Οι ορμόνες έχουν κομβικό ρόλο στη ζωή όλων, καθώς επιδρούν σε σημαντικό βαθμό και στη συμπεριφορά μας. Ειδικά στις γυναίκες, επειδή συνδέονται και με ειδικές λειτουργίες του φύλου (όπως ο τοκετός, η εγκυμοσύνη κ.ά.), η επίδρασή τους είναι ακόμα μεγαλύτερη. Με ποιον τρόπο, όμως, επηρεάζουν ειδικά τις γυναίκες και πώς αυτό γίνεται ορατό;
Οι ορμόνες του γυναικείου φύλου (οιστρογόνα, προγεστερόνη και οι μεταβολίτες τους) επηρεάζουν διάφορες νόσους και συμπτώματα. Στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας η έκκριση ορμονών από τις ωοθήκες αλλάζει μέρα με τη μέρα. Στην εγκυμοσύνη αυξάνονται τα επίπεδα της προγεστερόνης και των οιστρογόνων δραστικά και μετά τον τοκετό συμβαίνει μια γρήγορη πτώση των επιπέδων των ορμονών, τα οποία είναι πολύ χαμηλά μετά από μια εβδομάδα. Ακόμα, οι γυναίκες που θηλάζουν έχουν διαρκώς χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης. Το ίδιο συμβαίνει και στην εμμηνόπαυση. Τα επίπεδα ποικίλλουν κατά τα δύο πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση και στη συνέχεια πέφτουν σε διαρκώς χαμηλά επίπεδα.
Υπάρχουν περίπου 20 νοσήματα των οποίων τα συμπτώματα μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια του κύκλου της γυναίκας εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών. Καλύτερα έχουν μελετηθεί οι επιδράσεις αυτών των αλλαγών στα ψυχικά συμπτώματα. Αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν όλα τα όργανα του γυναικείου σώματος.
Ο εγκέφαλος ως ενδοκρινικό όργανο-στόχος
Σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου υπάρχουν υποδοχείς για τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Ο γυναικείος εγκέφαλος εκπληρώνει όλα τα κριτήρια για να θεωρηθεί ένα ενδοκρινικό όργανο-στόχος για την οιστραδιόλη και την προγεστερόνη -και φυσικά και για δεκάδες άλλες (π.χ. ενδορφίνες, μελατονίνη, σεροτονίνη, κορτιζόλη, ινσουλίνη, λεπτίνη, αντιπονεκτίνες και άλλες).
Αυτές οι ορμόνες έχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις στον εγκέφαλο απ’ ό,τι στο αίμα, αλλά δεν διανέμονται διάχυτα, παρά συγκεντρώνονται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Είναι εντυπωσιακό ότι οι ωοθηκικές ορμόνες μπορούν ακόμη και να δημιουργηθούν μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα! Δύο μεταβολίτες της προγεστερόνης, η πρεγνενολόνη και η άλλο-πρεγνενολόνη μπορούν να συνδεθούν σε συγκεκριμένους υποδοχείς του εγκεφάλου και να δράσουν με παρόμοιο τρόπο όπως το αλκοόλ ή και τα ηρεμιστικά φάρμακα!
Έτσι, δικαιολογούνται καταστάσεις και συμπτώματα όπως το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, η κατάθλιψη λοχείας ή οι διαταραχές του συναισθήματος στις γυναίκες κατά την κλιμακτήριο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η συσχέτιση των γυναικείων ορμονών με την ημικρανία και το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο. Η νευρικότητα, η επιθετικότητα, η οξυθυμία και η μελαγχολία στη γυναίκα συνδέονται με τη σεροτονίνη, ο ύπνος με τη μελατονίνη και το βάρος με τη λεπτίνη.
Καθοριστικός ρόλος
Οι ορμόνες μας μας κυβερνούν, αλλάζοντάς μας σε κάθε δεκαετία της ζωής μας! Οι ορμόνες λειτουργούν σαν φίλτρα νεότητας, ενέργειας και ερωτικής διάθεσης, ελέγχουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που αντιδρούμε στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και είναι υπεύθυνες για το πώς αισθανόμαστε. Ο λόγος για τις ορμόνες που παράγονται μέσα στο σώμα μας από διάφορα όργανα και παίζουν κεντρικό ρόλο στην αναπαραγωγή, τον μεταβολισμό και την ανάπτυξή μας.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που εμείς οι γυναίκες θα αισθανθούμε μια ξαφνική μελαγχολία ή ανεξήγητα νεύρα, μπορούμε να κατηγορήσουμε τις… ορμόνες μας.
Οι ενδοκρινολόγοι, αλλά και όσοι ειδικοί αποκωδικοποιούν τις βασικότερες από αυτές τις ορμόνες, προειδοποιούμε για τις αλλαγές που επιφέρουν στη ζωή μας στην ηλικία των 30, των 40 και των 50. Το βασικό θέμα για εμάς είναι πλέον να μάθουμε να τις ταυτοποιούμε και να τις αναγνωρίζουμε, για να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίζουμε οποιαδήποτε ανισορροπία παρουσιάζεται.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
