκριθούν παράξενα αργότερα στη ζωή τους.
«Αυτό το μοντέλο δεν μιμείται τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες. Αλλά είναι μεγάλη ανησυχία γιατί πολλοί ασθενείς με καρκίνο του μαστού επιβιώνουν και οι παρενέργειες δεν εξαφανίζονται πάντα».
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
