Ο ύπνος αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει διάφορες φάσεις ή στάδια, καθένα από τα οποία έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση του οργανισμού. Οι φάσεις του ύπνου χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τον μη-REM ύπνο (Rapid Eye Movement) και τον REM ύπνο, με τα στάδια να εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Στάδιο 1 (Μη-REM ύπνος)
Το στάδιο 1 είναι το πρώτο στάδιο του ύπνου και διαρκεί μόνο μερικά λεπτά. Σε αυτό το στάδιο, ο οργανισμός αρχίζει να χαλαρώνει και το άτομο περνά από την κατάσταση εγρήγορσης στον ύπνο. Οι κινήσεις των ματιών επιβραδύνονται και η αναπνοή γίνεται πιο αργή. Αυτό το στάδιο είναι η πιο ελαφριά μορφή ύπνου και μπορεί να είναι δύσκολο να το αντιληφθεί κανείς. - Στάδιο 2 (Μη-REM ύπνος)
Στο στάδιο 2, το σώμα βυθίζεται σε πιο βαθύ ύπνο και οι κινήσεις των ματιών σταματούν. Η θερμοκρασία του σώματος πέφτει και οι καρδιακοί παλμοί μειώνονται. Το στάδιο 2 διαρκεί για το μεγαλύτερο μέρος του κύκλου ύπνου και είναι ζωτικό για την ανανέωση της ενέργειας του σώματος. - Στάδιο 3 (Μη-REM ύπνος)
Αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από τον βαθύ ύπνο και είναι το πιο αναζωογονητικό για το σώμα. Η δραστηριότητα του εγκεφάλου είναι πολύ αργή και η αναπνοή και η καρδιακή συχνότητα είναι επίσης πολύ χαμηλές. Στο στάδιο 3, το σώμα επανεγκαθιστά τα κύτταρα και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. - Στάδιο 4 (REM ύπνος)
Το στάδιο REM είναι το στάδιο του ύπνου όπου εμφανίζονται τα πιο έντονα όνειρα. Ο εγκέφαλος είναι σε ενεργό κατάσταση, ενώ το σώμα είναι πλήρως χαλαρωμένο και ακινητοποιημένο, για να μην εκτελούνται οι κινήσεις των ονείρων. Στο στάδιο REM, το σώμα ανανεώνεται ψυχικά και συναισθηματικά.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, ο ύπνος κυκλώνεται μεταξύ αυτών των σταδίων, και κάθε κύκλος διαρκεί περίπου 90 λεπτά. Ο βαθύς ύπνος (στάδιο 3) και ο REM ύπνος είναι κρίσιμοι για την ανασυγκρότηση του οργανισμού και την επεξεργασία των συναισθημάτων και των πληροφοριών.
