Η βασική ιδέα πίσω από αυτή την προσέγγιση είναι η μετατροπή συγκεκριμένων κυττάρων του σώματος, όπως τα βλαστικά ή τα ανοσοποιητικά, σε ειδικά κύτταρα που μπορούν να αναγνωρίσουν και να καταστρέψουν τις παθολογικές πρωτεΐνες ή τις νευροεκφυλιστικές δομές που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο. Για παράδειγμα, ερευνητές έχουν καταφέρει να επαναπρογραμματίσουν τα ανοσοκύτταρα ώστε να λειτουργούν ως «εξολοθρευτές» των τοξικών συσσωματωμάτων βήτα-αμυλοειδούς και τυπικών πρωτεϊνών που συνδέονται με τη νόσο του Alzheimer.
Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τη χρήση γενετικής μηχανικής και τεχνικών όπως η επαγωγική πολυδύναμη διαμόρφωση (iPSC), που επιτρέπει στα κύτταρα να λαμβάνουν συγκεκριμένες λειτουργίες. Μέσω της εισαγωγής ειδικών γονιδίων ή μικροRNA, τα κύτταρα μπορούν να αποκτήσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν και να καταστρέφουν τις παθολογικές πρωτεΐνες, χωρίς να επηρεάζουν τις φυσιολογικές δομές του εγκεφάλου.
Επιπλέον, η χρήση νανοτεχνολογίας και βιοϋλικών έχει επιτρέψει την ανάπτυξη ειδικών φορέων που μεταφέρουν τα προγραμματισμένα κύτταρα στον εγκέφαλο με ασφάλεια και ακρίβεια. Αυτό το σύστημα επιτρέπει την στοχευμένη καταπολέμηση των νευροεκφυλιστικών δομών, μειώνοντας τις παρενέργειες και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Οι ερευνητές επίσης εξετάζουν τη δυνατότητα ενεργοποίησης των επαναπρογραμματισμένων κυττάρων μέσω φαρμακευτικών ή ηλεκτρονικών διεγέρσεων, ώστε να ενισχύσουν τη δράση τους όταν χρειάζεται. Αυτή η προσέγγιση ανοίγει τον δρόμο για θεραπείες που θα μπορούν να προσαρμόζονται στις ανάγκες κάθε ασθενούς και να παρέχουν μια προσωποποιημένη αντιμετώπιση.

Παρόλο που η τεχνολογία βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, τα πρώτα αποτελέσματα σε πειραματικά μοντέλα είναι ενθαρρυντικά. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η στρατηγική μπορεί να μεταμορφώσει την αντιμετώπιση των εγκεφαλικών ασθενειών, μετατρέποντας τα κύτταρα από απλούς φορείς σε ενεργό όπλο ενάντια στην εξέλιξή τους. Με περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη, η επαναπρογραμματισμένη κυτταρική θεραπεία ίσως να αποτελέσει το κλειδί για μια πιο αποτελεσματική και μόνιμη λύση στα νευροεκφυλιστικά νοσήματα.