Η αλλαγή της ώρας επηρεάζει την υγεία μας

Η αλλαγή της ώρας (σ.σ. χθες Κυριακή τα ρολόγια μας πήγαν μια ώρα μπροστά) δεν αφήνει ανεπηρέαστο το ανθρώπινο βιολογικό ρολόι, με συνέπεια να προκαλείται μικρή σύγχυση στον οργανισμό.

Για τους περισσότερους ανθρώπους δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα, αλλά για ορισμένους η αλλαγή της ώρας μπορεί να πυροδοτήσει κάποιο σοβαρό καρδιαγγειακό επεισόδιο. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, η αλλαγή της ώρας μπορεί να αυξήσει κατά 25% τον κίνδυνο εγκεφαλικού σε καρκινοπαθείς και κατά 20% σε άτομα άνω των 65 ετών. Ο κίνδυνος για έμφραγμα μπορεί να είναι αυξημένος κατά 25% για τους ευάλωτους ανθρώπους. Μια άλλη μελέτη έχει διαπιστώσει ότι η αλλαγή της ώρας μπορεί να αυξήσει τα τροχαία κατά 17%, καθώς, μεταξύ άλλων, στερεί ύπνο από ανθρώπους που μπορεί ήδη να πάσχουν από αϋπνία.

Το βιολογικό (κιρκαδιανό) ρολόι χρησιμοποιεί το φως της μέρας για να συγχρονίζεται με το περιβάλλον, καθώς αλλάζουν οι εποχές. Η αλλαγή της ώρας διαταράσσει αυτό τον συγχρονισμό, καθώς συμβαίνει απότομα. Υπολογίζεται ότι ο οργανισμός χρειάζεται περίπου μια μέρα προκειμένου να προσαρμοστεί για μια αλλαγή του ρολογιού κατά μία ώρα. Σε περιπτώσεις μακρινών αεροπορικών ταξιδιών, το «τζετ λαγκ» είναι ακόμη χειρότερο και το σώμα χρειάζεται περισσότερο καιρό για να προσαρμοστεί στη νέα ζώνη ώρας.

Γιατί αλλάζει η ώρα;

Η θερινή ώρα είναι η αλλαγή της ώρας που ένα κράτος διαλέγει να υιοθετήσει για ένα χρονικό διάστημα του έτους. Η αλλαγή αυτή γενικά είναι κατά μία ώρα μπροστά από την ηλιακή ώρα. Βασίζεται σε ένα σύστημα που σκοπό έχει την καλύτερη αξιοποίηση του φωτός της ημέρας για εξοικονόμηση ενέργειας. Σήμερα το τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού που χρησιμοποιεί τη θερινή ώρα αποτελεί μειοψηφία καθώς σχεδόν όλες οι Ασιατικές και Αφρικανικές χώρες δεν συμμετέχουν. Εναλλακτικά της θερινής ώρας θα μπορούσαμε να ξυπνούσαμε μία ώρα νωρίτερα την θερινή περίοδο για να εκμεταλλευόμαστε περισσότερο το ηλιακό φως. Αυτό όμως θα προκαλούσε αντιδράσεις. Η λύση ήταν να τυποποιηθεί το σύστημα της θερινής ώρας. Η πρώτη αναφορά που υπάρχει για χρησιμοποίηση της θερινής ώρας ήταν από τον Benjamin Franklin σε ένα γράμμα του που δημοσιεύθηκε σε μία γαλλική εφημερίδα. Σε αυτό το γράμμα δεν υπάρχει αναφορά για αλλαγή της ώρας αλλά πρόταση να ξυπνούν οι άνθρωποι μία ώρα νωρίτερα!

Η πρώτη φορά που προτάθηκε το ζήτημα σοβαρά ήταν από τον William Willett στο άρθρο του Waste of Daylight που δημοσιοποιήθηκε το 1907 αλλά τελικά δεν κατάφερε να πείσει την Βρετανική κυβέρνηση. Η πρώτη φορά που εφαρμόστηκε η ιδέα ήταν από την γερμανική κυβέρνηση κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από 30 Απριλίου ως 1η Οκτωβρίου του 1916. Λίγο μετά το Ηνωμένο Βασίλειο ακολούθησε εφαρμόζοντας τη θερινή ώρα από 21 Μαΐου ως 1η Οκτωβρίου 1916. Αργότερα, στις 19 Μαρτίου του 1918, το Αμερικανικό Κογκρέσο καθιέρωσε την τυπική χρήση των χρονικών ζωνών και επισημοποίησε την αλλαγή της θερινής ώρας για όλον τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Το μέτρο αυτό όμως καταργήθηκε αμέσως, λόγω της δυσαρέσκειας του κόσμου.

Εφαρμογή στην Ελλάδα και Ευρώπη

Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου όπου τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά. Στη συνέχεια όμως εγκαταλείφθηκε αυτό επειδή από τις 15 Ιουλίου (π.ημερ.)/28 Ιουλίου (ν.ημερ.) στις 04:00 ώρα, του 1916, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά στην εισδοχή της ώρας ζώνης. Έτσι η διαφορά σε σχέση με το φως του Ήλιου που καθορίζει και τον πραγματικό χρόνο γινόταν πολύ μεγάλη κυρίως στα δυτικά τμήματα της χώρας και περισσότερο στη Κέρκυρα. Τούτο είχε ως συνέπεια να εγκαταλειφθεί.

Στα επόμενα χρόνια είχε υιοθετηθεί η μετατόπιση της ώρας έναρξης λειτουργίας πολλών δημόσιων υπηρεσιών και καταστημάτων κατά μισή ώρα, στη χειμερινή περίοδο. Στη δεκαετία όμως του 1970, μόλις δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1973 αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της [θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης τότε και της Ελλάδας με έναρξη το 1975. Η αλλαγή της ώρας, σύμφωνα με την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να τηρήσουν με νόμο, γίνεται, πλέον, την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου στη 1 π.μ. ώρα Γκρίνουϊτς (GMT) και τελειώνει την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου του ίδιου έτους πάλι στη 1 π.μ. ώρα Γκρίνουϊτς. Επομένως η αλλαγή είναι ταυτόχρονη για όλα τα κράτη μέλη τα οποία έχουν υιοθετήσει το μέτρο. 

Η Ισλανδία δεν έχει υιοθετήσει το μέτρο. Λόγω του υψηλού γεωγραφικού πλάτους η ανατολή και η δύση του ήλιου αλλάζουν κατά πολλές ώρες στη διάρκεια του έτους και η επίδραση της αλλαγής του ρολογιού κατά μία ώρα θα ήταν, σε σύγκριση, μικρή. Η Ρωσία, όπως όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη ακολουθούσε τις ίδιες ημερομηνίες αλλαγής με αυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλαζε στις 2 π.μ. ώρα Μόσχας (3 π.μ. θερινή ώρα τον Οκτώβρη). Από τις 27 Απριλίου 2011 και με διάταγμα του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ καθιερώθηκε η θερινή ώρα Μόσχας (+4 UTC) καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η Τουρκία ακολουθεί τις αλλαγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ημερομηνία και στην ώρα αλλαγής.

Υπάρχει πράγματι σχέση μεταξύ ανεπάρκειας βιταμίνης D και εμφάνισης καρκίνου;

Ποιος ο ρόλος της ηπατίτιδας Α και Β στην ηπατική νόσο;