Πρωτεΐνη που εμπλέκεται στο Αλτσχάιμερ βοηθάει στην υγεία

Της Νικολέτας Ντάμπου

Πρωτεΐνη που εμπλέκεται στη νόσο Αλτσχάιμερ μπορεί να βοηθήσει την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης έχουν ανακαλύψει ότι μία πρωτεΐνη που εμπλέκεται στην εξέλιξη της νόσου του Αλτσχάιμερ έχει επίσης ιδιότητες που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες για την ανθρώπινη υγεία.

Η ανακάλυψη βοηθά τους ερευνητές να κατανοήσουν καλύτερα την περίπλοκη χημεία του εγκεφάλου πίσω από την ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ, μια πάθηση που επηρεάζει εκατοντάδες χιλιάδες Αυστραλούς και εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Μια διεθνής ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον Δρ Σάιμον Ντριού στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και τον καθηγητή Βόιτσεκ Μπάλ στην Πολωνική Ακαδημία Επιστημών, ανακάλυψε ότι μια βραχύτερη μορφή μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται β-αμυλοειδής, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα σφουγγάρι που δεσμεύει με ασφάλεια ένα μέταλλο που μπορεί να βλάψει τον εγκεφαλικό ιστό όταν είναι σε μεγάλες ποσότητες. Οι ερευνητές έχουν έντονο ενδιαφέρον για το ρόλο της β-αμυλοειδούς στην ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ διότι ο ασθενής αυτός έχει σχηματισμένες μάζες της πρωτεΐνης αυτής στον εγκέφαλό του.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι υπάρχουν υψηλά επίπεδα χαλκού μέσα σε αυτές τις μάζες. Ο χαλκός είναι απαραίτητο συστατικό για την υγεία, αλλά σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να παράξει βλαβερές ελεύθερες ρίζες. Ύστερα από αυτή την ανακάλυψη πολλοί επιστήμονες άρχισαν να υποψιάζονται ότι αυτός ο χαλκός μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη της νόσου. Βρήκαν ότι η β-αμυλοειδής μπορεί να συνδεθεί με τον χαλκό χωρίς να διακρίνεται και να του επιτρέπει την παραγωγή αυτών των ελευθέρων ριζών.

Η λεπτομερέστερη ανάλυση της β-αμυλοειδούς πρωτεΐνης αποκάλυψε διαφορετικά μεγέθη. Μία σωστή αναλογία της β-αμυλοειδούς λείπει από τους πρώτους τρεις συνδέσμους στην έναρξη της δομής της αλυσίδας της πρωτεΐνης. Αυτή η σύντομη φόρμα είχε αγνοηθεί από τους περισσότερους ερευνητές, δεδομένου ότι η σύνθεση της β-αμυλοειδούς εντοπίστηκε για πρώτη φορά πριν από 30 χρόνια. Γνωρίζαμε ότι η συντομότερη μορφή της β-αμυλοειδούς είναι παρούσα στην αρρώστια του εγκεφάλου, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι είναι επίσης πλούσια και στους υγιείς εγκεφάλους» αναφέρει ο Δρ Σάιμον Ντριού.
«Η μικρή αλλαγή στο μήκος της κάνει μια τεράστια διαφορά στις ιδιότητες δέσμευσης του χαλκού. Βρήκαμε ότι η σύντομη μορφή της πρωτεΐνης έχει ικανότητα σύνδεσης χαλκού τουλάχιστον 1000 φορές ισχυρότερη από τις μακριές μορφές της. Επίσης τυλίγεται γύρω από το μέταλλο κατά τρόπον ώστε αποτρέπει την παραγωγή ελευθέρων ριζών.

Μέχρι στιγμής, οι θεραπείες που αποσκοπούν στη μείωση της παραγωγής της β-αμυλοειδούς έχουν δείξει ότι έχουν μικρή ικανότητα στο να επιβραδύνουν τη γνωστική εξασθένηση, με αποτέλεσμα ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από τη νόσο του Αλτσχάιμερ να συνεχίζει να αυξάνεται. Ο Δρ. Μτριού και η ομάδα από την Πολωνία εργάζονται τώρα για να αναπτύξουν μια μέθοδο για τον προσδιορισμό της μορφής της μικρής β-αμυλοειδούς που δεσμεύει το χαλκό στο σώμα.
Αυτό θα τους επιτρέψει να ελέγξουν πόσο χαλκό κρατάει στον εγκέφαλο η β-αμυλοειδής, αν συνοδεύει με ασφάλεια το χαλκό από το ένα σημείο στο άλλο και πώς αυτό μπορεί να αλλάξει με τη γήρανση και τις ασθένειες.

Η έρευνα του Δρ Ντριού δημοσιεύθηκε στην Εφαρμοσμένη Χημεία.

Περισσότερα χρόνια χόκεϊ αυξάνουν τον κίδυνο χρόνιας τραυματικής εγκεφαλοπάθειας

30 Μαΐου - Παγκόσμια Ημέρα Πολλαπλής Σκλήρυνσης